φέρεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας καθώς ετοιμάζεται με υπογραφή του αναπληρωτή υπουργού Παύλου Πολάκη νέα υπουργική απόφαση για τον τρόπο κατάρτισης, οργάνωσης και λειτουργίας της λίστας Χειρουργείου.
Ωστόσο το φιλόδοξο –εξαιτίας της φύσης του προβλήματος- εγχείρημα του αναπληρωτή υπουργού πέραν της θεωρητικής αποδοχής μιας αναγκαίας παρέμβασης προκαλεί ήδη έντονους προβληματισμούς στο σύστημα υγείας, όπως αποδεικνύεται από τη δημόσια διαβούλευση, που βρίσκεται σε εξέλιξη και ολοκληρώνεται αύριο στις 2 το μεσημέρι, ώστε να διαμορφωθεί το τελικό κείμενο της απόφασης. Ο αναπληρωτής υπουργός μάλιστα έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο τροποποιήσεων του σχεδίου υπουργικής απόφασης «όπου κριθεί αναγκαίο» μετά την αξιολόγηση όσων απόψεων υποβληθούν στη διαβούλευση.
Η αρμοδιότητα για τη λίστα του χειρουργείου κάθε νοσοκομείου ασκείται πλέον από τον αναπληρωτή διοικητή ενώ για τη σύνταξή της ορίζεται από τη διοίκηση υπεύθυνος υπάλληλος του νοσοκομείου από το δυναμικό του Τμήματος - Γραφείου Κίνησης Ασθενών.
Όσο για τη σύνταξη της λίστας η υπουργική απόφαση προβλέπει την εξής διαδικασία:
Κάθε χειρουργός μετά την εκτίμηση της κατάστασης του ασθενούς αξιολογεί τη σοβαρότητα της νόσου και συντάσσει γραπτό ενημερωτικό σημείωμα. Τα γραπτά σημειώματα παραδίδονται στον υπεύθυνο υπάλληλο. Ο οποίος, λαμβάνοντας υπόψη του το γραπτό σημείωμα, την κατανομή των χειρουργικών τραπεζών ανά τμήμα, καθώς και τις ημέρες που χειρουργεί κάθε χειρουργός, ενημερώνει τον ασθενή για τις διαθέσιμες ημερομηνίες που υπάρχουν μέσα στο χρονικό διάστημα που πρέπει να διενεργηθεί η χειρουργική επέμβαση, καθώς και τις ημερομηνίες που χειρουργεί ο εκάστοτε υπεύθυνος ιατρός, εντός του εν λόγω χρονικού διαστήματος.
Βάσει των παραπάνω στοιχείων, ο υπάλληλος συντάσσει τη λίστα, χωριστά για κάθε τμήμα του νοσοκομείου, η οποία εγκρίνεται από τον αναπληρωτή διοικητή και παραδίδεται στην επιτροπή χειρουργείου προκειμένου να καταρτίσει το πρόγραμμα χειρουργείου. Η λίστα ανανεώνεται την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε εβδομάδας και αναρτάται στον ιστότοπο του νοσοκομείου και της ΔΥΠΕ.
Στη λίστα καταχωρούνται τα 5 τελευταία ψηφία του ΑΜΚΑ του ασθενούς, ο αριθμός μητρώου του ασθενούς (εφόσον υπάρχει), το είδος του χειρουργείου, η κατηγορία στην οποία εντάσσεται το περιστατικό, η ημερομηνία κλινικής εκτίμησης της κατάστασης του ασθενούς, η ημερομηνία της χειρουργικής επέμβασης, και η εκτιμώμενη διάρκεια της επέμβασης. Την αποκλειστική ευθύνη της τήρησης της λίστας φέρει η Επιτροπή Χειρουργείου ενώ από τη διαδικασία της λίστας των χειρουργείων εξαιρούνται τα επείγοντα περιστατικά.
Σύμφωνα με την απόφαση, προκειμένου να χαρακτηριστεί κάποιο περιστατικό ως επείγον, θα πρέπει να έχει εκτιμηθεί ανάλογα είτε στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, είτε στην κλινική που νοσηλεύεται από χειρουργό που εφημερεύει. Η επιτροπή χειρουργείου ενημερώνει κάθε μέρα με έγγραφό της το υπεύθυνο μέλος του Δ.Σ., για τα επείγοντα χειρουργεία που διενεργήθηκαν την προηγούμενη ημέρα (αριθμός, είδος, ονόματα χειρουργού, αναισθησιολόγου και γιατρού που εξέτασε τον ασθενή). Πίνακας με τα διενεργηθέντα επείγοντα χειρουργεία συντάσσεται και αναρτάται κάθε 15νθήμερο στον ιστότοπο κάθε Νοσοκομείου.
Όπως τονίζει ο κ. Πολάκης η νέα υπουργική απόφαση επιδιώκει τη διασφάλιση της ισότητας και της μη διάκρισης των ασθενών στην παροχή χειρουργικών επεμβάσεων στα νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ., τη μείωση των χρόνων αναμονής και την ενίσχυση της διαφάνειας μέσω της δημοσιοποίησης της λίστας χειρουργείου.
ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΚΗ ΛΥΣΗ
Ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις και ουσιαστικά ερωτήματα, που αναδεικνύουν τον έντονο προβληματισμό, περιέχονται στα δεκάδες σχόλια διευθυντών κλινικών, χειρούργων και νοσηλευτών, που έχουν υποβληθεί στο πλαίσιο της διαβούλευσης.
Δεν είναι λίγα όσα σχόλια χαρακτηρίζουν τη σύνταξη της λίστας και την τήρησή της γραφειοκρατική. «Σε υποστελεχωμένες κλινικές, χωρίς καμία γραμματειακή υποστήριξη έρχεται να προσθέσει και άλλη γραφειοκρατία στους χειρουργούς και μάλιστα ανανεούμενη ανά εβδομάδα» σχολιάζει χαρακτηριστικά γιατρός ενώ ανάλογη είναι και η αντίδραση συναδέλφου του από το Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» της Θεσσαλονίκης. Ο τελευταίος μάλιστα ενημερώνει τον κ. Πολάκη ότι στο συγκεκριμένο νοσοκομείο έχουν εντάξει στο πληροφοριακό σύστημα SAP, ειδικό πρόγραμμα εισαγωγών δηλαδή λίστας για όλες τις κλινικές του νοσοκομείου. Η λίστα περιλαμβάνει διάγνωση, προτεραιότητα, βαρύτητα, προτεινόμενο είδος χειρουργικής θεραπείας και όνομα του γνωματεύοντος ιατρού. Επίσης, υπάρχει δυνατότητα καθορισμού ημέρας εισαγωγής και χειρουργείου.
Θέτει μάλιστα το προσωπικό του νοσοκομείου στη διάθεσή του υπουργείου για να καταθέσει τόσο την τεχνογνωσία και την εμπειρία του όσο και τα προβλήματα που αντιμετώπισε στην εφαρμογή της.
ΑΠΟΚΛΕΙΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ
Άλλα σχόλια αναδεικνύουν τον «αποκλεισμό» του διευθυντή τμήματος ή κλινικής με χειρουργεία από τη διαδικασία κατάρτισης της λίστας χειρουργείου.
Παράλειψη, αναφέρεται σε σχόλιο, είναι ότι «δεν αναφέρεται ο ρόλος του συντονιστή διευθυντή του τμήματος που θα ενδιαφερθεί για τον χρόνο νοσηλείας των ασθενών, τις διαθέσιμες κλίνες (πώς να τηρηθεί μια λίστα χειρουργείων εάν δεν υπάρχουν κρεβάτια νοσηλείας;) τη χειρουργική ικανότητα των υπηρετούντων χειρουργών στο τμήμα, την τήρηση μιας ισορροπίας ανά βαθμό στα χειρουργεία μεταξύ των υπηρετούντων χειρουργών του τμήματος». Ενώ για το ίδιο θέμα ο συντάκτης άλλου σχολίου σε πιο έντονο ύφος σημειώνει: «…Δεν θα έχει τον έλεγχο ο κατά τεκμήριο έχων την πείρα και την επιστημονική γνώση, δεν θα έχει αυτός που μετά από δεκαετίες προϋπηρεσίας είναι η φυσική, η αυτονόητη και αυτοδίκαιη και αδιαμφισβήτητα κεφαλή αλλά θα αποφασίζει άτομο που δεν θα είναι χειρουργός (ούτε καν ιατρός )… Δεν θα τα πω αλλά αυτά και άλλα πολλά, που θα ευτελίζουν και το πολιτικό σύστημα και τα νοσοκομεία, θα τα ακούσουμε και οι άνθρωποι θα έχουν δίκαιο όταν ένα θέμα που είναι «ατομική» αρμοδιότητα και καθήκον του διευθυντή χειρουργικού τομέα σαν πρόσωπο και των διευθυντών των χειρουργικών τμημάτων πάει σε μη χειρούργο!»
ΑΝΕΦΙΚΤΗ ΓΙΑ ΚΑΠΟΙΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ
Ιδιαίτερα χρήσιμες παρατηρήσεις, που αναδεικνύουν τον προβληματισμό και θέτουν ερωτήματα για τις δυσκολίες εφαρμογής του προτεινόμενου τρόπου λειτουργίας της λίστας θέτει χειρουργός σε μεγάλο νοσοκομείο:
-Η λίστα δείχνει εύκολα εφαρμόσιμη σε συγκεκριμένες μόνο ειδικότητες και παθήσεις. Εύκολα θα ισχύσει π.χ. σε οφθαλμολογικούς ασθενείς (διόρθωση καταρράκτη) ή σε προγραμματισμένες αρθροπλαστικές στις ορθοπεδικές κλινικές. Σε πολλές όμως ειδικότητες όπως νευροχειρουργική, καρδιοχειρουργική, θωρακοχειρουργική, αγγειοχειρουργική κ.ά. θα υπάρξουν μεγάλα προβλήματα. Πρακτικά όλοι οι ασθενείς αυτών των ειδικοτήτων μπαίνουν στην 1η και 2η κατηγορία (αντιμετώπιση εντός 1-5 εβδομάδων) που είναι ουσιαστικά ανέφικτη. Ποιος θα έχει την ευθύνη του θανάτου ή της επιπλοκής κατά την αναμονή; Ο διοικητικός υπάλληλος – υπεύθυνος της λίστας; Οι λίγοι ασθενείς που θα μπουν στην 3η και 4η κατηγορία πρακτικώς δεν θα χειρουργηθούν ποτέ αφού συνεχώς θα προστίθενται ασθενείς των 2 πρώτων κατηγοριών με αποτέλεσμα την επ΄ αόριστο αναβολή τους.
-Η άποψη που διατυπώθηκε για τυχαιοποίηση του χειρουργού (δηλ. να μην ξέρει ο ασθενής ποιος θα τον χειρουργήσει) είναι εκτός πραγματικότητας. Ελάχιστοι ασθενείς και χειρουργοί θα το δεχτούν. Στην πράξη θα οδηγήσει σε συνεχείς αναβολές ή ματαιώσεις χειρουργείων και πλήρη αναστάτωση του προγραμματισμού.
-Η υποχρεωτική κλινική εξέταση σε τακτικά εξωτερικά ιατρεία ή ΤΕΠ δεν πρέπει να ισχύσει. Πολλοί ασθενείς παραπέμπονται για αντιμετώπιση στην Αθήνα από περιφερειακά νοσοκομεία κατόπιν συνεννόησης με τους αντίστοιχους ιατρούς. Επίσης πολλοί ασθενείς εξετάζονται κατά τη νοσηλεία τους σε άλλη κλινική του νοσοκομείου για να αντιμετωπιστούν αργότερα.
-Πώς θα γίνει η κατανομή χειρουργείων ανά ιατρό και βαθμίδα; Οι ασθενείς π.χ. ενός Επιμελητή Α΄ ή Β΄ θα έχουν τριπλάσιο χρόνο αναμονής σε σχέση με τους ασθενείς του διευθυντή; Μα τότε στην πράξη καταργείται η λίστα αφού η διάρκεια αναμονής δεν θα έχει σχέση με την πάθηση αλλά με τη βαθμίδα του θεράποντος. Αυτό δεν θα οδηγήσει όλους τους ασθενείς στον διευθυντή της κλινικής, με προφανή αποτελέσματα;
ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΤΕ ΤΟ ΦΑΚΕΛΑΚΙ!
Ο ίδιος πάντως θεωρεί ότι η δωροληψία (φακελάκι), ειδικά στα μεγάλα χειρουργεία, δεν θα περιοριστεί με τη λίστα προτείνοντας πιο ρεαλιστική αντιμετώπιση υπογραμμίζοντας: «…Αντί δηλαδή να κρυβόμαστε όλοι πίσω από το δάκτυλό μας με κάποιο τρόπο να νομιμοποιηθεί, έτσι ώστε και το νοσοκομείο να έχει έσοδα και να φορολογείται. Αν μελετήσετε λίγο τα συστήματα υγείας άλλων ευρωπαϊκών χωρών (Αγγλία, Ολλανδία κ.ά.) θα βρείτε τρόπο».
