«Για πάντα, όμως θα παραμένουν στους ευαίσθητους πολίτες της Λάρισας, πελώρια και αναπάντητα ερωτήματα. Γιατί επιτρέψαμε όλοι εμείς, χωρίς αντίσταση, να καταστραφεί αυτή η ομορφιά; Γιατί αφήσαμε να σβήσει και να εξαφανισθεί για πάντα η ιστορική αίγλη που τα περιέβαλε; Και το κυριότερο, με ποιο δικαίωμα καταστρέψαμε ολοκληρωτικά τα έργα των χειρών των προγόνων μας και που σήμερα είναι πλέον ανήμποροι να αντιδράσουν;»
Σημαντικά ερωτήματα, που απασχολούν, αρκετούς κατοίκους της πόλης, σε επίπεδο διαπιστώσεων, αφού πλέον το παρελθόν, δεν επιστρέφει, έθεσε σήμερα το βράδυ με την εμπεριστατωμένη και άκρως συναισθηματική, ομιλία του, ο γιατρός- ιστοριοδίφης κ. Νικόλαος Αθ. Παπαθεοδώρου. Η ομιλία με τίτλο «Τα κτίρια της Κεντρικής Πλατείας και τα δικαστήρια στην προπολεμική Λάρισα» έγινε στην αίθουσα του μεγάρου δικηγόρων και την προλόγισε ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Λάρισας κ. Δημ. Κατσαρός, που ήταν και ο διοργανωτής σύλλογος. Σε σημεία της ομιλίας του ο κ. Ν. Παπαθεοδώρου, σημείωσε:
«Μοιρασμένες στις κεντρικές συνοικίες της Λάρισας υπήρχαν και πολλές κατοικίες που είχαν κτίσει με φροντίδα και καλαισθησία γαιοκτήμονες και πλούσιοι αστοί της πόλεως, για να στεγάσουν τις οικογένειές τους. Διαβαίνοντας τους κεντρικούς δρόμους προπολεμικά, συναντούσες αρχοντικά που η ομορφιά τους σε υποχρέωνε να σταθείς και να τα περιεργασθείς, χωρίς να τα προσπεράσεις. Και ήταν πολλά. Όμως ο μεγάλος σεισμός της 1ης Μαρτίου του 1941 και οι βομβαρδισμοί της ιταλικής και της γερμανικής αεροπορίας που ακολούθησαν, κατέστρεψαν ή δημιούργησαν ανεπανόρθωτες ζημίες σε πολλά από τα κτίσματα αυτά. Αλλά και όσα επέζησαν απ’ αυτές τις συμφορές, τα βρήκε άλλη μεγαλύτερη. Γερασμένα από τον χρόνο, ασυντήρητα και τραυματισμένα από τις κατοχικές κακουχίες, εύκολα παραδόθηκαν στις σειρήνες της αντιπαροχής χωρίς αντίσταση.
Όταν επισκεπτόμαστε διάφορες πόλεις του εξωτερικού μας προξενεί ιδιαίτερη εντύπωση η διατήρηση της ρυμοτομίας και της αρχιτεκτονικής δομής της παλιάς πόλεως, του ιστορικού κέντρου όπως συνηθίζεται να ονομάζεται σήμερα. Όμως εκεί δεν διανοούνται να γκρεμίσουν κάποια από τα κτίρια αυτά και στη θέση τους να οικοδομήσουν άλλα σύγχρονα πολυώροφα. Ίσως κάποιοι να ισχυρίζονται ότι η Λάρισα πέρασε το φρικτό 1941. Σκεφθείτε όμως το παράδειγμα, ας πούμε της Δρέσδης και άλλων πόλεων της Κεντρικής Ευρώπης, οι οποίες ισοπεδώθηκαν κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και ξανακτίσθηκαν ακριβώς όπως ήταν. Στη Λάρισα είναι αλήθεια ότι κατά τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια υπήρξαν φωνές οι οποίες τόλμησαν να προτείνουν την ανάπτυξη της νέας πόλεως μακριά από το κέντρο της. Χώρος υπήρχε αρκετός. Όμως επικράτησαν οι στενές οικονομικές αντιλήψεις ορισμένων και έτσι βρεθήκαμε στο σημερινό σημείο. Η ευκολία με την οποία η πόλη κατέστρεψε μεταπολεμικά τα παλιά θαυμάσια κτίσματά της και ουσιαστικά την ίδια την ιστορία της, φαίνεται να ξεπερνά ακόμα και τις συμφορές που της προξένησαν τα φυσικά φαινόμενα και οι βαρβαρικές επιδρομές.
Έτσι σήμερα δεν έχει να θαυμάσει κανείς στην πόλη μας, παρά μόνον τις θεόρατες τσιμεντένιες κατασκευές, κτισμένες η μία δίπλα στην άλλη, χωρίς ελεύθερους χώρους και πράσινο, χωρίς ομορφιά και αρχιτεκτονική έμπνευση. Μου κάνει εντύπωση η αναφορά ορισμένων του όρου ιστορικό κέντρο και για την πόλη μας. Ποιο ιστορικό κέντρο; Εκτός από τον οικοπεδικό χώρο, έχει μείνει κάποιο ιστορικό κτίσμα έστω και από την προπολεμική Λάρισα; Θα μπορούσαμε να περιορισθούμε κατ’ ανάγκην στο λόφο της Ακροπόλεως, του Φρουρίου όπως επικράτησε να λέγεται, αλλά και εκεί η κατάσταση έχει ξεφύγει από καιρό.
Από τα τόσα κτίρια που περιγράψαμε δεν διατηρήθηκε μέχρι σήμερα κανένα. Μόνον το ξενοδοχείο «Ολύμπιον», το οποίο σήμερα στεγάζει Φροντιστήρια, είναι προπολεμική κατασκευή, του 1935-36. Όλα τα άλλα κατεδαφίσθηκαν και στη θέση τους υψώθηκαν πολυώροφες οικοδομές η μία δίπλα στην άλλη, χωρίς ενδιάμεσα ανοίγματα και χωρίς κανένα αισθητικό ενδιαφέρον, πλην της Στρατιωτικής Λέσχης. Με την κατεδάφισή τους τα σημαντικά κτίρια που περιτριγύριζαν την Πλατεία της Λάρισας χάθηκαν χωρίς επιστροφή, ζωντανά κομμάτια της ιστορίας της πόλεώς μας έσβησαν και η μορφή τους θαυμάζεται μόνον από φωτογραφικές αποτυπώσεις, όσες έχουν διασωθεί…»
