Πόσο, όμως, έχουμε σκεφτεί το ζήτημα της ανάγνωσης για τους ανθρώπους που παρεμποδίζονται φυσικά να καρπωθούν τις ωφέλειές της και όλα όσα προκύπτουν από αυτές: μάθηση, σπουδές ή απλή απόλαυση;
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνάντησε τον Μανώλη Μπασιά, πρόεδρο του Φάρου Τυφλών της Ελλάδος, ιδρύματος που λειτουργεί ανελλιπώς από το 1946 και διαθέτει συσσωρευμένη εμπειρία και γνώση πάνω στο θέμα. Ο συνομιλητής μας δεν γεννήθηκε τυφλός. Είχε το φως του έως τα εννιά του χρόνια, οπότε και έχασε την όρασή του, ύστερα από κυνηγετικό ατύχημα. Αυτό τον έκανε να βρεθεί από τα Χανιά στην Καλλιθέα, όπου εδρεύει ο Φάρος. Εκεί τελείωσε το Δημοτικό, για να προετοιμαστεί αργότερα, στα χρόνια της φοίτησής του στο δημόσιο Γυμνάσιο, για τις εξετάσεις στη Νομική και να ισοβαθμήσει το 1971 με τον πρώτο επιτυχόντα στις εισαγωγικές. Κι όλα αυτά όχι μόνο λόγω της επιμονής και της επιμέλειάς του, αλλά και χάρη στο σύστημα Μπράιγ.
«Η ιστορία του έρχεται από τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα» λέει ο Μ. Μπασιάς: «Το εφηύρε το 1824 ο Λουδοβίκος Μπράιγ σε ηλικία δεκαπέντε ετών. Έως τότε, οι τυφλοί ήταν αναγκασμένοι να χρησιμοποιούν τα γράμματα των βλεπόντων μεγεθυμένα, κάτι που δεν βοηθούσε το χέρι να καταλάβει τι ακριβώς άγγιζε. Υπήρχε, ωστόσο, και μια άλλη δυσκολία. Τα βιβλία ήταν τεράστια και η ανάγνωση γινόταν αυτομάτως εξαιρετικά χρονοβόρα. Παλαιότερα ο Ναπολέων ζήτησε από τους τεχνικούς του να φτιάξουν έναν κώδικα για να επικοινωνούν τη νύχτα οι στρατιώτες του μεταξύ τους, χωρίς να τους παίρνουν είδηση οι εχθροί. Ο κώδικας φτιάχτηκε κι ένας στρατηγός τον πήγε στη Σχολή Τυφλών. Αυτό το σύστημα επεξεργάστηκε και βελτίωσε ο Μπράιγ, που φοιτούσε στη σχολή. Η καινοτομία του ήταν ότι εισήγαγε στην ανάγνωση για τυφλούς τις τελείες. Ανάλογα με το ποιες τελείες χρησιμοποιούνται κάθε φορά, σχηματίζονται τα γράμματα και τα σημεία στίξεως, κι έτσι διευκολύνεται και επιταχύνεται η ανάγνωση. Εν συνεχεία, ο Μπράιγ σχεδίασε αριθμούς και νότες (ο ίδιος υπήρξε σημαντικός μουσικός) ενώ λίγο αργότερα επινόησε μια γραφομηχανή που προσέφερε στους τυφλούς τη δυνατότητα όχι μόνο να διαβάζουν αλλά και να γράφουν».
Και μετά το Μπράιγ; Τι ισχύει στις ημέρες μας για την ανάγνωση των τυφλών; «Σήμερα υπάρχουν ειδικά προγράμματα για υπολογιστές. Τα ονομάζουμε Αναγνώστες Οθόνης, αλλά το σύστημα Μπράιγ δεν έχει χάσει τη σημασία του. Να σας πω ότι υπάρχουν τρεις τρόποι για να διαβάζουν οι τυφλοί. Ο ένας είναι να ακούσουν το κείμενο από μαγνητοφώνηση. Ο άλλος τρόπος είναι να υπάρχει το κείμενο σε ηλεκτρονική μορφή και να το μεταγράψει ο Αναγνώστης Οθόνης φωνητικά. Κι ο τρίτος είναι το σύστημα Μπράιγ».
