Αύριο, λένε, είναι η Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων. Μια ακόμα «παγκόσμια ημέρα» κατά την οποία υποτίθεται ότι οι άνθρωποι ευαισθητοποιούνται αναλόγως. Συνήθως αυτή την ειδική ημέρα – όπως και την άλλη του Περιβάλλοντος - ακούμε και βλέπουμε κάθε χρόνο ό,τι δεν βλέπουμε και δεν ακούμε τις υπόλοιπες 364. Μας λένε ότι πρέπει ν’ αγαπάμε τα ζώα επειδή είναι οι πιστοί μας σύντροφοι. Θα μας δείξουν σκυλάκια, γατάκια, αλογάκια, γαϊδουράκια, ίσως και καναρινάκια και άλλα πουλάκια. Αυτά σε συνδυασμό με τη συντροφικότητα, τη φύση και με άλλα οικολογικά. Όχι, για το ανηλεές κυνήγι πουλιών και ζώων δεν θα μας πουν τίποτα νομίζω...
Θα ακούσουμε ενδεχομένως – και είναι σωστό – πως τουλάχιστον ένα ζωάκι στο σπίτι είναι απαραίτητο και ιδιαίτερα όταν υπάρχουν παιδιά, των οποίων η ψυχοσωματική, αλλά και η διανοητική ανάπτυξη διευκολύνεται και ευνοείται από τη συμβίωση με τα τετράποδα.
Δεν ξέρω για φέτος αλλά άλλες χρονιές τέτοιες μέρες τ’ ακούγαμε και τα βλέπαμε αυτά κι επειδή η επανάληψη είναι, όπως λένε, «μητέρα της μαθήσεως», δεν αποκλείεται να τάχουμε και σήμερα.
Θα πληροφορηθούμε λόγου χάρη για μια φορά ακόμα – για να το εμπεδώσουμε – πως η Ευρωπαϊκή Ένωση με ειδικές «ντιρεκτίβες» προστατεύει τα ζώα, άρα κανένας δεν δικαιούται να διαμαρτυρηθεί αν το λυκόσκυλο του διπλανού του δεν τον αφήνει να κλείσει μάτι. Αν κάποιοι απ’ αυτούς που θα μας τα λένε συμβιούν με ζώα, θα ξεχάσουν ν’ αναφέρουν ότι η Ε.Ε. ναι μεν τα προστατεύει, αλλά μας επιβάλλει να τα έχουμε κλεισμένα στο σπίτι και να μην τα αμολάμε στις βεράντες και στις αυλές όπου χαλούν τον κόσμο. Όπως επίσης μας υποχρεώνει να φροντίζουμε για τα περιττώματα των τετράποδων φίλων μας και όχι να τ’ αφήνουμε να βρωμίζουν τους δρόμους και τις πλατείες σε βάρος των συμπολιτών μας. Αυτά όμως δεν αποκλείεται να τα ακούσουμε από κάποιους που δεν συμβιούν με ζώα.
Άλλα δεν πρόκειται ν’ ακούσουμε. Μπορεί και να μην ακούσουμε τίποτα, μια που τα ζώα περνούν σε δεύτερη μοίρα τώρα που πολλοί συνάνθρωποί μας διαβιούν χειρότερα από πολλά κατοικίδια...
Δεν πρόκειται επίσης ν’ ακούσουμε – εδώ είμαστε και να μου το θυμηθείτε – πως για να λειτουργεί σωστά ό,τι έχει να κάνει με τα ζώα, δεν αρκεί η ιδιωτική πρωτοβουλία και η φιλοπατρία - με συγχωρείτε η ζωοφιλία ήθελα να πω – των Ελλήνων. Απαιτείται η σωστή οργάνωση των θεσμοθετημένων κρατικών υπηρεσιών. Μιλάω για νομοκτηνιατρεία, τα οποία και λίγα σε αριθμό είναι και ελλιπώς εξοπλισμένα είναι και εφοδιασμένα, όπως λένε οι αρμόδιοι. Πολλά απ’ αυτά δεν διαθέτουν ούτε καν οινόπνευμα και βαμβάκι για να περιθάλψουν ένα τραυματισμένο ζώο. Δεν ξέρω αν τα διαθέτουν και πολλά Κέντρα Υγείας, ακόμα και νοσοκομεία, για τους ανθρώπους.
Υπερβάλω θα μου πείτε. Ίσως. Όπως μπορεί να θεωρηθεί υπερβολή η αμετροεπής αγάπη για τα ζώα που ξεπερνάει την αγάπη για τους ανθρώπους. Όμως η επίμαχη λέξη «ζωοφιλία» είναι εκ του πονηρού. Αντιθέτως η λέξη «ζωόφιλος» ενώ δεν είναι εκ του πονηρού, δεν καταλαβαίνω τι ακριβώς σημαίνει: Αυτόν που αγαπάει τα ζώα ή αυτόν που αγαπάει τη ζωή του. Πολύ περισσότερο που διαθέτουμε την αρχαία δισυπόστατη λέξη «φιλόζωος».
Όπως και να έχει το πράγμα το φαινόμενο της ζωοφιλίας, που είναι και το θέμα μας σήμερα, έχει πολλές πλευρές και επιδέχεται πολλές ερμηνείες. Υπάρχει η αγάπη για τα ζώα. Υπάρχει και η υπερβολή της αγάπης. Οι σχέσεις των ανθρώπων και των ζώων είναι αντιφατικές και αλλοπρόσαλλες. Αγαπούμε τα ζώα, αλλά και τα βασανίζουμε. Τα χρησιμοποιούμε και τα εγκαταλείπουμε. Τα αδέσποτα σκυλιά, για παράδειγμα, κατάντησαν κοινωνική πληγή για τις αστικές περιοχές, αλλά και για την ύπαιθρο, εξαιτίας της «ζωοφιλίας» μας. Οι κτηνίατροι λένε ότι οκτώ στα δέκα σκυλιά που αφήνονται αδέσποτα στη Λάρισα και στα χωριά, εγκαταλείπονται Ιούλιο και Αύγουστο. Γιατί τα φιλόζωα πρώην αφεντικά τους θέλουν να πάνε διακοπές και βρίσκουν άλλοθι στο γεγονός ότι το σκυλί τους θα επιβιώσει καλύτερα παρατημένο στους δρόμους και στις πλατείες ή στα χωριά, όπου τελικά προσβάλλεται από ασθένειες και πεθαίνει αβοήθητο.
Όλοι όσοι τα παίρνουν και νομίζουν ότι είναι παιχνιδάκια, ανακαλύπτουν πως είναι ευθύνη και βάρος αφόρητο για τις διακοπές. Κι εκεί τελειώνει η ζωοφιλία τους και αρχίζει η σκληρότητα, η αδιαφορία και η ανευθυνότητα.
Η εκμετάλλευση, κυρίως των κατοικίδιων ζώων, είναι μια άλλη πλευρά της «φιλοζωικής δραστηριότητας». Σε μια κοινωνία υπερκαταναλωτισμού, όπου όλα προσαρμόζονται βάσει των τάσεων της αγοράς, το κύμα της εμπορευματοποίησης συμπαρασύρει και πολλά ζώα. Οι «καλύτεροι φίλοι του ανθρώπου» προσαρμόζονται στα μέτρα του καταναλωτικού κοινού και διατίθενται σε διάφορες εκδοχές για όλα τα γούστα. Και μάλιστα φτάνουν να γίνονται «ζωντανά» τεκμήρια κοινωνικού γοήτρου. Η ζωοφιλία τρέφει έτσι μια τεράστια βιομηχανία τροφών, φαρμάκων, αξεσουάρ, περιποιήσεων κ.λ.π. Κατάφεραν τελικά να γίνουν μόδα τα ζωάκια επί παραγγελία, τα οποία αντανακλούν άλλοτε την ανάγκη για έκφραση φιλοζωίας και άλλοτε έναν ύποπτο καταναλωτισμό.
Δεν ξέρω αν αύριο 4 Οκτωβρίου Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων, μιλήσει κανείς για τη σφαγή των αδέσποτων στους δρόμους της χώρας μας. Και φυσικά δεν θα αναφερθεί κανένας στο γεγονός ότι εκατοντάδες χιλιάδες τουφέκια αφανίζουν κάθε χρόνο, ακόμα και τέτοια μέρα, εκατομμύρια πουλιά και ζώα, τη πανίδα του τόπου μας.
Οι αρμόδιοι των Δήμων πάλι, δεν διακρίνονται πάντα για τα ζωοφιλικά τους αισθήματα απέναντι στα αδέσποτα που περισυλλέγουν. Η ζωοφιλική υποκρισία δεν θα πει λέξη άλλωστε για την ερωτική χρήση των ζώων, την αηδιαστικότερη μορφή ζωοφιλίας.
Εμείς μπορεί να μη φτάσαμε ακόμα στο σημείο να τρώμε κατοικίδια τετράποδα, όπως σκύλους, γάτες ή άλογα. Όμως σε άλλες χώρες, που επαίρονται για τα ζωοφιλικά τους αισθήματα, αποτελούν εξαιρετικούς μεζέδες!
Είμαστε τόσο αντιφατικοί απέναντι στα ζώα, όσο αδιάφοροι είμαστε απέναντι στους συνανθρώπους μας. Ίσως είναι καιρός, κοντά στις Εταιρίες Προστασίας Ζώων, να δημιουργηθούν και Εταιρίες Προστασίας Ανθρώπων.
