Ως «μονόδρομος» για τους δήμους του νομού Λάρισας, χαρακτηρίζεται η ενίσχυση της ανακύκλωσης των απορριμμάτων με την καθιέρωση των «πράσινων σημείων» όπως ονομάζονται οι χώροι συγκέντρωσης υλικών, όπως τα έπιπλα, οι ηλεκτρικές συσκευές, οι μπαταρίες κλπ με σκοπό, είτε την επαναχρησιμοποίηση – είτε την ανακύκλωση.

Η μελέτη της εταιρίας ΕΠΤΑ «για τη χωροθέτηση, κατασκευή και λειτουργία «πράσινων σηµείων» στην Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας» που έγινε με πρωτοβουλία του Φορέα Διαχείρισης Στερών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) ν. Λάρισας παρουσιάσθηκε χθες σε ενημερωτική σύσκεψη, αιρετών και υπηρεσιακών παραγόντων δήμων – μελών του Συνδέσμου.

Οι δήμοι του νομού Λάρισας, με ένα ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό (8%) υστερούν αισθητά έναντι του μέσου όρου της χώρας στην ανακύκλωση (μπλε κάδος) όταν, από την 1η Ιανουαρίου του 2016, θα αυξηθεί σημαντικά το περιβαλλοντικό τέλος, καθώς από τα 15 ευρώ που είναι σήμερα θα φθάσει τα 35 ευρώ (ανά τόνο απορριμμάτων) για το πρώτο έτος ενώ μπορεί να αγγίξει τα 60 ευρώ.

«Είναι σαφές» τόνισε ο πρόεδρος του ΦοΔΣΑ και δήμαρχος Αγιάς Αντ. Γκουντάρας μιλώντας στη χθεσινή σύσκεψη «ότι θα πρέπει να οδηγηθούμε από το 8,5% στο 25% τουλάχιστον έως το 2020, δημιουργώντας νέες συμπληρωματικές υποδομές ανακύκλωσης, όπως είναι τα πράσινα σημεία, αλλά και οι μονάδες επεξεργασίας συμμείκτων».

«ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΗΜΕΙΟ»

Στο πλαίσιο της σύσκεψης, που έγινε στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Λάρισας, οι μελετητές της «ΕΠΤΑ Σύμβουλοι – Μελετητές Περιβαλλοντικών Έργων» Γ. Ηλιόπουλος και Αθηνά Μπούρκα παρουσίασαν τις δυο φάσεις της μελέτης για τη «χωροθέτηση, κατασκευή και λειτουργία “πράσινων σημείων” σε δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας».

Αποσαφηνίζοντας εξαρχής ότι «Πράσινο Σημείο» ονομάζεται ο «οργανωμένος φυλασσόμενος χώρος εντός του Δήμου, όπου ο πολίτης μπορεί να φέρνει: ανακυκλώσιμα υλικά, διάφορα είδη οικιακού εξοπλισμού όπως έπιπλα, μεταλλικά αντικείμενα, ρούχα, στρώματα, χαλιά, παιδικά παιχνίδια, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, χαλασμένα ποδήλατα, CD, μικρά ειδικά απόβλητα, όπως ληγμένα φάρμακα, χρώματα, χημικά, τηγανέλαια, κλπ., πράσινα απόβλητα από πάρκα, κήπους, κλαδέματα, γκαζόν, απόβλητα από κατασκευές που παράγονται εντός των νοικοκυριών από μικρές ανακατασκευές (π.χ. σπασμένα πλακίδια, κλπ.) και, ογκώδη απόβλητα».

ΟΦΕΛΗ

Όπως τόνισαν οι μελετητές, ως «οφέλη του μέτρου σημειώνονται: Η συμμόρφωση με θεσμικό πλαίσιο (εθνικοί στόχοι επαναχρησιμοποίησης – ανακύκλωσης, στόχοι ΠΕΣΔΑ), τα οικονομικά (αποφυγή τέλους ταφής, αποφυγή κόστους ταφής, μείωση κόστους συλλογής – μεταφοράς, έσοδα από πώληση ανακυκλώσιμων υλικών), τα περιβαλλοντικά (προώθηση της πρόληψης μέσω επαναχρησιμοποίησης, υψηλής ποιότητας ανακύκλωση με χαμηλή υπολειμματικότητα) αλλά και τα κοινωνικά (ενεργή συμμετοχή πολιτών, υποστήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων, μέσω επαναχρησιμοποίησης).

Η μελέτη προτείνει ένα δίκτυο επτά «πράσινων σημείων» για το νομό, παρουσιάζοντας και ενδεικτικά οικονομικά οφέλη, που για το δήμο Λαρισαίων για παράδειγμα, ξεπερνούν τις 900.000 ευρώ (περιβαλλοντικό τέλος, καύσιμα, μεταφορά, σημερινό τέλος ΧΥΤΑ κλπ).

 «ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ»

Όπως τόνισε στην εισήγησή του ο κ. Γκουντάρας «η ανάγκη δημιουργίας πράσινων σημείων στην Ελλάδα έχει προκύψει από το στόχο του 50% για την επαναχρησιμοποίηση – ανακύκλωση που τέθηκε με την Οδηγία 2008/98 και το Νόμο 4042/12. Ο στόχος αυτός πρακτικά σημαίνει ότι πρέπει να επαναχρησιμοποιούμε ή να ανακυκλώνουμε περίπου το 25% κ.β. των συνολικών αστικών αποβλήτων που παράγουμε, ενώ γίνονται συζητήσεις για αύξηση του ποσοστού αυτού.

Η Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας βρίσκεται αυτή τη στιγμή με το σύστημα του μπλε κάδου και το Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών που λειτουργεί, στο 8,5% κ.β., πολύ χαμηλότερα από το μέσο όρο της Ελλάδας. Είσαι σαφές, λοιπόν, ότι θα πρέπει να οδηγηθούμε από το 8,5% στο 25% τουλάχιστον έως το 2020, δημιουργώντας νέες συμπληρωματικές υποδομές ανακύκλωσης, όπως είναι τα πράσινα σημεία, αλλά και οι μονάδες επεξεργασίας συμμείκτων.

Ένα δεύτερο ζήτημα που τίθεται είναι πώς οι Δήμοι θα διαχειριστούν το τέλος ταφής που θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται σε έξι μήνες περίπου, από 1/1/2016. Σήμερα, το κόστος συλλογής, μεταφοράς και διαχείρισης των ΑΣΑ στους Δήμους της Π.Ε. Λάρισας είναι περίπου της τάξης των 15 εκ. ενώ από 1/1/2016 θα αυξηθεί κατά 3,5 εκ. ευρώ μόνο από την εφαρμογή του νέου τέλους (35 ευρώ/τον. για 100.000 τόνους), ενώ κάθε επόμενο έτος θα αυξάνεται κατά 0,5εκ. ευρώ».

«Θεωρούμε» υπογράμμισε ο κ. Γκουντάρας «ότι η δημιουργία ενός δικτύου πράσινων σημείων είναι μονόδρομος, ενώ τα οφέλη για τους Δήμους μας είναι πολλαπλά: Συμμόρφωση των Δήμων μας με τους εθνικούς και περιφερειακούς στόχους. Το ΠΕΣΔΑ Θεσσαλίας βρίσκεται υπό αναθεώρηση και τα πράσινα σημεία αποτελούν βασικό μέτρο για την επίτευξη των στόχων.

Οικονομικά οφέλη από τη μη εφαρμογή του τέλους ταφής για όλα τα ΑΣΑ που θα συλλέγονται στα πράσινα σημεία, αποφυγή του τέλους εισόδου στο ΧΥΤΑ και του κόστους μεταφόρτωσης-μεταφοράς για τις εν λόγω ποσότητες, αλλά και μείωση του κόστους συλλογής, δεδομένου ότι για τις εν λόγω ποσότητες η συλλογή γίνεται από τον πολίτη.

Από τη λειτουργία μόνο των πράσινων σημείων (χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη λοιπές δράσεις χωριστής συλλογής) μπορούμε να εξοικονομούμε ετησίως μέχρι και 1,5-2 εκατ. ευρώ. Με τα πράσινα σημεία έχουμε επιπλέον και τα οφέλη της επαναχρησιμοποίησης, κατά την οποία προλαμβάνουμε τη δημιουργία αποβλήτων, άρα και τη διαχείρισή τους συνολικά. Μάλιστα, η επαναχρησιμοποίηση και η πρόληψη γενικότερα θα αποτελέσει βασικό άξονα πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τα επόμενα έτη. Οικοδομούμε κουλτούρα ανακύκλωσης.

Τέλος, τα κοινωνικά οφέλη δεν περιορίζονται μόνο στην ενεργή συμμετοχή των πολιτών και την ευαισθητοποίησή τους, αλλά και στην υποστήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων, μέσω της επαναχρησιμοποίησης. Φυσικά, οποιοδήποτε οικονομικό όφελος στους Δήμους θα επηρεάσει και τα ανταποδοτικά τέλη που θα πληρώνουν οι πολίτες.

Δίνεται λοιπόν σε όλους τους Δήμους, αλλά και στον ΦοΔΣΑ, μια σημαντική ευκαιρία να ξεκινήσουμε πρώτοι και με συντονισμένες προσπάθειες την ωρίμανση ενός ολοκληρωμένου δικτύου πράσινων σημείων, με στόχο την άμεση ένταξή του προς χρηματοδότηση. Ήδη, η Διαχειριστική Αρχή έχει δεσμεύσει σχετικό ποσό για τη χρηματοδότηση πράσινων σημείων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας και εκτιμάμε ότι θα είναι από τις πρώτες προσκλήσεις που θα ανοίξουν με τη νέα προγραμματική περίοδο» κατέληξε ο κ. Γκουντάρας.

ΠΕΣΔΑ

Στο πλαίσιο της σύσκεψης ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κων. Αγοραστός, παρουσίασε τις θέσεις της Περιφέρειας, τόσο με αφορμή τον νέο σχεδιασμό για τα απορρίμματα όσο και της νέας προγραμματικής περιόδου. Για να τονίσει μεταξύ άλλων πως «στη Περιφέρεια Θεσσαλίας είμαστε μπροστά αφού έχουμε συγκεκριμένο σχεδιασμό. Ήδη έχουμε προβλέψει στο νέο ΠΕΣΔΑ αλλά και στη διεκδίκηση πόρων από το ΕΠΕΡΑ για τη νέα προγραμματική περίοδο, χρήματα τόσο για τη μετατροπή των ΧΥΤΑ σε ΧΥΤΥ με δημόσια έργα όπως και γενικότερα για το σχεδιασμό της διαχείρισης απορριμμάτων.

Επίσης στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο φροντίσαμε με έργα ουσίας να χρηματοδοτήσουμε τις νέες κυψέλες στους ΧΥΤΑ της Θεσσαλίας για να επιμηκυνθεί η διάρκεια ζωής τους προκειμένου να μην αντιμετωπίσουν προβλήματα οι πόλεις έως ότου ολοκληρωθεί ο νέος σχεδιασμός». Στη σύσκεψη παρευρέθηκαν οι δήμαρχοι, Λάρισας Απ. Καλογιάννης, Ελασσόνας Νίκ. Ευαγγέλου, Κιλελέρ Αθαν. Νασιακόπουλος, αντιδήμαρχοι και υπηρεσιακοί παράγοντες.

Β. ΚΑΚΑΡΑΣ