Άρθρο της Καθημερινής στις 28/10/18 αναφέρθηκε στη συγχώνευση της ΔΕΗ ΑΠΕ με τη μητρική ΔΕΗ και τις προοπτικές ανάπτυξης των ΑΠΕ στη χώρα μας. Μου έκανε εντύπωση ότι στην περιγραφή του σχεδιασμού χωρίζονται τα υδροηλεκτρικά από τα μικρά υδροηλεκτρικά. Οφείλω να ομολογήσω ότι αυτό δεν το πολύ-καταλαβαίνω. Μου έκανε ακόμα μεγαλύτερη εντύπωση ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από υδροηλεκτρικά της ΔΕΗ παραμένει σταθερή τα επόμενα χρόνια. Για να έχω μια καλύτερη πληροφόρηση επισκέφτηκα τον διαδικτυακό τόπο της ΔΕΗ ΑΠΕ για να βρω περισσότερα στοιχεία. Ένα πρώτο στοιχείο που μου έκανε εντύπωση είναι πως οι ιδεοληψίες επιβάλλονται σε τεχνικά θέματα. Ο κατάλογος της εγκατεστημένης ισχύος των μονάδων ΑΠΕ είναι ο ακόλουθος στον πίνακα:

Εάν όμως πάτε να δείτε ποιες είναι οι εγκαταστάσεις, θα δείτε ότι υπάρχουν όλα τα μικρά υδροηλεκτρικά και όχι τα μεγάλα. Είναι δε τόσο το ενδιαφέρον για ανάπτυξη των υδροηλεκτρικών ώστε ο προγραμματισμός είναι για μόνο δύο νέα έργα:

ΜΥΗΣ Μεσοχώρα Τρικάλων (υποθέτω θα έρχεται συνέχεια του κανονικού υδροηλεκτρικού που αδειοδοτήθηκε πριν λίγους μήνες)

ΜΥΗΣ Σμόκοβο ΙΙ Καρδίτσας

Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον σε μια χώρα γεμάτη βουνά και το 65% των υδατοπτώσεων να μην έχει αξιοποιηθεί, ο Εθνικός φορέας ενέργειας να μην έχει καμία προοπτική αξιοποίησης των καθαρών πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας. Επίσης εντυπωσιακό είναι ότι αύξηση στα επόμενα χρόνια προβλέπεται για την ηλιακή ενέργεια ενώ για αιολική που υπάρχει τεράστιο δυναμικό στη χώρα μας η παραγωγή είναι μάλλον σταθερή. Βέβαια η αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού από τη ΔΕΗ είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη. Σκεφτείτε ότι τα αιολικά πάρκα των ελληνικών εταιρειών είναι:

* η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με 530,1 MW (20%)

* o όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ με 256,7 MW (9,7%)

* ηIberdrolaRokasμε 250,7 MW (9,5%)

Και συγκρίνετέ τα με τα 81,7 MW της ΔΕΗ.

Είναι εντυπωσιακό ότι στη χώρα μας με τόσο μεγάλο δυναμικό ΑΠΕ, εμείς ασχολούμαστε με οτιδήποτε άλλο εκτός από το να τις αξιοποιήσουμε. Το θέμα των υδροηλεκτρικών είναι ιδιαίτερα σημαντικό και η απορία εύλογη, καθώς αυτά μπορούν από τη μία πλευρά να αποτελέσουν ταμιευτήρες νερού που θα καλύψουν προβλήματα από ξηρασία που φαίνεται πιθανό να προκαλέσει η κλιματική αλλαγή, από την άλλη μπορούν να αποτελέσουν συσσωρευτές ενέργειας για να επιτρέψουν τη χρήση των ΑΠΕ. Για να γίνει πιο κατανοητό τι εννοώ, θα προσπαθήσω να το εξηγήσω. Οι ΑΠΕ ήλιος, αέρας, κύματα της θάλασσας δεν υπάρχουν πάντα. Οι ανάγκες όμως είναι συνεχείς όλο το 24ωρο και όλο τον χρόνο. Τη νύχτα δεν έχουμε ήλιο αλλά μπορεί να μην έχουμε ούτε αέρα. Για να λυθεί το πρόβλημα αυτό χρειάζεται να αποθηκεύουμε την ενέργεια όταν την έχουμε και να τροφοδοτούμε τα δίκτυα και τα σπίτια μας όταν τα χρειαζόμαστε. Μια ιδέα του προβλήματος έχουμε στους φίλους που τροφοδοτούν τα σπίτια του με φωτοβολταϊκά (όταν δεν μπορούν να συνδεθούν με το δίκτυο) που χρειάζονται μπαταρίες για να καλύψουν τις ημερήσιες ανάγκες τους.

Ένα σημαντικό μέρος της έρευνας τα τελευταία χρόνια είναι να αναπτυχθούν μπαταρίες μεγάλου μεγέθους γι’ αυτή την αποθήκευση. Οι χώρες με υδροηλεκτρική ενέργεια έχουν τη δυνατότητα να μετατρέψουν τα φράγματα σε συσσωρευτές ενέργειας καθώς μπορούν με την ενέργεια που περισσεύει να αντλούν και να στέλνουν το νερό σε υψηλότερα επίπεδα για να το χρησιμοποιούν όταν υπάρχει ζήτηση ενέργειας. Αυτό έχουν κάνει πολλές χώρες με υδραυλικό δυναμικό. Εμείς όμως είμαστε κατά των υδροηλεκτρικών που είναι φαραωνικά έργα και θεωρούμε ότι βλάπτουν το περιβάλλον. Φυσικά εμείς παράγουμε αέρια του θερμοκηπίου καίγοντας λιγνίτη ή φυσικό αέριο που εισάγουμε για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Αυτά έγραφα όταν τέθηκε για διαβούλευση το σχέδιο της χώρας για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον πως οι ιδεοληψίες των κυβερνώντων περνούν και στον σχεδιασμό του μέλλοντος αυτής της χώρας. Ο λιγνίτης για την παραγωγή ενέργειας δεν αντικαθίσταται από ΑΠΕ (που είναι άφθονες στη χώρα και ήδη το κόστος τους με τη βελτίωση της τεχνολογίας είναι μικρότερο από την καύση του άνθρακα) αλλά από εισαγόμενο φυσικό αέριο που, είτε αρέσει είτε όχι, παραμένει υδρογονάνθρακας με περιορισμένα αποθέματα. Θα αναφερθώ στο θέμα εκτενέστερα σε κάποιο επόμενο σημείωμα.

Ο ΠΙΝΑΚΑΣ

Γράφει ο Φάνης Γέμτος*

* Ο Φάνης Γέμτος είναι γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας