Της Μαρίνας Αποστολοπούλου

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν η βασίλισσα Κλεοπάτρα της Αιγύπτου.

Κάθε μέρα έκανε μπάνιο σε γάλα γαϊδούρας για να διατηρεί την ομορφιά και τη λάμψη της επιδερμίδας της. Και επειδή δεν ήθελε να στερηθεί αυτό το μοναδικό καλλυντικό ομορφιάς όπου και να πήγαινε είχα μαζί της πάντοτε εκατό γαϊδούρες, ώστε να έχει καθημερινά φρέσκο γάλα για το λουτρό της.

Δεν φανταζόταν βεβαίως ποτέ η θρυλική βασίλισσα της Αιγύπτου ότι αιώνες μετά το μυστικό της ομορφιάς της όχι μόνον θα διαδιδόταν παντού αλλά και θα αποτελούσε μία ακριβή «πηγή» δημιουργίας, έμπνευσης και επιχειρηματικότητας.

Βέβαια, επειδή το σύνηθες είναι να γνωρίζουμε εγκυκλοπαιδικά μόνον τη σχέση της Κλεοπάτρας με το γάλα γαϊδούρας, η χρήση του, στην αρχαία Αίγυπτο είχε και πολύ πιο ουσιαστικές πλευρές. Καθώς, το χρησιμοποιούσαν σε διάφορες ιατρικές συνταγές για την ίαση εσωτερικών και εξωτερικών φλεγμονών. Ενώ στην αρχαία Ρώμη ήταν το ποτό της αριστοκρατίας.

Και όλα αυτά γιατί; Γιατί το γάλα γαϊδούρας είναι ό,τι πιο κοντινό υπάρχει στο μητρικό (παλιά το έδιναν σε καχεκτικά παιδιά για να καταπολεμήσουν την αναιμία), ενώ βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου από το έντερο, στη γρήγορη επούλωση πληγών και στην πρόληψη ασθενειών, όπως επί παραδείγματι το έκζεμα.

Αυτό το «ευεργετικό πακέτο» λοιπόν, στην πιο εξελιγμένη μορφή του έχει άμεση σχέση με τη Λάρισα. Και πιο συγκεκριμένα με το ΤΕΙ Θεσσαλίας, όπου εκεί στο Εργαστήριο Μηχανικής Μεταποίησης, το οποίο ανήκει στο τμήμα Βιοσυστημάτων, μετά από σειρά δοκιμών που κράτησαν επί τρείς μήνες, προέκυψε ένα σημαντικό επίτευγμα.

Έγινε εφικτή η παραγωγή σκόνης υψηλής ποιότητας από το γάλα γαϊδούρας, η οποία εν συνεχεία κατοχυρώθηκε ως τεχνολογία και έχει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μέσω του ΟΒΙ και μάλιστα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Όπως επισημαίνει στην «Ε» ο Κωνσταντίνος Πετρωτός αναπληρωτής καθηγητής του Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας και μηχανικός τροφίμων στον τμήμα Γεωπονίας, οι δοκιμές έγιναν σε δύο σύγχρονα μηχανήματα για την ξήρανση του γάλακτος με τεχνολογία ψεκασμού αλλά και με λυοφιλίωση, δηλαδή ψυχρή ξήρανση σε θέρμανση πολύ κάτω του μηδενός που δίνει τη δυνατότητα στο προϊόν να διατηρεί όλα τα βιοδραστικά συστατικά του. Έτσι μετά από τρίμηνες δοκιμές παράχθηκε μία σκόνη υψηλής ποιότητας με τη μορφή λείας πούδρας ως αποτέλεσμα του συνδυασμού τεχνολογίας μεμβρανών για προσυμπύκνωση του γάλακτος και λιοφυλίωσης. Όπως διευκρινίζει ο κ. Πετρωτός, η τεχνολογία είναι έντασης- γνώσης.

Μετά την κατοχύρωση με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, το επόμενο βήμα ήταν η «ανακάλυψη» να αξιοποιηθεί βγαίνοντας στην αγορά. Ήδη, το ΤΕΙ Θεσσαλίας έχει συμβληθεί με δύο επιχειρηματίες για τη δημιουργία κέντρου λυοφιλίωσης στον χώρο του ΤΕΙ, ώστε να παράγεται με την χρήση της νέας τεχνολογίας σκόνη γάλακτος, να εξυπηρετούνται και άλλοι Έλληνες παραγωγοί, χρησιμοποιώντας τις εγκαταστάσεις του ΤΕΙ και να παράγουν σκόνη από το γάλα.

Όπως τονίζει δε, από την εν λόγω δραστηριότητα θα προκύψει σημαντικό όφελος καθώς θα συμβάλει: στην καλύτερη εκπαίδευση των φοιτητών, θα αποφέρει σημαντικά έσοδα στην Επιτροπή Ερευνών, θα δώσει ευκαιρίες για εργασία σε νέους επιστήμονες οι οποίοι θα χειρίζονται τα μηχανήματα και θα προσδώσει προστιθέμενη αξία για τις επιχειρήσεις του κλάδου.

Βεβαίως υπάρχει και το καλλυντικό σκέλος, δηλαδή η χρήση σε καλλυντικά και σαπούνια.

Ήδη πειραματικά έχουν δοθεί σε εταιρίες κρέμες προσώπου, σώματος και σαπούνια τα οποία είναι ανωτέρας ποιότητας, καθώς η συγκεκριμένη μέθοδος που χρησιμοποιείται προκειμένου να γίνει το γάλα πούδρα, είναι η πλέον τελειοποιημένη. Υπάρχουν εταιρίες που χρησιμοποιούν το γάλα ως έχει αλλά επειδή περιέχει νερό είναι εστία μικροβίων, ενώ η σκόνη είναι ξερή. Επιπλέον το υγρό γάλα συντηρείται πάρα πολύ δύσκολα και γρήγορα υποβαθμίζεται λόγω των ουσιών που περιέχει. Ενώ η συγκεκριμένη «πούδρα γαϊδούρας» μπορεί να διατηρηθεί και έως δυο χρόνια.

Όπως προαναφέραμε το γάλα γαϊδούρας είναι εξίσου καλό με το μητρικό και όπως επισημαίνει ο κ. Πετρωτός, περιέχει σε πολύ μεγάλο ποσοστό πρωτεΐνες που λειτουργούν ως ακίνδυνα φυσικά αντιβιοτικά, λυσοζύμη, λακτοφερίνη, λακτοπεροξυδάση, ανοσογλοβουλίνες (λειτουργούν ως αντισώματα). Αυτά τα συστατικά βοηθούν τόσο το δέρμα όσο και τον ανθρώπινο οργανισμό και κυρίως ευάλωτες ομάδες, όπως παιδιά, ηλικιωμένους και νοσούντες, προκειμένου να δυναμώσουν. Ωστόσο το γάλα γαϊδούρας που αφειδώς χρησιμοποιούσε η Κλεοπάτρα, σήμερα είναι πανάκριβο και φθάνει να πωλείται 350 ευρώ το κιλό η σκόνη.

Και εκτός όλων των άλλων μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τη δημιουργία παιδικών τροφών.

Άλλωστε δεν είναι τυχαίο, που τα τελευταία χρόνια οπότε και άρχισε να έχει «ζήτηση» και εν Ελλάδι το γάλα γαϊδούρας αλλά και τα προϊόντα που παράγονται από αυτό άρχισαν να… αναφύονται ανά την Ελλάδα, «φάρμες», όπου τα άλλοτε ταπεινά και… καταφρονεμένα, μπορεί να πει κανείς, γαϊδουράκια, εκτρέφονται προκειμένου το πολύτιμο και πανάκριβο γάλα τους, να αποδώσει τα ανάλογα κέρδη στα «αφεντικά» τους.

Καλλυντικές…

πληροφορίες

Πιο συγκεκριμένα ως προ το καλλυντικό σκέλος, το γάλα γαϊδούρας

έχει οξέα που προσφέρουν ελαστικότητα στο δέρμα. Περιέχει και λιπαρά οξέα όπως Ω3 και Ω6, που βοηθούν στην απορρόφηση των βιταμινών. Τα μεταλλικά του στοιχεία επιτρέπουν στο δέρμα να καθαρίζεται, αφαιρούνται τα νεκρά κύτταρα και δημιουργούνται νέα… ζωντανά.

Παλιότερα, όλα τα καλλυντικά σκευάσματα που ήταν για ανάπλαση, είχαν κολλαγόνο και ελαστίνες, δίνοντας ένα αποτέλεσμα μόνο 10%-15%. Σήμερα, χρησιμοποιώντας το γάλα της γαϊδούρας στις κρέμες προσώπου, έχουμε αποτέλεσμα 50% σε ανάπλαση, δηλαδή σε αναζωογόνηση του δέρματος, σε επούλωση πληγών, σε ενυδάτωση από ψυχογενείς αφυδατώσεις. Μια κρέμα προσώπου από αυτό το γάλα, είναι αναπλαστική, αντιρυτιδική, συσφικτική, αντιγηραντική και ενυδατική. Όλα σε ένα!

Επίσης το γάλα γαϊδούρας περιέχει 60 φορές περισσότερη βιταμίνη C από αυτό που έχει το γάλα αγελάδας. Δεν στερείται άλλων βιταμινών, όπως είναι η Α, Ε, D και αυτές του συμπλέγματος Β, οι οποίες προσφέρουν ενίσχυση στο ανοσοποιητικό σύστημα.

 Και βέβαια το γάλα γαϊδούρας που διατίθεται στη λιανική αγορά κοστίζει το κιλό περισσότερο και από… σαμπάνια, γιατί η τιμή πώλησης του λίτρου φθάνει και τα 50 ευρώ! Ενώ εκτός των καλλυντικών που παράγονται από αυτό και έχουν υψηλή τιμή, εξίσου υψηλή έχουν και προϊόντα όπως το τυρί που μπορεί να φθάσει ακόμη και στα 1000 ευρώ το κιλό καθώς για την επεξεργασία του θα χρειαστούν περισσότερα από 25 κιλά γάλα, καραμέλες ακόμη και… λικέρ!

Κάπως έτσι, το… ασήμαντο γαϊδουράκι που μας ήρθε από την Αφρική, έκανε τον παλιό… πόθο του, όπως τον περιγράφει το παλιό τραγουδάκι πραγματικότητα: «ήταν ένα γάιδαρος με μεγάλα αφτιά, το παχνί δεν τα’ άρεσε ήθελε αρχοντιά»…. Και τα γάλα και τα προϊόντα που παράγει διατίθενται σίγουρα σε… αρχοντικές τιμές.

ΦΩΤ.:

Ο Κωνσταντίνος Πετρωτός αναπληρωτής καθηγητής του Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας και μηχανικός τροφίμων στον τμήμα Γεωπονίας.