Από Γιάννη Θεούλη
Ανέσυρα από το βάθος της μνήμης μου τη φωτισμένη αποφθεγματική ρήση του μεγάλου διανοητή Πασκάλ, που αποτελεί λακωνική απολογιστική αξιολόγηση της ανθρώπινης ύπαρξης. Επιλεκτικά θα αναφερθώ σε ορισμένες συμπεριφορές, πράξεις και δράσεις των ανθρώπων, που συνέβαλαν στην καταξίωσή τους, στην εξέλιξή τους και την διαμόρφωση του πολιτισμού μας. Θα ασχοληθώ με το πρώτο σκέλος τη σκέψης του Πασκάλ και η δεύτερη σκέψη του γνωμικού του θα αποτελέσει περιεχόμενο άλλου δημοσιεύματος.
Θα αρχίσω από τις ανθρώπινες πράξεις που έχουν ευαισθησία, ανθρωπιά και αυτοθυσία και προκαλούν συγκίνηση στην ανθρώπινη ψυχή. Στην ταραγμένη θαλάσσια περιοχή της Ρόδου στρατιώτες, τελωνειακοί και πολίτες εδώ και λίγες, μέρες έπεσαν με τα ρούχα τους στα ταραγμένα και κρύα νερά της Ρόδου κα έσωσαν τους ναυαγούς μετανάστες. Μεταξύ αυτών ήταν 20 παιδικές ψυχές, γυναίκες και άνδρες που πάλευαν απεγνωσμένα με τα θαλάσσια κύματα για να διασωθούν. Η πράξη των ανθρώπων αυτών εμπεριέχει όπως τονίστηκε και πιο πάνω αυθόρμητη και ηρωϊκή αυτοθυσία, ευγενική κοινωνική αλληλεγγύη και χαρακτηρίζεται ως ηθικό μεγαλείο, που δικαιώνει τον αναφερόμενο αφορισμό της ανθρώπινης δόξας για την αξιοθαύμαστη και ανθρωπιστική προσφορά. Άλλο περιστατικό που έκανε τον γύρο του κόσμο και συνέβη στις Η.Π.Α., προ ολίγων ημερών, όταν μια Ελληνίδα ιδιοκτήτρια εστιατορίου αντιλήφθηκε κάποιον άνθρωπο να ψάχνει στον κάδο των σκουπιδιών για τροφή, τον κάλεσε να προσέλθει στο εστιατόριό της για να προσφέρει σ’ αυτόν δωρεάν φαγητό, εκείνος όμως αρνήθηκε αισθανόμενος προφανώς ντροπή. Συγχρόνως η ιδιοκτήτρια του εστιατορίου έσπευσε να βάλει στον κάδο ανακοίνωση, ότι προσφέρει φαγητό δωρεάν σ’ όποιον δεν έχει χρήματα να πληρώσει. Η ομοεθνής μας με την θαυμάσια πράξη της τίμησε τις γυναίκες, τις Ελληνίδες και τη χώρα της, την Ελλάδα. Τιμή και σεβασμό στις γυναίκες που έμπρακτα αποδεικνύουν την ευαισθησία και την ανθρωπιά τους.
Στη συνέχεια καταφεύγω στην εμπνευσμένη σκέψη του Μίλλερ, που είναι η εξής: «Ζητάς να σου πω για την ηρωικότερη μάχη, που έγινε ποτέ, πότε και πού. Στον χάρτη του κόσμου μην την αναζητήσεις δεν θα τη βρεις. Έγινε από τις μητέρες των ανθρώπων». Πράγματι η μάνα δίνει την ηρωϊκότερη μάχη, όταν αγωνίζεται και μάχεται να φέρει στη ζωή το βλαστάρι της, το ανθρώπινο πλάσμα της και εν συνέχεια να το μεγαλώσει με μύριες θυσίες, επίπονες και στοργικές προσπάθειες, ασκώντας τον παιδαγωγικό ρόλο της για την διαμόρφωση και διάπλαση του χαρακτήρα και της προσωπικότητας του παιδιού της. Να το παραδώσει στην κοινωνία ως πολίτη ελεύθερο, υπεύθυνο και έντιμο, που τα ευεργήματά του θα είναι επωφελή για τον ίδιο, την οικογένεια του και την κοινωνία.
Τιμή και δόξα στη γυναίκα – μάνα για την ηρωική και ιερή προσφορά της στη ζωή. Αξίζει επιβράβευση και τιμητική διάκριση η εκδήλωση διεθνούς ενδιαφέροντος με την αποστολή αρωγής με τρόφιμα, φάρμακα και σωστικά συνεργεία, όταν εκδηλώνονται ακραία καιρικά φαινόμενα και ισχυροί σεισμοί, που προκαλούν βιβλική καταστροφή και απώλειες ανθρωπίνων υπάρξεων. Οι προσφέροντες την βοήθεια στους πληγέντες αξίζουν τον έπαινο για την έμπρακτη ανθρώπινη αλληλεγγύη που σώζει ζωές και ανακουφίζει τον πόνο και τη δυστυχία των συνανθρώπων μας θεμελιώνοντας την περιώνυμη ρήση του Πασκάλ. Μεγάλη και ιστορική προσφορά του ανθρώπου χαρακτηρίζονται τα επιτεύγματα της σύγχρονης κοινωνίας. Όπως τα Μ.Μ.Μ., το Ίντερνετ, Υπολογιστές, τα Μ.Μ.Μεταφοράς, που βοηθούν στην ενημέρωση, μάθηση και επικοινωνία. Ανεκτίμητη και ανυπολόγιστη η ανθρώπινη προσπάθεια στην τεχνολογία για τη βελτίωση της ζωής μας. Είναι κατακτήσεις που προκαλούν τον θαυμασμό για τις επινοήσεις του ανθρώπινου μυαλού. Με μεγάλο σεβασμό αναφέρομαι στους επιστήμονες, που αφιερώνουν τη ζωή τους στην συνεχή και επίπονη προσπάθεια εξεύρεσης φαρμακευτικών ουσιών, οι οποίες θεραπεύουν χρόνιες και ανίατες ασθένειες των ανθρώπων. Η ανεκτίμητη υπηρεσία αυτών των επιστημόνων – ερευνητών για την προστασία των αγαθών της ζωής και της υγείας μπορεί να χαρακτηρισθεί θεϊκή προσφορά στο ανθρώπινο γένος. Αποτελεί καταξίωση του ανθρώπου και διαμορφώνει το ηθικό μεγαλείο του. Στη συνέχεια έπονται οι γιατροί όλων των ειδικοτήτων και κυρίως οι χειρουργοί που με τις επιτυχείς διαγνώσεις και επεμβάσεις σώζονται ζωές και προστατεύεται η υγεία των ανθρώπων. Εννοώ τους γιατρούς που σέβονται τον όρκο τους και τους ασθενείς και δεν αποδέχονται το αμαρτωλό φακελάκι και δεν συμπεριφέρονται ως ιδιοτελή ανθρωπάκια, που λεηλατούν το πενιχρό εισοδημάτων των ασθενών. Οι γιατροί αυτού θεωρούνται κοινωνικοί λειτουργοί. Έχουν ευγενικές καρδιές και υπηρετούν την κοινωνία με υψηλό ήθος. Αποτελεί για τον άνθρωπο μεγάλο επίτευγμα η είσοδος ή η εισβολή του στο διάστημα. Τα θετικά αποτελέσματα αυτού του εγχειρήματος είναι γνωστά στους ειδικούς επιστήμονες. Συγχρόνως ο εισβολέας που περπάτησε στο διάστημα κατελήφθη από το δέος και διαπίστωσε την μηδαμινότητα του ανθρώπου προ της απεραντοσύνης του σύμπαντος. Ο άνθρωπος προσγειώθηκε στο φεγγάρι; Όμως κατέστρεψε τη ρομαντικότητα και το μυστήριο του φεγγαριού, που ενέπνευσαν πολλούς ποιητές και μουσουργούς.
Στις τέχνες και τις επιστήμες οι κορυφαίοι δημιουργοί καθώς και άλλοι θεράποντες οικοδόμησαν τον πολιτισμό μας καλλιέργησαν και ανέπτυξαν την ψυχή και τη σκέψη του ανθρώπου και εξευγένισαν και ομόρφαιναν τη ζωή τους. Δεν αποτελεί επίσης επίτευγμα ο σχηματισμός πολιτικού συστήματος κάθε λαού για την διακυβέρνησή του; Ο άνθρωπος επινόησε και εμπνεύστηκε τους εθνικούς και διεθνείς θεσμούς για την διακυβέρνηση κάθε λαού καθώς και την ειρηνική συνύπαρξή τους. Η ομαλή και ανεπτυγμένη πορεία κάθε λαού και η ειρηνική συμπόρευση όλων των λαών αποτελούν εξασφαλίζουν την παγκόσμια ισορροπία και ικανοποιούν την ιστορική ανάγκη της συναδέλφωσης των λαών και την καθιέρωση της διεθνούς αλληλεγγύης.
Παράλληλα με την αποφθεγματική άποψη του Πασκάλ θα προσθέσω την εμπνευσμένη σοφία του Σαίξπηρ που θωπεύει απολαυστικά τη σκέψη και την ψυχή μας, «Τι θαυμάσιο πράγμα είναι ο άνθρωπος! Πόσο ευγενικός στη σκέψη! Πόσο απέραντη είναι η προσπάθειά του! Στη μορφή και τα αισθήματα, τι εκφραστικός, τι θαυμάσιος! Στη δράση πόσο μοιάζει με τους Αγγέλους! Στην αντίληψη πόσο μοιάζει με το Θεό!» Τι κρίμα ο θαυμάσιος άνθρωπος να ζει τη μελαγχολία και τη δυστυχία της ανεργίας, της φτώχειας και της κοινωνικής αθλιότητας!
Η ελπίδα και η αισιοδοξία δεν πρέπει να λείπουν από το θαυμάσιο ανθρώπινο πλάσμα που έρχεται στον κόσμο για να ζήσει τη χαρά και την ευτυχία της ζωής.
* Ο Γιάννης Θεούλης είναι επίτιμος δικηγόρος
