Στα κείμενα που διασώζονται, οι αρχαίοι Έλληνες αποδέχονται το ρόλο και τη σημασία του επιχειρηματία στην οικονομική ζωή της πόλης. Πίστευαν δε ότι το κυνήγι του κέρδους, όταν γίνεται σε ηθικά και νόμιμα πλαίσια, έχει θετικά αποτελέσματα στην οικονομική ανάπτυξη αλλά και στην ανάπτυξη των τεχνών και του πολιτισμού και μπορεί να οδηγήσει σε ισορροπία της προσφοράς και της ζήτησης. Αντάμειβαν την ανακάλυψη και αξιοποίηση ευκαιριών κέρδους που προέρχονταν από την διορατικότητα ή και τις γνώσεις επιχειρηματιών.

Με επιπλέον δεδομένα για εμένα ότι:

1) οι επιχειρηματίες είναι εκείνοι, που ξεκινούν από το άγνωστο με την ελπίδα της επιτυχίας και με το ρίσκο της αποτυχίας και της απώλειας, και

2) η επιχειρηματικότητα είναι στο DNA του Έλληνα και δεν είναι απλώς ένα ακόμη προϊόν του σύγχρονου καπιταλισμού, ας διερευνήσουμε τη σημασία της επιχειρηματικότητας και της οικονομικής ανάπτυξης στην Ελλάδα του σήμερα.

Σήμερα, οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις στην Ελλάδα αποτελούν το 98% των επιχειρήσεων, συνεισφέρουν το 86% της Απασχόλησης του Παραγωγικού τομέα και το 70% του Α.Ε.Π. Το εννιάμηνο του2016 έκλεισαν 24.330 επιχειρήσεις, ενώ ιδρύθηκαν 21.657, διαμορφώνοντας έτσι ένα αρνητικό «ισοζύγιο». Ταυτόχρονα, η υπερφορολόγηση, η δραματική αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και η γραφειοκρατία, αυξάνουν τις τάσεις από-επένδυσης και την άτυπη επιχειρηματικότητα.

Παρά τα παραπάνω στοιχεία, παρά το δυσχερές οικονομικό και πολιτικό κλίμα στη χώρα, που δημιουργεί μια ασφυκτική ατμόσφαιρα στην αγορά, ιδιαίτερα για τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, παρά το γεγονός ότι παλιές ακόμα και μεγάλες επιχειρήσεις κλείνουν, οι Έλληνες συνεχίζουν να «επιχειρούν» είτε γιατί βλέπουν ευκαιρία είτε γιατί η ανάγκη για να δουλέψουν τους κάνει να επιχειρούν.

Οι νέες επιχειρήσεις που δημιουργούνται στην Ελλάδα, αποτελούν το 34% της συνολικής επιχειρηματικής δραστηριότητας, είναι μικρές και δυστυχώς παραμένουν μικρές. Οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες τους σε ένα ποσοστό που πλησιάζει το 90% προβλέπουν ότι την επόμενη πενταετία θα προσλάβουν τουλάχιστον 1 εργαζόμενο με το μέγιστο αριθμό αυτών να είναι κάτω από τους πέντε. Ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των νέων επιχειρήσεων αποτυγχάνει. Τα αίτια αποτυχίας αυτών είναι κυρίως η έλλειψη κερδοφορίας, που οφείλεται είτε στην απουσία στιβαρού μοντέλου ανάπτυξης, είτε στην έλλειψη χρηματοδότησης. Η νέα επιχειρηματικότητα που δημιουργείται στη χώρα μας μπορεί να δημιουργήσει ένα πολύ μικρό αριθμό θέσεων εργασίας με μικρό αποτύπωμα στην οικονομική ανάπτυξη. Ταυτόχρονα οι επιλογές που δίνει σήμερα η αγορά εργασίας στην Ελλάδα, είναι είτε κάποιοι (ελάχιστοι) να εργαστούν στις λίγες μεγάλες ιδιωτικές ή δημόσιες επιχειρήσεις, είτε σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, είτε να γυρίσουν στην οικογενειακή επιχείρηση, είτε να ανοίξουν μια «προσωπική εταιρεία».

Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει ότι οι θέσεις εργασίας, που δημιουργεί αυτό που καλούμε επιχειρηματικότητα στη χώρας μας, είναι λίγες και έχουν αργό ρυθμό μεταβολής. Ο συνδυασμός αυτός δεν πρόκειται να οδηγήσει σε μείωση της ανεργίας με ρυθμό που να είναι αποδεκτός για τα όρια μιας ανθρώπινης ζωής και μάλιστα για εκείνο το μέρος της που είμαστε οικονομικά ενεργοί. Αν μάλιστα στους υπολογισμούς μας βάλουμε και τη γενικότερη οικονομική κρίση, την έλλειψη εμπιστοσύνης αλλά και το υπάρχον πολιτικό σύστημα που ντρέπεται ή και φοβάται να χρησιμοποιήσει τις λέξεις κέρδος ή επιχειρηματίας ή ελεύθερος ανταγωνισμός τότε τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα για το μέλλον.

Αφού λοιπόν διαπιστώσαμε κι εδώ το αδιέξοδο της επιχειρηματικής πραγματικότητας που όλοι διαμορφώσαμε -αν και με διαφορετική βαρύτητα ο καθένας μας- το μόνο ερώτημα που πρέπει να απαντήσουμε άμεσα είναι: Ποια είναι η πρόταση για να πάμε παρακάτω;

Καταρχήν πιστεύω ότι δεν πρέπει να χάνουμε το χρόνο μας ως πολίτες ακούγοντας τους πολιτικούς μας να «συζητούν» ή να σκιαμαχούν για την ανάπτυξη και την καταπολέμηση της ανεργίας, αφού δεν έχουν να διατυπώσουν προτάσεις που να συγκρούονται με τα κακώς κείμενα και να άρουν το αδιέξοδο, ή δεν θέλουν διότι φοβούνται το πολιτικό κόστος. Άλλωστε το έχει αποδείξει η ζωή αυτό. Επίσης πιστεύω ότι η διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη έρχεται μόνο μέσα από την ανάπτυξη ανταγωνιστικής επιχειρηματικότητας με μετρήσιμο κοινωνικό μέρισμα. Ας μη γελιόμαστε, μέχρι σήμερα στην Ελλάδα, ούτε ανταγωνιστική επιχειρηματικότητα ζήσαμε (το αντίθετο μάλιστα) ούτε ως πολιτεία μετρήσαμε το κοινωνικό μέρισμα της όποιας επιχειρηματικότητας επιτρέψαμε να δημιουργηθεί. Τέλος πιστεύω ότι ανταγωνιστική επιχειρηματικότητα μπορεί να προκύψει μόνο μέσα από την ελευθερία του πολίτη να επιχειρεί χωρίς να έχει εχθρό το κράτος και τους συμπολίτες του.

Τα παραπάνω είναι και η απάντησή μου στο ερώτημα για πως θα πάμε παρακάτω ώστε να έχουμε οικονομική ανάπτυξη με τις δικές μας δυνάμεις δηλαδή την ανταγωνιστική και με μετρήσιμο κοινωνικό μέρισμα επιχειρηματικότητα μας και το πολυμήχανο μυαλό μας. Φυσικά για να μπορέσει αυτή η απάντηση να έχει εφαρμογή θα πρέπει και εκατομμύρια άλλοι συμπολίτες μου να έχουν την ίδια πίστη με εμένα και για πρώτη φορά ως πολίτες να κάνουμε το μεγάλο βήμα να επιλέξουμε πολιτικούς που να πιστεύουν και να αγαπούν την ανταγωνιστική επιχειρηματικότητα με μετρήσιμο κοινωνικό μέρισμα. Αν συμβεί αυτό τότε η διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη για όλους δεν θα είναι ένα όνειρο ανεκπλήρωτο.

Συνοψίζοντας, ανταγωνιστική επιχειρηματικότητα και οικονομική ανάπτυξη πάνε πάντα μαζί στον υπόλοιπο δυτικό πολιτισμένο κόσμο, ποτέ χώρια. Διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη για όλους μπορεί να έρθει μόνο με την ανταγωνιστική επιχειρηματικότητα που επιστρέφει μετρήσιμο κοινωνικό μέρισμα. Είναι δικαίωμα του κάθε πολίτη να έχει την ελευθερία να δημιουργεί το μέλλον του χωρίς να έχει το κράτος εμπόδιο. Hκαινοτομία,η νεοφυής επιχειρηματικότητα, η μικρομεσαία και η μεγάλη επιχειρηματικότητα θέλουν υγιές χώμα για να καρπίσουν. Έτσι η αντίληψη των πολιτικών για τη διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη προς όφελος όλων των πολιτών της Ελλάδας θα πρέπει να συμπυκνώνεται στην παρακάτω φράση: Η ανταγωνιστική επιχειρηματικότητα με μετρήσιμο κοινωνικό μέρισμα είναι το truestory για να έχουμε διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη για όλους, δηλαδή το successstory.

* Του Στέλιου Ορφανάκη

* Ο Στέλιος Ορφανάκης είναι καθηγητής (M.Sc) Φυσικών και Θετικών Επιστημών, έχει εξειδικευθεί στην Τραπεζική Διοίκηση ενώ έχει δουλέψει και ως επενδυτικός σύμβουλος στην Ιδιωτική Τραπεζική (Alpha Private Bank–ALPHABANK)