Του Γιώργου Νούλη
Τον κίνδυνο να χάσουν τις προθεσμίες και να τεθούν εκτός ρύθμισης οφειλών, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την προστασία της κύριας κατοικίας τους, διατρέχουν υπερχρεωμένοι Λαρισαίοι πολίτες...
Το τελευταίο χρονικό διάστημα το ΙΝΚΑ Θεσσαλίας δέχεται πλήθος καταγγελιών από δανειολήπτες στεγαστικών, οι οποίοι προσπαθούν να συλλέξουν τα απαιτούμενα εκ του νόμου δικαιολογητικά, προκειμένου να υπαχθούν στη διαδικασία για τη ρύθμιση των οφειλών τους ως υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα (νόμος Κατσέλη), μέχρι την 31η Δεκεμβρίου.
"Κάποια πιστωτικά ιδρύματα, όπως επισημαίνει στην "Ε", ο νομικός σύμβουλος της καταναλωτικής οργάνωσης, Άγγελος Γιουρέλης, καθυστερούν χαρακτηριστικά τη χορήγηση τόσο των δανειακών συμβάσεων όσο και των αναλυτικών βεβαιώσεων οφειλών, που οφείλουν απαρέγκλιτα να χορηγούν εντός προθεσμίας δέκα εργάσιμων ημερών, επικαλούμενες καταστάσεις ανωτέρας βίας, έλλειψης προσωπικού, κλπ. "Το γεγονός αυτό είναι ανησυχητικό καθώς θα τους στερήσει ουσιαστικά το δικαίωμα να υπαχθούν στο νόμο, να ρυθμίσουν τις οφειλές τους και να προστατεύσουν την κύρια κατοικία τους" σημειώνει.
Ανάλογα παράπονα έχουν καταγραφεί και σε όλες τις καταναλωτικές οργανώσεις της χώρας, δημιουργώντας υπόνοιες για το αν πραγματικά κάποιες τράπεζες θέλουν πραγματικά να δώσουν τη δυνατότητα στους δανειολήπτες να ωφεληθούν από τον νόμο ή επιδιώκουν με την τακτική τους αυτή να τους εντάξουν στο νέο καθεστώς για την προστασία της κύριας κατοικίας.
Για τους λόγους αυτούς, το ΙΝΚΑ Θεσσαλίας ζητά από την κυβέρνηση να παρέμβει έγκαιρα και αποφασιστικά προκειμένου να καταστείλει αυτή τη συμπεριφορά των πιστωτικών ιδρυμάτων και να επιβάλει την τήρηση του νόμου, καθώς και να παρατείνει την καταληκτική προθεσμία κατάθεσης αιτήσεων υπερχρεωμένων καταναλωτών, σύμφωνα με το παλαιό ευνοϊκότερο καθεστώς, για χρονικό διάστημα πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2015.
ΠΟΙΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΣΥΜΦΕΡΕΙ
Να θυμίσουμε πως προσφάτως η ελληνική Βουλή αυστηροποίησε τις προϋποθέσεις για την εξασφάλιση προστασίας της α΄ κατοικίας, με τη θέσπιση χαμηλών εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων, αποκλειστικά για τους «συνεργάσιμους δανειολήπτες". Οι νέοι κανόνες θα ισχύουν για αιτήσεις που θα υποβληθούν από την 1/1/2016 και συνεπώς όσες αιτήσεις υποβληθούν έως το τέλος του έτους θα εξετάζονται με βάση το προηγούμενο καθεστώς.
Συνεπώς όσοι δεν καλύπτονται με τα νέα εισοδηματικά και περιουσιακά όρια θα πρέπει να εξετάσουν την υποβολή αίτησης μέχρι το τέλος του μήνα εάν θέλουν να σώσουν την κύρια κατοικία τους από τον πλειστηριασμό. Κι αυτό διότι για να γίνει δεκτή η αίτηση για δικαστική ρύθμιση των οφειλών, το μόνο που χρειάζεται είναι η αντικειμενική αξία της κατοικίας να μην ξεπερνά το αφορολόγητο όριο απόκτησής της, προσαυξημένο κατά 50%.
Δεν πρέπει δηλαδή η αντικειμενική αξία να ξεπερνά τις 300.000 ευρώ για τους άγαμους, τις 375.000 ευρώ για τους έγγαμους, τις 412.500 ευρώ για τριμελείς οικογένειες και τις 450.000 ευρώ για τετραμελείς οικογένειες. Στην προκειμένη περίπτωση δεν τίθεται κανένα εισοδηματικό όριο προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα υποβολής της αίτησης.
Αντιθέτως όμως, από την 1η Ιανουαρίου του νέου χρόνου, για να μπορεί ο δανειολήπτης να υποβάλει αίτηση και να ενταχθεί στον νόμο Κατσέλη, θα πρέπει να ισχύουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
* Εξασφάλιση από την τράπεζα πιστοποιητικού συνεργάσιμου δανειολήπτη.
* Ακαθάριστο εισόδημα έως 13.906 ευρώ για άγαμους που φτάνει έως 35.086 ευρώ για τετραμελείς οικογένειες.
* Αντικειμενική αξία ακινήτου έως 180.000 ευρώ για άγαμους, που φτάνει έως 260.000 ευρώ για τετραμελείς οικογένειες.
Εάν κάποιος δανειολήπτης δεν πληροί έστω και ένα από τα παραπάνω κριτήρια δεν θα μπορεί να υποβάλει αίτηση για προστασία της α' κατοικίας του. Άρα η απόφαση για το πότε να υποβληθεί η αίτηση εξαρτάται από τα περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια και από το αν μπορεί να εξασφαλιστεί το πιστοποιητικό.
Εάν βέβαια κάποιος μπορεί να υποβάλει αίτηση και στα δύο καθεστώτα, τότε η απόφαση για το πότε θα υποβάλει αίτηση θα εξαρτηθεί από τρεις σημαντικούς παράγοντες. Αυτοί συγκεκριμένα είναι:
1. Το είδος των οφειλών: Μετά τις τροποποιήσεις που επήλθαν με τον Ν.4336/2015 ήδη από τον περασμένο Αύγουστο μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση χρέη προς το Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία και τους ΟΤΑ. Στο νέο καθεστώς όμως θα μπορούν να εντάσσονται εκτός από τα χρέη προς την τράπεζα και όλες οι παραπάνω οφειλές, πλην εκείνων που συνιστούν ποινικό αδίκημα (πχ. ΦΠΑ, πρόστιμα κ.α.).
2. Η αξία του ακινήτου: Με το προηγούμενο καθεστώς ο δανειολήπτης έπρεπε να καταβάλει στη ρύθμιση για να σώσει το σπίτι του (την κύρια και μοναδική του κατοικία καθώς τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία ρευστοποιούνται ) συνολικό ποσό που ανέρχεται έως το 80% της αντικειμενικής του αξίας. Αντίθετα, με το αναθεωρημένο νόμο, έχει υποχρέωση να καταβάλει όσο περισσότερα μπορεί έτσι ώστε να μην φέρει τους πιστωτές του σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν στην οποία θα βρισκόταν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης δηλαδή με λίγα λόγια θα κληθεί να πληρώσει σχεδόν ολόκληρη την τρέχουσα εμπορική αξία του ακινήτου του, όπως αυτή θα προσδιορίζεται από την Τράπεζα της Ελλάδος. Άρα, εφόσον πληροί τα κριτήρια και στις δύο εκδοχές του νόμου, ο δανειολήπτης θα πρέπει να επιλέξει πότε θα υποβάλει αίτηση ανάλογα με την τρέχουσα αξία του ακινήτου του. Εάν αυτή είναι υψηλότερη της αντικειμενικής, τότε τον συμφέρει το προηγούμενο καθεστώς και θα πρέπει να υποβάλει αίτηση έως το τέλος Δεκεμβρίου. Αν όμως η εμπορική αξία είναι πιο χαμηλή από το 80% της αντικειμενικής αξίας της α' κατοικίας, τότε τον συμφέρει να περιμένει για υποβολή της αίτησης από τη νέα χρονιά.
3. Επιδότηση δόσης: Ένας τρίτος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η επιδότηση της δόσης. Για όσους έχουν εισόδημα έως 8.180 ευρώ για άγαμους και 20.639 ευρώ για τετραμελείς οικογένειες και η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας τους δεν υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για άγαμους και 200.000 για τετραμελείς οικογένειες, προβλέπεται κρατική στήριξη για την πληρωμή της μηνιαίας δόσης τα τρία πρώτα χρόνια της ρύθμισης.
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Ο ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ
Ανεξάρτητα από το πότε θα υποβληθεί η αίτηση, η ρύθμιση μέσω του δικαστηρίου θα περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
* Τα τρία πρώτα χρόνια θα καταβάλλεται μία δόση από το εναπομείναν εισόδημα, αφού αφαιρεθούν οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Σε αυτό το διάστημα, δεν επιβάλλονται τόκοι.
* Μετά τα τρία πρώτα χρόνια, ο δανειολήπτης θα καταβάλει δόση για το 85% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, η οποία θα εκτιμάται από την Τράπεζα της Ελλάδος. Το επιτόκιο θα διαμορφώνεται γύρω στο 2% και ανάλογα με την κρίση του δικαστή θα είναι κυμαινόμενο ή σταθερό. Το υπόλοιπο ποσό πέραν της εμπορικής αξίας του ακινήτου διαγράφεται. Φυσικά για να διασωθεί η α' κατοικία θα πρέπει οι δόσεις να καταβάλλονται μέχρι τη λήξη.
* Υπάρχει η δυνατότητα καθυστέρησης έως και τριών δόσεων κατά τη διάρκεια του δανείου.
Τέλος να σημειώσουμε βάσει της νέας νομοθεσίας όσοι έχουν υποβάλει αίτηση δικαστικής ρύθμισης χρεών και η υπόθεσή τους εκκρεμεί για διάστημα άνω των έξι μηνών από την υποβολή της αίτησης θα πρέπει να επανυποβάλουν έως τις 18 Φεβρουαρίου 2016 τα επικαιροποιημένα στοιχεία τους.
