Η λίστα ανανεώνεται καθημερινά μέχρι να μπει στον φάκελο και να σταλεί σε εκείνο τον παχουλό ασπρομάλλη γέροντα που ετοιμάζεται να ξεκινήσει το μαγικό του ταξίδι στον κόσμο. Είναι ο Άγιος Βασίλης των Ελλήνων, ο Father Christmas των Άγγλων, ο Santa Claus των Αμερικανών, ο Pre Nol των Γάλλων, ο Sinterklaas των Ολλανδών, ο Weihnachtsmann των Γερμανών, ο Babbo Natale των Ιταλών. Αργά ή γρήγορα όμως οι μικροί μπόμπιρες παρατηρούν ότι ο καλοκάγαθος παππούλης με τη μακριά γενειάδα μοιάζει όλως περιέργως πολύ στον μπαμπά ή στον θείο. Τι γίνεται τότε; Όλο και περισσότεροι γονείς αναρωτιούνται αν είναι καλό για το παιδί τους να πιστεύει στην ύπαρξη του Άγιου Βασίλη, φοβούμενοι ότι στη συνέχεια θα απογοητευθεί, ή ότι θα θυμώσει μαζί τους επειδή το «εξαπάτησαν».
Η ερώτηση «Υπάρχει Άγιος Βασίλης;» δυσκολεύει τους γονείς και τους δημιουργεί αμηχανία όταν νιώθουν ότι η ώρα της αποκάλυψης πλησιάζει. Ερωτήματα του τύπου «Να αποκαλύψω το μυστικό;», «Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να μάθει το παιδί την αλήθεια;», «Πώς πρέπει να το πω για να μην απογοητευτεί;» βασανίζουν πολλούς γονείς την περίοδο των γιορτών. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Για το αν θα αφήσουμε το παιδί να πιστεύει και για πόσο, δεν είναι ένα θέμα που μπορεί κάποιος να απαντήσει ξεκάθαρα.
Αυτό εξαρτάται από τον κάθε γονιό, από το πώς νιώθει ο ίδιος σε σχέση με τις γιορτές, από την έμφαση που θέλει να δώσει στο πνεύμα των ημερών και από την καταγωγή και τις παραδόσεις με τις οποίες έχει μεγαλώσει. Η Λαρισαία παιδοψυχολόγος κ. Ευδοκία Δόλγυρα πάντως είναι κατηγορηματική, τα παιδιά σαφώς και πρέπει να πιστεύουν στον Άγιο Βασίλη. «Είναι όμορφο να πιστεύουν στο όνειρο και τη μαγεία των γιορτών. Όλη αυτή η χαρά που παίρνουν, η ανυπομονησία τους για τα δώρα, η λαχτάρα, η μαγεία των γιορτών είναι κάτι που το έχουν ανάγκη μικροί και μεγάλοι» αναφέρει. Όσο για το πότε πρέπει να γίνει η αποκάλυψη, η κ. Δόλγυρα, σημειώνει ότι αυτό δεν είναι κάτι που θα πρέπει να ανησυχεί τους γονείς. «Πολλές φορές οι γονείς αγχώνονται υπερβολικά. Όταν έρθει εκείνη η ώρα, σημαίνει ότι το παιδί είναι συναισθηματικά ώριμο να αποδεχτεί την αλήθεια. Παρόλα αυτά ένα παιδί που έχει πιστέψει ακόμη και όταν μαθαίνει την αλήθεια, δεν απογοητεύεται γιατί μέσα του έχει κρατήσει τη μαγεία των γιορτών». Μάλιστα, η παιδοψυχολόγος σημειώνει ότι οι γονείς θα πρέπει να ενισχύουν ακόμη περισσότερο την πίστη του παιδιού καθώς πρόκειται για ένα «μυστικό» που όχι μόνο δεν βλάπτει αλλά ενισχύει και τις οικογενειακές σχέσεις. Ο Άγιος Βασίλης μπορεί να γίνει μέρος της οικογενειακής παράδοσης αφού είναι μια ευχάριστη συνθήκη γύρω από την οποία η οικογένεια θα έρθει πιο κοντά (π.χ. τα παιδιά λαχταρούν να ακούν τους γονείς τους να εξιστορούν το πώς ο Αϊ Βασίλης θα μπει στο σπίτι τους, ανυπομονούν να δουν αν ήπιε το γάλα και έφαγε τα κουλουράκια που του ετοίμασαν, να στείλουν το γράμμα μαζί και όλοι μαζί να ανοίξουν τα δώρα που άφησε κάτω από το δέντρο).
Η συνδρομή των γονιών για να γίνει ακόμη περισσότερο πιστευτός ο μύθος του Αϊ Βασίλη είναι καθοριστική. Έτσι εκείνοι οι γονείς που αφήνουν κουλουράκια και ένα ποτήρι γάλα δίπλα από το δέντρο για να τα βρει ο Άγιος Βασίλης, που ακούν μαζί με τα παιδιά τους, τους ήχους που κάνουν τα καμπανάκι από το έλκηθρο (ή που αφήνουν τα παιδιά να μείνουν ξύπνια μέχρι αργά για να κρυφοκοιτάξουν και να δουν τον Άγιο να έρχεται (δηλαδή τον μπαμπά μεταμφιεσμένο) χτίζουν πολύ περισσότερο τον μύθο.
Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ
Μεγαλώνοντας το παιδί αρχίζει να αναπτύσσει ένα περισσότερο λογικό τρόπο σκέψης. Είναι η περίοδος που τα παιδιά θα αρχίσουν να αναρωτιούνται και να εξακριβώνουν από μόνα τους τις αντιφάσεις και τις ασυνέπειες γύρω από την ιστορία του Άγιου Βασίλη (π.χ. «ο Άγιος κάνει τα ίδια γράμματα με τη μαμά μου» ή «όλα τα δώρα, ακόμα και αυτά που δεν είναι από τον Άγιο Βασίλη, έχουν το ίδιο περιτύλιγμα» κλπ). Είναι μια διαδικασία που συνήθως έρχεται φυσιολογικά, ίσως και με κάποια δόση χιούμορ, χωρίς να τραυματίζει ή να δημιουργεί κάποιο πρόβλημα. Και φυσικά υπάρχει πάντοτε εκείνος ο φίλος ή η φίλη από το σχολείο που θα πει: «ο μπαμπάς μου λέει ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης». Σε κάθε περίπτωση, τα παιδιά πλέον αντιλαμβάνονται ότι είναι πιο λογικό ο Άγιος Βασίλης να είναι η μαμά και ο μπαμπάς. Αυτή είναι η στιγμή που συνήθως οι γονείς θα αποκαλύψουν το «μυστικό» ή που δεν θα χρειαστεί να πουν τίποτα γιατί απλώς όλοι ξέρουν τι συμβαίνει.
Εξάλλου, όπως φαίνεται και από την ίδια τη ζωή αυτό που θυμούνται τα παιδιά μεγαλώνοντας είναι όχι τα δώρα αλλά την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στο σπίτι. Οπότε ας τα αφήσουμε να ζήσουν τη μαγεία των Χριστουγέννων προσμένοντας τον ερχομό του αγαπημένου τους αγίου.
Της Νατάσας Πολυγένη
