Του Γιώργου Ζιαζιά
Η Θεσσαλία είναι μια περιοχή που μέσα στις χιλιάδες χρόνια της ιστορίας της μας δίνει σημαντικές αρχαιολογικές αποκαλύψεις από τη νεολιθική ακόμη εποχή και είχε πάντοτε σημαντική θέση στην ιστορία της τέχνης και του πολιτισμού.
Μια σημαντική αποκάλυψη ήταν και η τυχαία ανεύρεση αρχαίων χρυσών κοσμημάτων μέσα σ’ έναν τάφο, το 1961 στην περιοχή του Ομολίου, αριστουργηματικά δείγματα της χρυσοχοΐας των αρχαίων Ελλήνων. Ένα περιδέραιο, μια χρυσή πολλαπλή αλυσίδα, δύο βαρύτατα σκουλαρίκια μοναδικής τέχνης και μετάλλια με ανάγλυφη προτομή της προμάχου Αθηνάς.
Το Ομόλιο ήταν μία από τις σημαντικότερες πόλεις της θεσσαλικής Μαγνησίας, η οποία εκτείνονταν από το Τρίκερι μέχρι την Κοιλάδα των Τεμπών. Τα ερείπια του Ομολίου ήταν γνωστά από τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν τα επισκέφθηκαν πολλοί αρχαιολόγοι και δημοσιεύτηκαν επιγραφές. Πρώτες όμως συστηματικές ανασκαφές έκανε ο Απ. Αρβανιτόπουλος το 1910 και 1911. Μάλιστα μέσα στο κατεστραμμένο τείχος που περιέβαλε την Ακρόπολη του Ομολίου βρέθηκε και ένα τεράστιο πόδι μήκους 10,95 μέτρων κολοσσιαίου πήλινου αγάλματος, στα χρόνια μας δε ανασκαφές στο Ομόλιο ενήργησε ο έφορος αρχαιοτήτων Λαρίσης Δ. Θεοχάρης.
Από την πλευρά της ιστορίας το Ομόλιο δεν αναφέρεται στον κατάλογο των πλοίων της Ιλιάδος. Το μόνο που αναφέρεται είναι ότι ήταν η βορειότερη πόλη της Μαγνησίας και ότι ήταν κτισμένο σε χαμηλό ύψος της Όσσας, στη δεξιά όχθη του Πηνειού, που βγαίνει από τα στενά των όμορφων Τεμπών, στενά τα οποία θαύμασε ακόμα και ο Ξέρξης, όταν το 480 από το Δίον κατέβαινε προς Αθήνα.
Ως δικηγόρος των εργατών - ευρετών των παραπάνω θησαυρών, καίτοι πέρασαν 50 χρόνια, θυμάμαι τα εξής: Τέσσερις γνωστοί μου, κάτοικοι Ομολίου, εργάτες ασχολούμενοι με την εκσκαφή χωμάτων προς χρήσιν της ασβεστοκαμίνου της κειμένης έξωθι του Ομολίου, ανέσυραν με τις τσάπες τους χρυσά αντικείμενα περί τα 25 τεμάχια ως και ένα αγγείο, τα οποία συγκέντρωσαν σε ένα μαντήλι και το απόγευμα μόλις τελείωσε η εργασία τους, τα παρέδωσαν προς φύλαξη σε δύο γυναίκες αδελφές, που εργαζόταν κι αυτές στην ασβεσταριά, όχι όμως στο σκάψιμο και το πρωί της επομένης θα αποφάσιζαν τι θα κάνουν. Ένας όμως από τους εργάτες αργά το απόγευμα ήλθε στο γραφείο μου για να τον συμβουλεύσω τι έπρεπε να κάνουν και αν μπορούσαν να τα πουλήσουν. Όταν όμως τους είπα ότι αυτό είναι ποινικό αδίκημα, μου ζήτησε να πάω και εγώ το πρωί στο Ομόλιο και να τα παραδώσουμε.
Το πρωί όμως που πήγα, έμαθα ότι ο πατέρας των δύο κοριτσιών, με σκοπό να εμφανίσει τις κόρες του ως ευρέτριες του θησαυρού, είχε παραδώσει τα χρυσά στον αστυνομικό σταθμάρχη Στομίου, τον οποίο επισκέφθηκα και όταν του εξήγησαν πώς είχαν τα πράγματα, συμφώνησε μαζί μου ότι ευρέτες ήταν οι τέσσερις εργάτες, οι οποίοι κατόπιν ενεργειών μου εισέπραξαν ως αποζημίωση, τον Σεπτέμβριο του 1961, 18.000 δραχμές, καλό ποσό για την εποχή εκείνη. Τα χρυσά του Ομολίου φαντάζομαι ότι θα εκτεθούν στο νέο μας μουσείο και θα τα θαυμάσουν οι επισκέπτες.
