Από τη Νικολέτα Μπουρνόβα
Η μεταπολιτευτική Ελλάδα της, επί δύο δεκαετίες, υπερκατανάλωσης και της επίπλαστης και δανεικής ευημερίας, δημιούργησε δύο γενιές, διάφορων ταχυτήτων και διάφορων χαρακτηριστικών.
Η πρώτη, είναι εκείνη, που βίωσε την παραγωγική της περίοδο, «απολαύοντας» σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο, τα αγαθά μιας διαρκώς ανθούσης οικονομικά κοινωνίας. Η δεύτερη, είναι η γενιά εκείνων των παιδιών, που κατ΄ αντανάκλαση της οικονομικής ανθοφορίας της πρώτης, δηλαδή των γονέων, είχε την τύχη έως ευλογία, να απολαύσει του αγαθού της εκπαίδευσης σε τέτοιο βαθμό, ποσοτικά και ποιοτικά, ώστε το σύνολο σχεδόν των νέων, που είχαν την βούληση και την ικανότητα, να έχει προικιστεί με πανεπιστημιακά πτυχία, τίτλους μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών, επαρκή γνώση ξένων γλωσσών κ.ο.κ, οδηγώντας σε ταυτόχρονη ανάπτυξη του πνευματικού επιπέδου.
Η οικονομική επάρκεια της τότε μεταπολιτευτικής παραγωγικής γενιάς, λοιπόν, κυοφόρησε για την χώρα μας, την γενιά με τα πολυπληθή προσόντα και δεξιότητες, την γενιά των νέων επιστημόνων, που θα αποτελούσαν τον ελπιδοφόρο και δυναμικό παραγωγικό ιστό της χώρας. Δυστυχώς όμως, έχουμε διαπιστώσει, με οδυνηρό τρόπο, ότι η υπόσχεση της Μεταπολίτευσης για μια διαρκή ευημερία και ανθούσα κοινωνία, έχει οριστικά διαψευσθεί.
Πλέον βιώνουμε την μετάβαση...
Το πέρασμα από την μεταπολιτευτική εποχή της δανεικής ευημερίας, που εξετράπη σε απληστία και σε καταναλωτική βουλιμία, στην μνημονιακή εποχή. Στην εποχή που η έλευσή της λέξης Μνημόνιο, έφερε τους Έλληνες αντιμέτωπους με μορφές εργασίας, απασχόλησης και κοινωνικής ασφάλισης, με σχέσεις κράτους- οικονομίας, κοινωνίας και κράτους, πολίτη και διοίκησης, ριζικά διαφορετικές, από αυτές που είχαμε εθιστεί κατά την περίοδο της Μεταπολίτευσης. Βρεθήκαμε αντιμέτωποι με την επίπονη ανάδυση ενός οικονομικού, κοινωνικού και εργασιακού μοντέλου, σκληρού και ανάλγητου, μακράν διάφορου από αυτό που γνωρίσαμε το δεύτερο ήμισυ του περασμένου αιώνα, με αναγκαστική συνέπεια την διάχυτη πολιτική αβεβαιότητα και την εκτεταμένη κοινωνική ανασφάλεια, φλερτάροντας δε ενίοτε με την πλήρη αποδόμηση του κράτους και την ολοκληρωτική κατάρρευση των εργασιακών, κοινωνικών και ατομικών αγαθών.
Οι απώλειες όμως, παράπλευρες ή ευθείες, κατά το πέρασμα και την σκληρή εμπέδωση της μνημονιακής ελληνικής κοινωνίας, είναι πάμπολλες, θίγοντας οριζόντια το σύνολο του πληθυσμού, εξοντώνοντας όμως παράλληλα το πιο πολύτιμο και δημιουργικό κομμάτι της, την πιο σημαντική και κερδοφόρα επένδυση, την τότε γενιά των νέων, που εφοδιάστηκαν με πλείστα όσα προσόντα και μετεξελίχθηκε στην παρούσα παραγωγική γενιά της κοινωνίας μας.
Η εξόντωση, οδηγεί σε φυγή, σε «διαρροή του επιστημονικού δυναμικού» και δημιουργεί το φαινόμενο της «μετανάστευσης ταλέντων» (brain drain). Η έλλειψη δυνατότητας εύρεσης εργασίας στο αντικείμενο σπουδών, η χαμηλή ποιότητα μιας πρόσκαιρης επαγγελματικής απασχόλησης, η ανυπαρξία προοπτικών εξέλιξης, οι χαμηλές οικονομικές απολαβές, πλήρως δυσανάλογες με τον χρόνο και κόπο που δαναπανήθηκε και η αποσύνδεση της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με ικανοποιητικό εισόδημα και βελτίωση του κοινωνικού status quo, αποτελούν τις σημαντικότερες αιτίες του νέου μεταναστευτικού κύματος.
Στερώντας η πατρίδα από τους δικούς της επιστήμονες το δικαίωμα προσωπικής εξέλιξης και προόδου, στερεί ταυτόχρονα από τον πληθυσμό της, τον πολύτιμο παραγωγικό ιστό, την καρδιά του Οργανισμού της. Η Ελλάδα και η Κοινωνία αυτοτραυματίζεται, δημιουργώντας την σοβαρότερη πληγή αιμορραγίας, μακράν σοβαρότερη από την μετανάστευση του εργατικού δυναμικού τον προηγούμενο αιώνα.
Χωρίς επιστήμονες, η Ελλάδα είναι καταδικασμένη να αποτύχει σε πολλούς τομείς, είναι καταδικασμένη να αποτύχει σε προοδευτικές μεταρρυθμιστικές κινήσεις, στην προώθηση της έρευνας, στην εξέλιξη της επιστήμης και καταδικάζει τους πολίτες της να αρκούνται σε ανεπαρκείς και ελαττωματικές κοινωνικές δομές (Υγεία, παιδεία κλπ).
Την ίδια ώρα που η ελληνική πραγματικότητα διώχνει τα παιδιά της, η δικαιολογημένη αγανάκτηση των Ελλήνων επιστημόνων, γίνεται αντικείμενο ευφυούς αξιοποίησης τους από τις αναπτυγμένες Χώρες προορισμού, οι οποίες θεωρούν τους Έλληνες επιστήμονες, ως μοχλό για την ανάπτυξη της εκάστοτε επιστήμης –στον τομέα του εθνικού συστήματος Υγείας, στον ακαδημαϊκό χώρο, στην έρευνα, την τεχνολογία. Η θετική αποδοχή των Ελλήνων επιστημόνων στις περισσότερο αναπτυγμένες επιστημονικά και τεχνολογικά χώρες, οδηγεί στην αποποίηση ή και εξάλειψη του όρου «μετανάστης», εδραιώνοντας συνάμα τον όρο «κοσμοπολίτης», με αποτέλεσμα την προσκόλληση του επιστημονικού δυναμικού σε προηγμένες χώρες, όπου απολαμβάνουν ο,τι για την χώρα τους αποτελούσε κενή ρητορεία.
Αφορμή για αυτές τις σκέψεις στάθηκε ο φόβος, που ζήσαμε πρόσφατα από τις πολιτικές εξελίξεις... Φόβος, που μεταφράστηκε από πληθώρα φίλων, γνωστών σε έκφραση επιθυμίας , άλλων εκφρασμένης σε σοβαρό τόνο, άλλων εκφρασμένης χάριν αστεϊσμού, που λάνθανε όμως η σοβαρή σκέψη, να αναζητήσει καθένας ή ήδη να έχει προγραμματίσει την φυγή του και την προσωπική του εξελικτική πορεία εκτός συνόρων.
Η ελληνική κοινωνία σπούδασε τα παιδιά της, όμως δωρίζει την αξιοποίησή τους, διαψεύδοντας εν μέρει την ρήση του Νέλσον Μαντέλα: «Η εκπαίδευση είναι το πιο ισχυρό όπλο, που μπορείς να χρησιμοποιήσεις για να αλλάξεις τον κόσμο». Η Ελλάδα τώρα που υπάρχει επιτακτική ανάγκη να αλλάξει η ίδια άρδην, παραδίδει αυτό το ισχυρό όπλο, ριψοκινδυνεύοντας την αντίστροφη φορά του.
Η Νικολέττα Μπουρνόβα είναι Δικηγόρος Λάρισας
