Του Δημήτρη Βάλλα
Ο αγιογράφος σκαρφαλωμένος στη σκαλωσιά, έχει κάνει την προσευχή του και προχωρά με ευσέβεια, όπως απαιτεί το έργο του που εξελίσσεται πινελιά με πινελιά ψιθυρίζοντας από μέσα του ευχές.
Έτσι πρέπει, και έτσι γίνεται , χρόνια τώρα, και αν εμείς οι «κοινοί θνητοί» δεν το γνωρίζουμε , για τον ζωγράφο των αγίων που απεικονίζει τις θεϊκές φιγούρες, στην ταπείνωση πρέπει ο πρώτος ρόλος και εδώ υπάρχει.
Ο φακός της «Ε» λοιπόν απεικονίζει πάνω στη δουλειά του τον γνωστό Λαρισαίο αγιογράφο Κώστα Θεοδώρου να τελειώνει τη δουλειά του στον Άγιο Κωνσταντίνο εμπνευσμένος από τη Μεγάλη Εβδομάδα.
Φεύγουμε, όμως από τη Λάρισα, τον Κώστα και τον Άγιο Κωνσταντίνο και πάμε αλλού :
Στον Κόντογλου, στην παράδοση της τέχνης της αγιογραφίας και στην προσευχή…
Ο Φώτης Κόντογλου, πιστό τέκνο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, καταξιωμένος αγιογράφος ο ίδιος, αναγεννητής και πατέρας της σύγχρονης αγιογραφίας, με τη γλώσσα των καιρών του αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Ο δε αγιογράφος δεν είναι απλώς ένας τεχνίτης όπου κάμνει μίαν αναπαραστατικήν ζωγραφίαν επάνω εις κάποια θέματα θρησκευτικά, αλλά έχει πνευματικόν αξίωμα και πνευματικήν διακονίαν, την οποίαν επιτελεί εις την εκκλησίαν, ως ο ιερεύς και ο ιεροκύρηξ.
…Οι παλαιοί εκείνοι αγιογράφοι ενήστευαν δουλεύοντας ... και εργαζόμενοι έψαλλαν, δια να γίνεται το έργον των με κατάνυξιν και δια να μην μετεωρίζεται ο νους των εις τα εγκόσμια.
…Όταν πρόκειται να αρχίσεις μίαν εικόνα, κατά πρώτον κάμε την προσευχή σου εις τον Κύριον, να σε φωτίση εις το έργον σου, ποιών το σημείον του σταυρού».
Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΙΣΤΟΡΗΣΑΙ…
Μεγάλη Εβδομάδα και το ρεπορτάζ σήμερα θα εναρμονιστεί με το Θείο Πάθος, αλλά και με το πνεύμα των ημερών για να ξεφύγει από τον χρωστήρα και το πορφυρό του καλλιτέχνη των Αγίων για να πάει στην προσευχή.
Είναι η προσευχή της τέχνης της Αγιογραφίας απαραίτητη για να δέσουν τα χρώματα στον τοίχο, αλλά και για να συγχωρεθεί, αυτός που τόλμησε να απεικονίσει το Θείο!
Είναι η παράδοση σε όλο της το μεγαλείο από γενιά σε γενιά, αυτή του…» μέλλοντος ιστορήσαι τινά εικόνα»…
«Δέσποτα Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού, η απαράλλακτος εικών του αοράτου Πατρός, ο κατ' εικόνα Σου πλάσας ημάς και διά την ημετέραν σωτηρίαν φιλανθρώπως περιβαλόμενος την σάρκα εκ της Παναχράντου Σου Μητρός και Δεσποίνης ημών Θεοτόκου, ο υπέρ πάντας τους Υιούς των ανθρώπων ωραίος και η πηγή πάσης ωραιότητος, αοράτου τε και φαινομένης, ο καταδεξάμενος ναούς ημάς ποιήσαι του Αγίου Σου Πνεύματος, ο την ύλην καθαγιάσας τη θεία οικονομία Σου, ο την χρωματουργικήν θεολογίαν χαρισάμενος τη ασπίλω νύμφη Σου Εκκλησία, προς ανάμνησιν μεν της ανερμηνεύτου συγκαταβάσεώς Σου, οικοδομήν δε και αγιασμόν του πιστού λαού Σου, Σοί προσπίπτων δέομαί Σου και σε παρακαλώ˙ ως χαρισάμενος και εμοί τω αμαρτωλώ και αναξίω δούλω Σου, το χάρισμα της εικονογραφικής διακονίας, κάθαρον από της καρδίας μου πάσαν αμαρτητικήν ρυπαρίαν και έγγραψον αχειροποιήτως εν αυτή το πανάγιον θέλημά Σου˙ ενίσχυσόν με εν πάση ασθενεία του θελήματος του νοός μου και φώτισόν με τη δυνάμει του Παναγίου Σου Πνεύματος, οδηγών τας αδυνάμους και αχρείας χείρας μου εις θεοφιλή περαίωσιν της ιστορήσεως της ιεράς ταύτης εικόνος Σου (ή του αγίου...), όπως οι προσκυνούντες και ασπαζόμενοι ταύτην εις Σε, το πρωτότυπον κάλλος, ανάγωσι τας καρδιας και τον λογισμόν αυτών, χαριτούμενοι δε και αγιαζόμενοι ολοτελώς, εν χαρά επιτύχωσι το καθ' ομοίωσιν, και δοξάζωσι συν πάσι τοις απ' αιώνος ευαρεστήσασί Σοι Αγιοίς, Σε τον Σαρκωθέντα Υιόν και Λόγον, συν τω ανάρχω Σου Πατρί και τω προσκυνητώ Πνεύματί Σου, την ομοούσιον και αδιαίρετον και ζωοποιόν Τριάδα. Αμήν».
( Σ.Σ. Οι φωτογραφίες του κειμένου είναι του Λεωνίδα Τζέκα)
