Του Νίκου Ι. Μεγαδούκα
Το ζήτημα με τη Μονή Βατοπαιδίου, όπως γράψαμε την Κυριακή στην «Ε», δεν είναι μόνο εκκλησιαστικό, ή απλώς σκανδαλώδες, με την έννοια της διασπαθίσεως δημοσίου χρήματος, αλλά εμπεριέχει γεωπολιτικές και ενεργειακές παραμέτρους.
Υπενθυμίζεται ότι στην Κύπρο ανακοινώθηκε επισήμως, κατόπιν σχετικών ερευνών που προηγήθηκαν, ότι υπάρχει φυσικό αέριο στο «Οικόπεδο 12» της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στην πλευρά της προς το Ισραήλ.
Το Ισραήλ το οποίο έχει αναβαθμίσει εντυπωσιακά τις στρατηγικές (και όχι μόνο) σχέσεις του με την Ελλάδα, επί της πρωθυπουργίας του Γιώργου Α. Παπανδρέου, μια αναβάθμιση, την οποία στηρίζει και ο αρχηγός της ΝΔ Αντώνης Σαμαράς, όπως, άλλωστε, προκύπτει από την τελευταία του επίσκεψη στο Τελ – Αβίβ, το δε αμέσως προσεχές διάστημα αναμένεται στην Αθήνα ο ισραηλινός υπουργός Αμύνης Εχούντ Μπαράκ, ενώ δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι επίκειται επίσκεψη και του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου και συνεδρίαση κοινού Υπουργικού Συμβουλίου Ελλάδος – Ισραήλ.
Τις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ διενεργεί, ως γνωστόν, η αμερικανική εταιρία Noble Energy, η οποία θέλει να συνδυάσει την εκεί παρουσία της με έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στην Ελλάδα και ιδιαίτερα νοτίως της Κρήτης, έρευνες για τις οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη, ακόμη και τις τελευταίες ημέρες, σχετικές διαβουλεύσεις με την ελληνική κυβέρνηση.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Το Βήμα», το ενεργειακό παιχνίδι στην περιοχή «τώρα ανοίγει» και το παζλ περιλαμβάνει την ανακάλυψη σημαντικών αποθεμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου στο Ισραήλ και την Κύπρο, την είσοδο της Ελλάδος στην ενεργειακή εξίσωση, αλλά και τον τρόπο μεταφοράς του αερίου στην ευρωπαϊκή, κυρίως, αγορά.
Οι υπεύθυνοι της Noble Energy, αλλά και οι Ισραηλινοί, έχουν επιδείξει μεγάλο ενδιαφέρον για τις δυνατότητες της Ελλάδος να διαδραματίσει ρόλο διαμετακομιστή της πλεονάζουσας παραγωγής, από τα κοιτάσματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Κάτι τέτοιο αναβαθμίζει το γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδος, γράφει το «Βήμα», το οποίο προσθέτει ότι η αρχική λύση για τη µεταφορά του φυσικού αερίου, δηλαδή η κατασκευή τερµατικού σταθµού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Κύπρο, φαντάζει πλέον πολύ ακριβή και υπολογίζεται σε περίπου πέντε δισεκατομμύρια δολάρια.
Υπενθυμίζεται, εξ άλλου, ότι η Λευκωσία έχει συνάψει δάνειο ύψους 2,5 δισ. ευρώ µε τη Μόσχα, µε επιτόκιο 4,5%, για πέντε χρόνια και τα σημαντικά ρωσικά οικονομικά συμφέροντα στην Κύπρο οδηγούν πολλούς στη σκέψη ότι το Κρεμλίνο επιδιώκει να κατοχυρώσει τη συμμετοχή του στις νέες άδειες, γράφει, επίσης, το «Βήμα», που προσθέτει ότι το Ισραήλ, το οποίο «αντιλαµβάνεται τον κοµβικό ρόλο της Ελλάδος για τη διοχέτευση του αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στην ευρωπαϊκή αγορά, παρατηρεί προσεκτικά το φλερτ Λευκωσίας - Μόσχας, αλλά και ιδέες, όπως µια πιθανή συνεργασία Λευκωσίας – Άγκυρας, που εσχάτως κυκλοφορούν, παρά τις δημόσιες διαψεύσεις».
Η δε «Καθημερινή» θεωρεί βαρύνουσας σημασίας το ρόλο της Ρωσίας στο πλέγμα των συμφερόντων, που δημιουργείται στην κυπριακή ΑΟΖ, θυμίζει δε την πολύχρονη στήριξη της Κύπρου από τη Μόσχα στο Κυπριακό και το γεγονός ότι μεγάλα ρωσικά κεφάλαια διακινούνται ετησίως μέσω Κύπρου και αποτελούν σημαντικότατο πνεύμονα της οικονομίας του νησιού και μεγεθύνουν τον βαθμό υποχρεώσεως της Κύπρου έναντι της Ρωσίας.
Επίσης, στο ίδιο δημοσίευμα της «Καθημερινής», γίνεται λόγος για «σημεία ανησυχίας» σε πολιτικούς, αλλά και δυτικούς διπλωματικούς κύκλους, από «την εμπλοκή της ρωσικής κρατικής εταιρίας Gazprom στην ευρύτερη περιοχή και κυρίως ως προς το ενδεχόμενο συμμετοχής της στον τερματικό σταθμό υγροποίησης του φυσικού αερίου».
«Ο προβληματισμός έγκειται στο γεγονός ότι η Ε.Ε. (σ. Ν. Ι. Μ. και πρωτίστως η Ουάσιγκτον) αντικρίζει τα αποθέματα φυσικού αερίου της ανατολικής Μεσογείου ως εναλλακτική πηγή ενέργειας, από τη μέχρι σήμερα μονοπωλιακή εξάρτησή της από τη Ρωσία και την κρατική εταιρεία Gazprom. Ως εκ τούτου δημιουργούνται διάφορα ερωτήματα ως προς τον ρόλο, αλλά και το λόγο που θα έχει η ίδια εταιρία στον φυσικό πλούτο της Κύπρου και κυρίως στο κατά πόσο η Gazprom θα εμπλακεί στον τερματικό υγροποίησης και σε ποιο βαθμό», τονίζει η «Καθημερινή».
Και αναφέρει:
«Πάντως η κυβέρνηση Χριστόφια ποσώς αποκρύβει την πρόθεσή της να εμπλέξει στο παιχνίδι, τόσο των οικοπέδων όσο και του τερματικού (σταθμού) και τη ρωσική εταιρία, χωρίς, ωστόσο, να ανοίγει περαιτέρω τα χαρτιά της, σημειώνοντας, παράλληλα, πως, ως προς την κατασκευή τερματικού σταθμού υγροποίησης, στόχος της είναι η εμπλοκή όσο το δυνατόν περισσότερων ισχυρών εταιριών».
Εν προκειμένω, σημειώνεται το αυξημένο ενδιαφέρον για τα θέματα αυτά, των εταιριών, γαλλικών συμφερόντων, Total και Gaz de France, της αμερικανικών συμφερόντων Chevron, της νορβηγικών συμφερόντων Norway’s Statoil, καθώς και το ενδιαφέρον των Βρετανών, με τις εταιρείες BP και Shell, της εταιρείας Petrobras της Βραζιλίας και της Petronas της Μαλαισίας.
Τι καταδεικνύουν όλα αυτά;
Είναι εμφανές ότι η Μόσχα βρήκε ως αφορμή την υπόθεση Εφραίμ και (σε πρώτη ανάγνωση) αντέδρασε «συναισθηματικά» χάριν της Ορθοδοξίας και της επιδιωκόμενης ρωσικής επιρροής στην Αθωνική Πολιτεία.
Ταυτόχρονα, όμως, και, εν αντιθέσει προς την υποτονική στάση που τήρησε η Μόσχα στην υπόθεση τής Λιβύης, δεν δείχνει το ίδιο υποτονική στην άλλη ανοιχτή πληγή της Ν. Α. Μεσογείου, τη Συρία, είναι δε προφανές ότι δεν σκοπεύει να αφήσει την περιοχή μόνο στα ισραηλινά, τα αμερικανικά και τα άλλα συμφέροντα, αλλά στέλνει ένα σαφές και ηχηρό μήνυμα, ότι, δηλαδή, οι ενεργειακές και γεωπολιτικές αποφάσεις στην περιοχή του Αιγαίου και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου την αφορούν και δεν θα ληφθούν ερήμην της.
