Σ. Ράμφος: Με τα μυαλά
που φτάσαμε έως εδώ
θα βγούμε από την κρίση;
* Από τον Δημήτρη Νούλα
Ενώ η χώρα για καιρό τώρα πορεύεται στο χείλος της αβύσσου, με ισχυρότερη τη ροπή να διολισθήσει «κουρεμένη» και εξευτελισμένη στα ερεβώδη βάθη της, παρατηρούμε ότι ο δημόσιος -πολιτικός και όχι μόνο- διάλογος συνεχώς εκτραχύνεται είτε αυτός εξελίσσεται στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο είτε στις εφημερίδες και στα κάθε λογής έντυπα.
Τη ίδια πάντως στιγμή που οι εκπρόσωποι των συντεχνιών/καστών (βουλευτές, μεγαλο-δικηγόροι, δημοσιογράφοι, εργολάβοι-μηχανικοί, ιδιοκτήτες ταξί κ.α.) άλληλοσπαράσσονται καταγγέλλοντες και υβρίζοντες ο ένας τον άλλο με εκφράσεις καραγωγέων, στο πλαίσιο του εκτεταμένου κοινωνικού αυτοματισμού, οι απλοί άνθρωποι υπομένουν την κατάσταση με στωικότητα και σωφροσύνη υπερβαίνοντες με αξιοθαύμαστη ψυχραιμία την επιπολαιότητα και τις αστοχίες των αρχόντων.
Ο λεγόμενος μεταπολιτευτικός κύκλος τείνει, λοιπόν, να κλείσει με τραγικό τρόπο. Όπως η μετεμφυλιακή περίοδος «έκλεισε» με την κατάρρευση του δικτατορικού καθεστώτος και η χώρα κέρδισε τη δημοκρατία με απώλειες στην Κύπρο και στο Αιγαίο (όπως συμβαίνει τώρα και στις χώρες της βόρειας Αφρικής με τίμημα τον ενεργειακό τους πλούτο) πολύ φοβούμαστε ότι, τελικώς, οι σύμμαχοι και φίλοι θα μας «σώσουν» λεηλατώντας τον ορυκτό πλούτο και τα ενεργειακά μας αποθέματα.
Στη διάρκεια των τριάντα εφτά ετών μακρού κοινοβουλευτικού βίου και δημοκρατικής ομαλότητας υπήρξαν απερίσκεπτες ενέργειες που δεν ταίριαζαν με την εμπειρία και τις ικανότητες του πολιτικού προσωπικού. Η έξοδος από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ που πολλοί και πολύ χειροκροτήσαμε τότε ήταν η ευκαιρία που αναζητούσε η Άγκυρα για δημιουργία γκρίζων ζωνών στο αρχιπέλαγος.
Η πρώιμη και χωρίς επαρκή προετοιμασία -παρά την αναμφισβήτητη μεγάλη αξία της ως στρατηγική επιλογή- είσοδος της Ελλάδας στην ΕΟΚ «ζεμάτισε» κυριολεκτικά τον αγροτοκτηνοτροφικό μας τομέα λόγω της άγνοιας και της ανικανότητας των εκπροσώπων μας στις διαπραγματεύσεις με εκπροσώπους χωρών που ήξεραν πολύ καλά τι ζητούσαν. Η ανθρώπινη ματαιοδοξία και η ανάγκη για ιστορική αναγνώριση της τότε ηγεσίας μας έριξαν στον ωκεανό για να μάθουμε να κολυμπάμε αλλά ακόμη δυσκολευόμαστε καθότι βαθιά ανατολίτες.
Η έλευση του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, παρότι με θετικό κοινωνικό πρόσημο, επέτεινε τα προβλήματα στον οικονομικό τομέα με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Προβληματικών Επιχειρήσεων προκειμένου να ανακοπεί η αύξουσα ανεργία λόγω της ραγδαίας αποβιομηχάνισης που άρχισε με την πετρελαϊκή κρίση του ’73 και επιδεινώθηκε από το κλίμα λαϊκισμού κατά την πρώτη κυβερνητική θητεία του προσωποπαγώς δομημένου κόμματος του Α. Παπανδρέου.
H επιτυχία με τα Μ.Ο.Π. (Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα) απέδειξε μεν τη διαπραγματευτική δεξιοτεχνία του Α.Π. αλλά κατασπαταλήθηκε είτε σε περιττή ιπποδύναμη των τρακτέρ με τα οποία οι αγρότες έκλειναν την Εθνική οδό, είτε σε πολυτελή καταναλωτικά προϊόντα που επέστρεφαν το χρήμα στις γερμανικές, ως επί το πλείστον, βιομηχανίες. Είναι χαρακτηριστικό πως για να αγοράσουμε μια μεσαίου μεγέθους Μερσεντές έπρεπε να στείλουμε στη Γερμανία τουλάχιστον 20 νταλίκες φορτωμένες με 10 τόνους πορτοκάλια η κάθε μια και μάλιστα με τα έξοδα μεταφοράς δικά μας.
Κατόπιν το «τουβλοποιείο» Κοσκωτά παρέσυρε στη δίνη της πόλωσης και σε πολιτικές παραδοξότητες ολόκληρο το πολιτικό σύστημα της εποχής που θεωρούσε ότι είχε την πολυτέλεια να αναλώνεται σε πολιτικάντικους ανταγωνισμούς παλαιάς κοπής ενώ την ίδια εποχή οι εταίροι μας προετοιμάζονταν πυρετωδώς με τακτικές και στρατηγικές κινήσεις. Αυτό που εμείς αντιλαμβανόμαστε σήμερα ότι π.χ. οι Γερμανοί έκαναν ταμείο με τις δικές μας σπατάλες αυτοί το είχαν ήδη επιλέξει.
Όλη αυτή την περίοδο αναπτύχθηκαν εκφυλιστικά φαινόμενα στο μέγιστο βαθμό σε κάθε σχεδόν τομέα της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής αφού από γενέσεως νεοελληνικού κράτους υπήρχε το απαραίτητο θρεπτικό υπόστρωμα: κομματισμός, παραδιοίκηση, ημετεροκρατία, φαυλοκρατία, αναξιοκρατία και παραοικονομία. Περηφάνια και καμάρι μας η φοροδιαφυγή. Κάθε τι που μύριζε μόρφωση, καλλιέργεια, γνώση και ικανότητα εξοστρακίζονταν στο πυρ το εξώτερον.
Μετά την άκαρπη περίοδο Μητσοτάκη η μόνη αξιοσημείωτη προσπάθεια με τη επάνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία υπήρξε ο νόμος του αείμνηστου ευπατρίδη της πολιτικής σκηνής Σάκη Πεπονή. Ο νόμος αυτός υπονομεύθηκε ποικιλοτρόπως κυρίως όμως εκ των έσω.
Η περίοδος Σημίτη υπήρξε από πολλές απόψεις γόνιμη δεν μπόρεσε όμως να υλοποιήσει τη βασική της εξαγγελία περί εκσυγχρονισμού του κράτους το οποίο, όμως, οδήγησε σε κατάρρευση η διακυβέρνηση Κ. Καραμανλή του νεωτέρου ιδιαίτερα την περίοδο 2007-09.
Ο Γ. Παπανδρέου και το κόμμα του, απομεινάρι του παλαιού ΠΑΣΟΚ, γνωρίζοντας ότι δεν διαθέτει τις απαραίτητες εφεδρείες κατέφυγε στο τρικ της πρόσκλησης της τρόϊκας για να επιτύχει τον θεσμικό και οικονομικό εκσυγχρονισμό της χώρας. Είναι αυτό που ζούμε τώρα. Ταλαντευόμενος, όμως, διαρκώς με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει χρονοτριβούσε υποχωρώντας στις απαιτήσεις των ισχυρών συντεχνιών, των «νονών» της οικονομίας, των κομματικών φίλων και των κάθε λογής παρασίτων.
Έτσι εξαντλήθηκαν ανεπιστρεπτί οι πολιτικές του εφεδρείες με αποτέλεσμα να απαιτείται μια άλλου είδους διαφυγή προς τα εμπρός. Κι αυτό δεν μπορεί να είναι οι εκλογές οι οποίες θα πολώσουν τα πράγματα σε μια πολύ κρίσιμη φάση.
Ο Γ. Παπανδρέου πρέπει να συναντηθεί με τον Α. Σαμαρά και όσους από τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς που θα ήθελαν, για να παράσχουν ισχυρή πολιτική εξουσιοδότηση σε ικανές και έμπειρες προσωπικότητες οι οποίες θα προχωρήσουν στις αναγκαίες τομές και θα διαχειρισθούν τις εξελίξεις για όσο διάστημα θα χρειαστεί να ασχοληθούν οι ίδιοι ή οι διάδοχοι τους με την επανίδρυση των κομμάτων τους.
Aφού πρώτα κάψουν τα παλαιά τους «δεφτέρια» με τους κρυφούς λογαριασμούς που τους συνέδεαν με την σκοτεινή πλευρά του χρήματος.
* Ο Δημήτρης Νούλας είναι Χημικός
