Ο πρώην πρόεδρος ΓΕΩΤ.Ε.Ε./ΚΕ, ενόψει της καλοκαιρινής σεζόν κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την κατάσταση των θαλασσών της Μεσογείου και όχι μόνο, και μας καλεί να ενεργοποιηθούμε, πριν να είναι αργά. «Η κατάσταση είναι ανησυχητική, αλλά η αλλαγή πορείας είναι δυνατή.
Για να σώσουμε τη θάλασσα από τα πλαστικά, είναι απαραίτητο να ευαισθητοποιήσουμε το κοινό σε ένα ζήτημα του οποίου οι συνέπειες υπάρχουν για όλους.
Η απαγόρευση μεταφοράς πλαστικών ειδών στην παραλία είναι ήδη ένα σημαντικότατο βήμα προς τα εμπρός, αλλά δεν αρκεί» αναφέρει ο κ. Σκόρδας και αναλύει τις κύριες δράσεις που πρέπει να υλοποιηθούν:
Μείωση της παραγωγής πλαστικών, απαγόρευση χρήσης μικροπλαστικών σε απορρυπαντικά και καλλυντικά, οργάνωση για τον καθαρισμό των παραλιών, αποφυγή πλαστικών μιας χρήσης, χρήση του ανακυκλωμένου πλαστικού στο 70%, σωστή διαλογή στην πηγή, χρήση και εγκατάσταση οικιακού καθαριστή νερού στα σπίτια μας, έτσι ώστε να εξαλείψουμε τη χρήση πλαστικών μπουκαλιών, τα οποία αποτελούν μία από τις κύριες πηγές θαλάσσιας ρύπανσης, αυστηρά πρόστιμα για τις απορρίψεις πετρελαίου στη θάλασσα.
ΤΕΡΑΣΤΙΟΣ ΣΚΟΥΠΙΔΟΤΟΠΟΣ
Σύμφωνα με τον κ. Σκορδά «τον τελευταίο αιώνα, η θάλασσα έχει γίνει ένας τεράστιος χώρος υγειονομικής ταφής απορριμμάτων στον οποίο καταλήγουν όλα τα είδη αποβλήτων, από βιομηχανικά, οικιακά, αστικά απόβλητα, πλαστικά μπουκάλια, έως επιβλαβείς ουσίες που χρησιμοποιούνται στη γεωργία. Επιδεινώνεται επίσης και από τη δημιουργία πετρελαιοκηλίδων που συμβαίνουν κοντά σε πλατφόρμες εξόρυξης πετρελαίου, οι οποίες ευθύνονται για τον θάνατο ψαριών και τη δηλητηρίαση των πτηνών. Όλοι οι ρύποι καταλήγουν στη θάλασσα, είτε μέσω των ανέμων, είτε μέσω του χερσαίου επιφανειακού υδρογραφικού δικτύου, είτε παράγονται απευθείας από τα πλοία. Παρόλο που υπάρχουν πολλών ειδών θαλάσσιας ρύπανσης, την πρωτοκαθεδρία την έχουν τα πλαστικά, ένα υλικό που διασπάται σε εκατοντάδες χρόνια και που αποτελεί πραγματική απειλή για το θαλάσσιο οικοσύστημα. Η Μεσόγειος Θάλασσα όπου ζουν περίπου 450 εκατ. άνθρωποι και που το 2025 θα φτάσουν τα 510 εκατ., είναι σύμφωνα με έρευνες, μία από τις πιο ρυπασμένες θάλασσες στην Ευρώπη. Κάθε χρόνο, ο κατάλογος των φαλαινών, των χελωνών ή των θαλασσοπουλιών που πεθαίνουν από ασφυξία ή γαστρεντερική απόφραξη λόγω της κατάποσης πλαστικών αντικειμένων ή που παραμένουν παγιδευμένα σε αυτά, μεγαλώνει όλο και περισσότερο. Τον Μάρτιο του 2019, για παράδειγμα, βρέθηκαν 22 κιλά πλαστικού στο στομάχι μιας εγκύου φάλαινας που εντοπίστηκε νεκρή στη Σαρδηνία. Πολλά επίσης ανάλογα περιστατικά συνέβησαν και στον ελληνικό χώρο. Όταν τα πλαστικά θρυμματίζονται, ο κίνδυνος γίνεται ακόμα πιο ύπουλος και καταλήγει να επηρεάζει και την υγεία μας, καθώς συχνά αποτελούν τροφή για τα ψάρια, τα οποία μετά καταλήγουν στο τραπέζι των καταναλωτών και στο ανθρώπινο σώμα».
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, 8 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών θα καταλήγουν στη θάλασσα ετησίως. Είναι σαν κάθε λεπτό που περνά το ισοδύναμο ενός φορτηγού με πλαστικά να ρίχνεται στη θάλασσα. Ένα μέρος της τάξεως του 15% από τα απορριπτόμενα πλαστικά βρίσκονται στις παραλίες, ενώ τα υπόλοιπα επιπλέουν ή βρίσκονται στον βυθό. Το αποτέλεσμα της πλαστικής ρύπανσης είναι παραλίες γεμάτες πλαστικά απορρίμματα, θαλάσσια πανίδα που μειώνεται ανησυχητικά και η εμφάνιση επιβλαβών ουσιών στα ψάρια. Ένας άλλος δολοφόνος των θαλασσών μας είναι τα εγκαταλελειμμένα, χαμένα ή απορριφθέντα υπολείμματα πλαστικού, πετονιάς, καουτσούκ, αλουμινόχαρτου, αλιευτικά εργαλεία, ιδιαίτερα δίχτυα, στα οποία οι φάλαινες, τα δελφίνια και άλλα θαλάσσια ζώα παγιδεύονται και τελικά πεθαίνουν από την πείνα και τις πληγές.

ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΤΟΞΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ
Καταλήγοντας ο αναπλ. καθηγητής Περιβαλλοντικής Γεωχημείας του Τμήματος Γεωπονίας Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος κ. Σκορδάς τονίζει: Η θάλασσα είναι μια δεξαμενή στην οποία καταλήγουν διάφορες τοξικές ουσίες. Υπάρχει κάτι απ’ όλα: σκωρία και χημικά απόβλητα από βιομηχανική επεξεργασία, απόβλητα εξορυκτικής δραστηριότητας, βαρέα μέταλλα, λιπάσματα και φυτοφάρμακα που απορρίπτονται σε ποτάμια τα οποία, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, καταλήγουν στη θάλασσα, η οποία γίνεται έτσι ο τελευταίος κάδος απορριμμάτων κάθε είδους ρυπαντικού φορτίου. Όντας μη βιοαποικοδομήσιμες, αυτές οι ουσίες γίνονται μέρος του κύκλου ζωής πολλών θαλάσσιων οργανισμών, από το φυτοπλαγκτόν έως τους μεγάλους θηρευτές, όπως τα θαλάσσια θηλαστικά και τελικά γίνονται μ’ αυτόν τον τρόπο ένα κοινό συστατικό ολόκληρης της τροφικής αλυσίδας. Τα αποτσίγαρα επίσης διασκορπιζόμενα στο περιβάλλον καταλήγουν επίσης να ρυπαίνουν τους ωκεανούς. Στην πραγματικότητα, στα φίλτρα τσιγάρων υπάρχουν χημικές ενώσεις που είναι θανατηφόρες για τη θαλάσσια πανίδα. Οι γόπες των τσιγάρων βρίσκονται παντού. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι ακόμη και τα αποτσίγαρα που πετιούνται ανεύθυνα στους δρόμους των πόλεων, πιθανότατα να καταλήξουν στη θάλασσα μέσω του αποχετευτικού δικτύου».
Γ. Ρούστας