του μποξ ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση για θέματα που αφορούν σε δικαστικές αποφάσεις, δημόσιες τοποθετήσεις και ανάληψη θέσεων.
Ένα ναρκόπλοιο «πλέει» εδώ και μήνες χωρίς προορισμό και πυξίδα, στα ελληνικά δικαστικά ύδατα, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας τηλεφωνεί σε έναν ισοβίτη ζητώντας του να καταθέσει σε μια κίνηση που έφερε θύελλα αντιδράσεων. Η Ηριάννα συνεχίζει να είναι στη φυλακή ενώ οργανώσεις, κόμματα, ομάδες ανθρώπων, απλοί πολίτες διαμαρτύρονται χαρακτηρίζοντας την κατάσταση παράλογη.
Ο πρωθυπουργός σήκωσε «σκόνη» επιλέγοντας την απελθούσα πρόεδρο του Αρείου Πάγου, Βασιλική Θάνου, ως άμισθη προϊσταμένη του Νομικού Γραφείου της Γενικής Γραμματείας του. Μέσα σε όλα αυτά η δικαιοσύνη συνεχίζει να απονέμεται με καθυστέρηση ενώ οι μεγάλες υποθέσεις γίνονται ακόμα πιο δυσκίνητες. Τα χρόνια περνούν και όλα τρενάρουν και πιέζονται προς τα πίσω. Τα πινάκια «μπουκώνουν» και οι πολίτες αδημονούν για τις αποφάσεις. Αναβολές και κούραση.
Ταυτόχρονα, ο συνδετικός κρίκος των πολιτών με τη Δικαιοσύνη, ο δικηγορικός κλάδος περνάει μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις του. Είναι χαρακτηριστικό πως τα τελευταία χρόνια, εκατό περίπου μέλη του Δικηγορικού Συλλόγου Λάρισας έπαυσαν να είναι ενεργά, κάτι που αποτελεί αν μη τι άλλο σημείο αναφοράς καθώς όλες τις προηγούμενες δεκαετίες ο αριθμός των ενεργών μελών αυξανόταν χρόνο με τον χρόνο.
Γι’ αυτό τον λόγο ζητάμε από τον γενικό γραμματέα του Δικηγορικού Συλλόγου Λάρισας, Αντώνη Γραβάνη να μας περιγράψει την κατάσταση.
Ξεκινάμε τη συζήτηση από το ζήτημα του «λαβωμένου» κύρους που το χαρακτηρίζει ως ένα ακόμα πρόβλημα που προστέθηκε στα ήδη υπάρχοντα. «Πρόκειται για το ζήτημα σεβασμού της διάκρισης των εξουσιών, εξαιτίας των αδικαιολόγητων και χονδροειδών παρεμβάσεων εκ μέρους εκπροσώπων της εκτελεστικής εξουσίας, δηλαδή της κυβέρνησης που αποδοκίμασαν δημόσια συγκεκριμένες δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες διαφωνούσαν. Ο ορυμαγδός ανακοινώσεων, δηλώσεων και αναρτήσεων στο Facebook που ακολούθησε, απλώς επιβεβαίωσε την ανησυχητική διαπίστωση ότι οι δύο εξουσίες βρίσκονται πλέον σε ανοιχτή αντιπαράθεση».
Και σαν να μην έφταναν αυτά, ήρθε η «απροκάλυπτη» όπως τη χαρακτηρίζει ο ίδιος, τοποθέτηση της τέως προέδρου του Α.Π. κ. Θάνου στο πρωθυπουργικό γραφείο την επομένη της συνταξιοδότησής της και έδωσε το έναυσμα για εξαπόλυση καταγγελιών περί απόπειρας ελέγχου της Δικαιοσύνης από την κυβέρνηση».
«Είναι σαφές ότι ο θεσμός της Δικαιοσύνης βάλλεται, με αποτέλεσμα το κύρος του να έχει ήδη τρωθεί σημαντικά» λέει ο Αντώνης Γραβάνης και συνεχίζει «Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν από την κατάσταση που διαμορφώθηκε είναι πολλοί. Πολλά συμφέροντα, ιδιωτικά και πολιτικά, καιροφυλακτούν για να επωφεληθούν από τον καταρρακωμένο θεσμό της Δικαιοσύνης. Καθήκον όλων μας, εργαζομένων στον χώρο της Δικαιοσύνης και όλων των ελλήνων πολιτών, είναι να προασπίσουμε το κύρος του θεσμού της Δικαιοσύνης, διότι αυτός και μόνον αυτός -παρά τις δεδομένες αδυναμίες- εγγυάται την προάσπιση των δικαιωμάτων του κάθε πολίτη και εντέλει την εύρυθμη λειτουργία της Δημοκρατίας στη χώρα μας».
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΠΟΝΟΜΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
Όταν αρχίζουμε να μιλάμε για την ταχύτητα της απονομής της Δικαιοσύνης, ισχυρίζεται πως στο πλαίσιο της προάσπισης και ενίσχυσης του θεσμικού κύρους της Δικαιοσύνης, σαν δικηγορικός κόσμος δεν σταμάτησαν ποτέ να επισημαίνουν με παρρησία τις πραγματικές αδυναμίες, δυσλειτουργίες και τα προβλήματα στη λειτουργία της και να αγωνίζονται για τη διόρθωσή τους.
«Η διαβόητη καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης ως τώρα δεν αντιμετωπίστηκε ορθολογικά, δηλαδή με αναβάθμιση των κτιριακών και λοιπών υποδομών, πανελλαδική μηχανοργάνωση των δικαστηρίων, πρόσληψη επιπλέον δικαστών, καθιέρωση ειδικών τμημάτων σε κάθε δικαστήριο για ταχύτερη και αρτιότερη κρίση ομοειδών υποθέσεων, αλλά οι εκάστοτε κυβερνήσεις περιορίζονται σε τριτοκοσμικού τύπου ημίμετρα που καταργούν το δικαίωμα του πολίτη να προσφεύγει στη Δικαιοσύνη διεκδικώντας το δίκιο του» και θυμάται τους αλλεπάλληλους νόμους-σκούπα παραγραφής αδικημάτων, την κατάργηση ενδίκων βοηθημάτων σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς, την κατάργηση προφορικών καταθέσεων μαρτύρων στην τακτική διαδικασία, την κατακόρυφη αύξηση παραβόλων και εξόδων για διαδικαστικές πράξεις κ.α.
Μιλάει για αδυναμίες στη διαδικασία εισαγωγής σπουδαστών στη Σχολή Δικαστών όπως «τη σχεδόν μονοδιάστατη έμφαση στη θεωρητική κατάρτιση σε σχέση με την αντικειμενική αξιολόγηση της προσωπικότητας και της κοινωνικής - συναισθηματικής ευφυίας», τη μέθοδο επιθεώρησης/αξιολόγησης των δικαστικών υπηρεσιών «που κρίνεται πλέον ως παρωχημένη και μη ανταποκρινόμενη στις αυξημένες απαιτήσεις της σημερινής εποχής». Επιπλέον, ως «μη θετική» αξιολογεί τη δρομολογούμενη πρόσληψη δικαστικών γραμματέων επιστημονικών ειδικοτήτων «ασχέτων» όπως τονίζει «με τη Νομική και τη Δικαιοσύνη, με την εξαίρεση των υπαλλήλων ειδικότητας Πληροφορικής».
ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
Πόσο εύκολη τελικά είναι πλέον η πρόσβαση του πολίτη στη Δικαιοσύνη; Ρωτάμε τον γραμματέα του ΔΣΛ για να μιλήσει για περιορισμό πρόσβασης και να το χαρακτηρίσει αυτό ως ένα βασικό πρόβλημα. Περιορισμός που ενίοτε, σύμφωνα με τον ίδιο γίνεται απαγόρευση, «καταστρατηγώντας έτσι το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα δικαστικής προστασίας».
Τον καλούμε να μας το εξηγήσει και εντοπίζει την πηγή «στην αύξηση των πάσης φύσεως παραβόλων και δικαστικών εξόδων, ενώ και η δαπάνη της δικηγορικής αμοιβής έχει επιβαρυνθεί υπέρμετρα από ανελαστικά φορολογικά και ασφαλιστικά βάρη που πολλαπλασιάζουν το ύψος της, προκειμένου εντέλει ο δικηγόρος να εισπράξει ένα μικρό κλάσμα αυτής. Επιπλέον, πολλές νομοθετικές ρυθμίσεις ευθέως περικόπτουν ένδικα βοηθήματα του πολίτη και μάλιστα σε περιπτώσεις κοινωνικά και ανθρώπινα κρίσιμες, όπως οι κατασχέσεις κατοικίας, ενώ οι πλειστηριασμοί θα διενεργούνται ηλεκτρονικά».
Του ζητάμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα άστοχης ρύθμισης που θα επιβαρύνει τον πολίτη και θα περιπλέξει τη διαδικασία και αναφέρει «την προωθούμενη υπαγωγή των συναινετικών διαζυγίων στην αρμοδιότητα του συμβολαιογράφου, διατηρώντας την υποχρεωτική παράσταση δικηγόρου. Δηλαδή αντί ο νομοθέτης να μεριμνήσει για απλοποίηση της έκδοσης συναινετικού διαζυγίου από το δικαστήριο με τη σύμπραξη των δικηγόρων, κατά το πρότυπο της έκδοσης διαταγής πληρωμής ή συναινετικής εγγραφής προσημείωσης, μειώνοντας αντίστοιχα το ύψος των αντίστοιχων εξόδων, επιβάλλει την εμπλοκή στη διαδικασία ενός ακόμη επαγγελματία, δηλαδή του συμβολαιογράφου, και αυξάνει έτσι την προβλεπόμενη δαπάνη για τον πολίτη κατά το ποσό της συμβολαιογραφικής αμοιβής».
Για να καταλήξει στο συμπέρασμα πως «κάποιοι φαίνεται ότι επιδιώκουν μια Δικαιοσύνη όχι για όλους, αλλά για λίγους και οικονομικά ισχυρούς».
ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΑΝΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Το ερώτημα πλέον είναι αν μπορεί να αλλάξει η κατάσταση. Του το καταθέτουμε και λέει με στόμφο πως θα απαιτηθούν σημαντικές νομοθετικές πρωτοβουλίες και μεταρρυθμίσεις σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο, προκειμένου να αναστραφεί η αρνητική κατάσταση που διαμορφώθηκε, να αποκατασταθεί το κύρος της Δικαιοσύνης, να αναβαθμιστούν οι υποδομές, να αυξηθεί η ταχύτητα απονομής της, να βελτιωθεί η ποιότητά της, να ξαναγίνει προσιτή στον κάθε πολίτη.
«Πρέπει να γίνει συνείδηση ότι ο αγώνας για βελτίωση της κατάστασης στον χώρο της Δικαιοσύνης αφορά όλους, ακόμη και όσους δεν έχουν άμεση δικαστική εμπλοκή. Είναι κατ’ εξοχήν ζήτημα δημοκρατικού πολιτεύματος και κοινωνικής ειρήνης» για να αναφερθεί και στον ρόλο των δικηγορικών συλλόγων στην προώθηση και διαμόρφωση των εξελίξεων που θα αναστρέψουν τα σημερινά δεδομένα, χαρακτηρίζοντάς τον κρίσιμο.
«Θα χρειαστεί επίμονη, καλά τεκμηριωμένη και οργανωμένη προσπάθεια με επιμονή και σθένος. Προσπάθεια που πρέπει να γίνει και θα γίνει, όχι για τους δικηγόρους αλλά για το καλό της ίδιας της χώρας και όλων των Ελλήνων» καταλήγει.
ΕΚΛΟΓΕΣ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ ΛΑΡΙΣΑΣ
Γιατί κατεβαίνω για πρόεδρος…
Μέσα στον Νοέμβριο είναι προγραμματισμένες οι εκλογές του ΔΣΛ. Ο Αντώνης Γραβάνης θα είναι υποψήφιος πρόεδρος με την ανεξάρτητη παράταξη «Σύγχρονη Πρόταση Δικηγόρων». Εκλέγεται από το 2008, έχοντας υπηρετήσει από τις θέσεις του συμβούλου, του ταμία και σήμερα του γενικού γραμματέα. «Κατά την περίοδο αυτή, από κοινού με τους λοιπούς συναδέλφους μου στο Δ.Σ. προεξάρχοντος του προέδρου κ. Δημήτρη Κατσαρού επιτελέσαμε πολύπλευρο και ιδιαίτερα αξιόλογο έργο, όχι μόνον κρατώντας τον ΔΣΛ όρθιο μέσα σε εξαιρετικά δυσμενές και εχθρικό για τη δικηγορία κλίμα, αλλά αναβαθμίζοντας κάθετα τη λειτουργία και τις υπηρεσίες του. Επιπλέον, ο ΔΣΛ εκπροσωπούμενος από τον πρόεδρό του, πρωτοστάτησε στον καθορισμό της στάσης του δικηγορικού σώματος μέσα από τα πανελλαδικά όργανα». Τον περασμένο Απρίλιο όμως, ο κ. Κατσαρός γνωστοποίησε στα μέλη της Σύγχρονης Πρότασης Δικηγόρων που έχουν διατελέσει εκλεγμένοι σύμβουλοι του Δ.Σ., την πρόθεσή του να μην κατέλθει εκ νέου ως υποψήφιος. Μέσα από συλλογικές διαδικασίες, τα μέλη της ομάδας κατέληξαν στο πρόσωπο του Αντώνη Γραβάνη ώστε να αποτελέσει την υποψηφιότητα για την προεδρία του ΔΣΛ στις επερχόμενες αρχαιρεσίες του Νοεμβρίου 2017.
«Αποδέχθηκα καταρχήν την εξόχως τιμητική αυτή πρόταση και έκτοτε καθημερινά επικοινωνώ με πολυάριθμους συναδέλφους κάθε ηλικίας, επαγγελματικής εμπειρίας και πολιτικής τοποθέτησης αποκομίζοντας θερμή στήριξη και ενθάρρυνση. Πλέον είμαι σε θέση και δημόσια να ανακοινώσω την υποψηφιότητά μου. Στόχος είναι να συνεχίσουμε τη σκληρή ανιδιοτελή δουλειά που γίνεται τα τελευταία χρόνια και να παλέψουμε δυναμικά και με σχέδιο για την αναστροφή της κατάστασης και τη θεσμική και επαγγελματική αναβάθμιση της δικηγορίας, ύστερα από χρόνια συνεχών επιθέσεων και υποβάθμισης.
"Στην προσπάθεια αυτή συμμετέχει ενεργά μια δυναμική ομάδα υποψηφίων συμβούλων και φίλων που καθημερινά ενισχύεται με δικηγόρους νεότερους, αλλά και πιο έμπειρους συνδικαλιστικά. Απευθύνω κάλεσμα προς τη Λαρισαία και τον Λαρισαίο δικηγόρο και του ζητώ να γίνει αρωγός, σύμμαχος και συνοδοιπόρος μας».
Τα προβλήματα του δικηγορικού κλάδου
Η κατάσταση στη δικηγορία δεν αποτελεί εξαίρεση στη ζοφερή πραγματικότητα που βιώνει τα τελευταία χρόνια ο χώρος της Δικαιοσύνης και η ελληνική κοινωνία γενικότερα. Η είσοδος στο επάγγελμα και κυρίως η επαγγελματική επιβίωση για τους νέους δικηγόρους έχει καταστεί σχεδόν αδύνατη, σύμφωνα με τους ανθρώπους του χώρου. Όμως δεν είναι μόνο οι νέοι δικηγόροι «αλλά και οι δικηγόροι μέσης και μεγαλύτερης επαγγελματικής εμπειρίας βρίσκονται «εγκλωβισμένοι» στην άσκηση της δικηγορίας υπό συνθήκες ασφυκτικές, δίχως ρεαλιστικές εναλλακτικές δυνατότητες» σύμφωνα με τον κ. Γραβάνη που συνεχίζει «Η γενικότερη οικονομική ανέχεια σε συνδυασμό με τα αυξημένα δικαστικά έξοδα, κατά κανόνα αποτρέπουν τον πολίτη από τη δικαστική διεκδίκηση των δικαιωμάτων του. Ταυτόχρονα, η δικηγορική ύλη συνεχίζει να περιορίζεται εξαιτίας των πρωτοβουλιών για δήθεν επιτάχυνση της Δικαιοσύνης, που δεν αποτελούν παρά άλλοθι για την έλλειψη οιασδήποτε πραγματικής πρωτοβουλίας σε επίπεδο υποδομών και ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων. Η πλειοψηφία των δικηγόρων δεν καταφέρνει να πραγματοποιήσει περισσότερες από δέκα δικαστικές παραστάσεις ετησίως. Οι φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις με το καθεστώς του νόμου Κατρούγκαλου που σαν δικηγόροι πολεμήσαμε με οκτάμηνη «αιματηρή» αποχή, πλέον δημεύουν σχεδόν το 80% του όποιου εσόδου εισπράττεται εντέλει. Όπως αποδείχθηκε από την αντιμετώπιση της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια των αγωνιστικών κινητοποιήσεων τα έτη 2015 και 2016, ο δικηγορικός κλάδος έχει στοχοποιηθεί και αντιμετωπίζεται συλλήβδην ως οιωνεί "ταξικός" εχθρός».
Το αποτέλεσμα είναι πως από το ξέσπασμα της κρίσης ο αριθμός των ενεργών μελών του Δικηγορικού Συλλόγου Λάρισας μειώθηκε κατά εκατό περίπου δικηγόρους, μετά από πολλές δεκαετίες συνεχούς αύξησης. «Παρά το άσχημο κλίμα όμως ο ΔΣΛ τα τελευταία χρόνια καταβάλλει αξιόλογες προσπάθειες υποστήριξης του επαγγέλματος με δεκάδες εξειδικευμένες επιστημονικές εκδηλώσεις, παροχή δωρεάν πρόσβασης σε τράπεζες νομικών πληροφοριών, συνεχή αναβάθμιση των υποδομών και των παρεχομένων υπηρεσιών».
Του Κώστα Γκιάστα
