ΑΓΙΑ (Γραφείο «Ε»)
Tου Νίκου Γουργιώτη
Πολλές φορές η έλλειψη περιβαλλοντικής συνείδησης ορισμένων δεν δύναται να περιγραφεί με λόγια. Ξεπερνά κάθε φαντασία, και η φωτογραφία – πάντα αδιάψευστος μάρτυρας – είναι αυτή που μπορεί να την αποδείξει ή ακόμα και να προσδιορίσει το μέγεθός της.
Βρεθήκαμε στο ρέμα που περνά έξω, μόλις λίγα μέτρα, από την Ανάβρα Αγιάς, σ’ αυτό δηλαδή που αποτελεί προέκταση του Βαθυρέματος και συνεχίζει προς την Πλασιά. Οι εικόνες που αντικρίσαμε οδηγώντας παραπλεύρως και εκατέρωθεν της κοίτης ήταν τουλάχιστον θλιβερές σε μήκος πέραν του ενός χιλιομέτρου. Το φωτογραφικό υλικό ατελείωτο. Η αποτύπωση της ξεδιαντροπιάς εύκολη υπόθεση. Καναπέδες, σόμπες, σάπια φρούτα, παλέτες, κλούβες, τούβλα, παπούτσια, λάστιχα, χαρτοκιβώτια, ακόμη και το κουφάρι ενός σκύλου, συνέθεταν ένα αποκρουστικό, τρισάθλιο, βρομερό σκηνικό. Μικρές και μεγάλες εστίες μόλυνσης, η μία μόλις λίγα μέτρα πιο πέρα από την άλλη, είχαν όλες τους ένα κοινό στοιχείο, τις δεκάδες κενές συσκευασίες φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, που κάποιοι παραγωγοί, αρκετοί όπως φαίνεται, επιλέγουν να τις ξεφορτώνονται – χωρίς κανέναν ηθικό φραγμό – στη φύση, δίπλα στα σπίτια, αφού το εν λόγω ρέμα εφάπτεται του οικισμού της Ανάβρας, με συνέπειες φυσικά για όλους.
Ήταν Δευτέρα 7 Ιουλίου. Η ημέρα εκείνη είχε οριστεί από τον Ελληνικό Σύνδεσμο Φυτοπροστασίας, την Περιφέρεια και τον Δήμο Αγιάς, ως ημέρα συλλογής κενών συσκευασιών φυτοφαρμάκων. Σημεία συγκέντρωσης είχαν προεπιλεγεί το Στόμιο για τη Δημοτική Ενότητα Ευρυμενών, η Μελιβοία και η Αγιά για τις αντίστοιχες ομώνυμες Δημοτικές Ενότητες, και η Δήμητρα για τη Λακέρεια. Αποτέλεσμα; Κανένας δεν προσήλθε σε Στόμιο και Μελιβοία, πέντε άτομα στην πρωτεύουσα Αγιά και ένας στη Δήμητρα!
«To θέμα της ασφαλούς διαχείρισης των κενών συσκευασιών φυτοφαρμάκων είναι πάρα πολύ σημαντικό, διότι άπτεται της δημόσιας υγείας» θα μας πει, φανερά προβληματισμένος, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γεωπόνων, πρόεδρος του Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας και ελεγκτής της διαδικασίας για τις προαναφερθείσες περιοχές κ. Δημήτριος Σοφολόγης στον οποίον και απευθυνθήκαμε για την άποψή του. «Οι δενδρώδεις καλλιέργειες», υπογραμμίζει με σημασία «θα μπούνε στο σύστημα των ενισχύσεων από το 2015, ενώ τέτοιες δράσεις, όπως η ανακύκλωση των κενών συσκευασιών, είναι πολύ πιθανό να συσχετιστούν με το “πρασίνισμα” των άμεσων ενισχύσεων και την πολλαπλή συμμόρφωση μετά το 2015. Σίγουρα θα προτιμούσαμε ως ελεγκτές στο πιλοτικό πρόγραμμα του ΕΣΥΦ και των Δήμων, μεγαλύτερη... συμμετοχή. Ελπίζουμε στο μέλλον τα πράγματα να είναι διαφορετικά. Περί τις αρχές Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί και η δεύτερη συλλογή κενών συσκευασιών για τη φετινή χρονιά».
Όπως εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς, το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο. Η σωστή διαχείριση των πλαστικών κενών συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων είναι διαδικασία που πρέπει να γίνει συνήθεια για τους αγρότες, οι οποίοι, δυστυχώς, στην πλειονότητά τους πετούν τις άδειες συσκευασίες από φυτοφάρμακα και λιπάσματα ανεξέλεγκτα, είτε στα χωράφια, είτε στα ποτάμια, αγνοώντας τις οδηγίες που αναγράφονται σ’ αυτές, με ενδεχόμενο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Δεν είναι λίγα και τα παραδείγματα κάποιων, που η άγνοια ή η επιπολαιότητα τους κάνουν να χρησιμοποιούν τα άδεια κουτιά από φυτοφάρμακα ως ταΐστρες ή θήκες για τα εργαλεία τους! Σύμφωνα με τους ειδικούς, το λιγότερο που πρέπει να γίνεται είναι κάθε συσκευασία να ξεπλένεται τρεις φορές, ώστε να μειώνεται στο απειροελάχιστο το επιβαρυντικό φορτίο που έχουν. Το 2012 ψηφίσθηκε νόμος, βάσει του οποίου από το 2015 θα είναι πλέον υποχρεωτική η ασφαλής και με συγκεκριμένες προδιαγραφές διαχείριση των κενών συσκευασίας από φυτοφάρμακα. Μάλιστα, θα προβλέπονται και πρόστιμα, αλλά και ποινές, που θα μπορούν να συνδεθούν με τις αγροτικές επιδοτήσεις.
Ο κάθε Δήμος, από την πλευρά του, οφείλει να κάνει πολύ μεγάλη προσπάθεια για να καθοδηγήσει τους παραγωγούς, να τους κατευθύνει και να τους εμφυσήσει την ιδέα της σωστής διαχείρισης, ενώ απ’ την άλλη, οι παραγωγοί πρέπει επιτέλους να... σοβαρευτούν και να λειτουργήσουν με γνώμονα πρωτίστως το δικό τους καλό και δευτερευόντως, αν έτσι το θέλουν, το καλό των υπολοίπων. Κανένας Δήμος δεν μπορεί να τρέχει πίσω από αυτούς που ρυπαίνουν τα ρέματα και να γίνεται σκουπιδιάρης της... ασυνειδησίας τους και κανένας παραγωγός δεν μπορεί, πια, να συνεχίζει να αδιαφορεί για το περιβάλλον...