Τα θετικά οφέλη της έγκαιρης διάγνωσης της άνοιας

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται αυξανόμενο ενδιαφέρον στον προσυμπτωματικό έλεγχο και την έγκαιρη διάγνωση της άνοιας, καθώς και στην ανάπτυξη υπηρεσιών υποστήριξης που ακολουθούν μια προσέγγιση πρόληψης για τη διαχείριση της νόσου. Η άνοια είναι ένα σύνδρομο που μπορεί να προκληθεί από διάφορες παθολογικές καταστάσεις.

Κυρίαρχο σύμπτωμα είναι η απώλεια της γνωστικής λειτουργίας που είναι προοδευτική και τελικά σοβαρή. Το άτομο δυσκολεύεται να θυμηθεί, να κατανοήσει, να μιλήσει, να προσανατολιστεί και να λειτουργήσει επαρκώς στην καθημερινότητά του. Οι αλλαγές στη διάθεση και τη συμπεριφορά είναι επίσης συχνές.
Αν και υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι άνοιας, η νόσος του Αλτσχάιμερ και η άνοια που σχετίζεται με αγγειακά ή εγκεφαλικά επεισόδια είναι οι πιο συχνές. Η νόσος Αλτσχάιμερ ευθύνεται περίπου για τα δύο τρίτα του συνόλου της άνοιας.
Παγκοσμίως, στις μέρες μας υπάρχουν 50 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν με άνοια. Σύμφωνα µε πρόσφατα στατιστικά στοιχεία στη χώρα μας 160.000 άτομα πάσχουν από άνοια και 280.000 άτομα από ήπια νοητική διαταραχή που είναι προστάδιο της άνοιας.
Συνολικά, ο πληθυσμός των ανθρώπων με νοητικά προβλήματα πλησιάζει το μισό εκατομμύριο και αν συνυπολογίσουμε ότι για κάθε ασθενή με άνοια επηρεάζεται σημαντικά η ζωή 2-3 φροντιστών-μελών της οικογένειας, η πάθηση αφορά άμεσα σε 1 εκατομμύριο Έλληνες πολίτες.
Με τη συνειδητοποίηση ότι πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για τη μείωση της επιβάρυνσης της άνοιας, έχει μετατοπιστεί το κέντρο βάρους για την αντιμετώπισή της και στην όσο το δυνατόν πιο έγκαιρη διάγνωσή της. Δεν είναι σίγουρο ότι όλα τα άτομα με ήπια νοητική δυσκολία θα νοσήσουν και, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει ίαση στη θεραπεία της νόσου, είναι σημαντικό να βελτιωθούν τα ποσοστά της διάγνωσης, έτσι ώστε να εφαρμοστούν μέτρα για την πρόληψη ή τη μείωση περαιτέρω εξέλιξης.
Η έγκαιρη διάγνωση της άνοιας έχει σημασία γιατί η νόσος επηρεάζει όχι μόνο τον πάσχοντα, αλλά και το οικογενειακό του περιβάλλον. Η πρώιμη διάγνωση δίνει τα χρονικά περιθώρια ενημέρωσης, αποδοχής της κατάστασης, διατήρησης της ποιότητας ζωής και προγραμματισμού για το μέλλον όλων αυτών των ατόμων.
Γενικότερα η έγκαιρη διάγνωση συνδέεται με θετικά οφέλη που μπορούν να συνοψιστούν στα παρακάτω:
* δίνει μια εξήγηση για τα συμπτώματα και τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζει ξαφνικά ή σταδιακά το άτομο.
* δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης σε κατάλληλες υπηρεσίες στήριξης, αντιμετώπισης και παρέμβασης, ώστε τα άτομα που νοσούν και οι οικογένειες τους να έχουν τον έλεγχο της κατάστασης.
* Βοηθά στη διατήρηση της ικανότητας για ανεξάρτητη διαβίωση και στην ποιότητα ζωής για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
* η φαρμακευτική θεραπεία, όσο και οι μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις είναι πιο αποτελεσματικές, όσο πιο έγκαιρα εφαρμοστούν.
* Παρέχει τη δυνατότητα προγραμματισμού, οργάνωσης και συμμετοχής εκ των προτέρων σε θέματα νομικά, οικονομικά, ή ακόμη και σε μελλοντικές επιλογές υποστήριξης, φροντίδας και θεραπείας.
* Δίνει στους φροντιστές τον χρόνο να προσαρμοστούν σε αλλαγές της λειτουργικότητας, της διάθεσης, της προσωπικότητας του ασθενή, αλλά και να μεταβούν στον καινούργιο ρόλο τους. Έχει αποδειχθεί πως οι περιθάλποντες που είναι περισσότερο ικανοί να προσαρμοστούν, είναι περισσότερο ικανοί να φροντίσουν και βιώνουν λιγότερα ψυχολογικά προβλήματα όπως το άγχος και η κατάθλιψη.
* Τέλος, σημαντική είναι η επίδραση της έγκαιρης διάγνωσης όχι μόνο στην καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου αλλά και της νοσηλείας ή ιδρυματοποίησης του ασθενή.
Η αξία της πρώιμης διάγνωσης της νόσου μπορεί λοιπόν να προσφέρει σημαντικά οφέλη και ο γενικός πληθυσμός μπορεί να απευθυνθεί στα ειδικά ιατρεία μνήμης ακόμη και αν αντιμετωπίζει υποκειμενικά παράπονα με τη μνήμη του, τον προσανατολισμό ή την ομιλία του, προκειμένου να γίνει αξιολόγηση και διερεύνηση. Ο έλεγχος μνήμης (τεστ μνήμης) είναι μια ανιχνευτική διαδικασία που αφορά την εξέταση των ανώτερων γνωστικών λειτουργιών (μνήμη, κρίση, προσοχή, συγκέντρωση, λόγο και μάθηση).
Μέσα από ερωτήσεις ελέγχεται, αν υπάρχουν οργανικές δυσκολίες στη μνήμη, που ίσως οφείλονται στη νευροεκφυλιστική νόσο Alzheimer ή σε άλλον τύπο άνοιας, αλλά και ο βαθμός της σοβαρότητάς τους. Η εξέταση απευθύνεται σε άνδρες και γυναίκες άνω των 60 ετών.
Η ΕΕΝΑΣΔ Βόλου παρέχει τη δυνατότητα αυτή και ο τρόπος που μπορεί κανείς να εξεταστεί είναι επικοινωνώντας με τον φορέα και κλείνοντας ραντεβού. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να καλέσετε από ΔΕΥΤΕΡΑ έως ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9.00-13.00 στα τηλέφωνα 24210-31.227.
Καλλιόπη Κουφογιάννη,
ψυχολόγος