Ιδιαίτερη θέση ανάμεσα στις δραστηριότητές του κατέχουν εκείνες που αφορούν στην αξιοποίηση του αρχειακού υλικού στην εκπαιδευτική διαδικασία. Παράλληλα, αυτές οι δραστηριότητες εξυπηρετούν μια σειρά στόχων της ίδιας της εκπαιδευτικής διαδικασίας: Ανάπτυξη δημιουργικής ικανότητας των μαθητών, καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και διερευνητικής στάσης απέναντι στη γνώση, καλλιέργεια πνεύματος συνεργασίας, ανάπτυξη καλύτερων σχέσεων ανάμεσα σε διδάσκοντες και διδασκόμενους. Το αρχειακό υλικό, που αξιοποιείται, αφορά τόσο στο μάθημα της ιστορίας όσο και στο μάθημα της κοινωνικής και πολιτικής αγωγής.
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα συνοψίζονται ως εξής:
Α) “Τα πρόσωπα μιλούν...”. Αφορά σε πρόσωπα ιδιαίτερης σημασίας για την τοπική κοινωνία της Αγιάς. Μέσα απ’ αυτό το πρόγραμμα στόχος είναι όχι μόνο η γνωριμία των παιδιών με τα πρόσωπα και το έργο τους, αλλά και η καλλιέργεια αρχειακής συνείδησης με βιωματικό τρόπο. Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες και γίνονται μικροί ερευνητές αναλύοντας τεκμήρια και φωτογραφίες.
Β) “Το Αρχείο πάει στη Βουλή”. Δημιουργήθηκε σε συνάρτηση με το μάθημα της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής όλων των βαθμίδων. Μέσα από τα πρακτικά της Βουλής που υπάρχουν στο Αρχείο (1956 – 1987), τα παιδιά προσεγγίζουν έννοιες, όπως «Σύνταγμα», «Βουλή», «Νομοθετική Εξουσία», «Νόμος», «Δημοκρατία», «Δικαίωμα» και «Υποχρέωση», αλλά και κατανοούν τη διαδικασία θεσμοθέτησης νόμων και τη σημασία τους για τον πολίτη. Οι αλλαγές στη νομοθεσία για την εκπαίδευση των παιδιών, η ισότητα μέσα από το οικογενειακό δίκαιο, ο θεσμός της προίκας κ.ά. είναι θέματα που πραγματεύεται το πρόγραμμα.
Γ) “Μετάξι, Μεταξοχώρι, παραδοσιακός οικισμός”. Τα παιδιά μελετούν φωτογραφίες και πληροφορίες από το αρχειακό υλικό για να δουν πώς η ενασχόληση των κατοίκων με τη σηροτροφία δημιούργησε τα αρχοντικά και τον παραδοσιακό οικισμό. Μετά επισκέπτονται τα σημαντικότερα αρχοντικά του Μεταξοχωρίου, ώστε να αποκτήσουν προσωπική εικόνα σχετικά με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της περιοχής.
Δ) “Το παλιό σχολείο”. Σκοπός του προγράμματος είναι οι μαθητές να νιώσουν την ατμόσφαιρα του παλιού σχολείου. Γι’ αυτό επισκέπτονται το παλιό Δημοτικό στο Μεγαλόβρυσο και ταξιδεύουν πίσω στον χρόνο, τότε που το σχολείο ήταν διαφορετικό… Το Μαθητολόγιο του 1917, μια έκθεση μαθητή του σχολείου στην περίοδο της κατοχής και φωτογραφίες μεταφέρουν τα παιδιά στο παρελθόν και γεμίζουν την ψυχή τους με συναισθήματα. Με την αύρα από την ατμόσφαιρα του παλιού σχολείου περπατούν στο γραφικό χωριό και κατεβαίνουν στην Αγιά ακολουθώντας το παλιό μονοπάτι και απολαμβάνοντας την ομορφιά της φύσης.
Τα προγράμματα προσαρμόζονται ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες των σχολείων.
ΑΓΙΑ (Γραφείο «Ε»)
Του Νίκου Γουργιώτη
