Ο σταυρός του Χριστού, που σήμερα προβάλλει η Εκκλησία μας για την ενίσχυση των πιστών, κατά τον Απ. Παύλο, ήταν την εποχή εκείνη για τους Ιουδαίους «σκάνδαλον» και για τους Έλληνες (δηλαδή ειδωλολάτρες «μωρία»). Για τους πιστούς Χριστιανούς, όμως, ήταν και είναι πάντοτε «Θεού δύναμις και Θεού σοφία» (1 Κορ. 1,18).
Εδώ, όμως, γεννώνται τρία ερωτήματα, το γιατί δηλαδή και το πώς και το πότε ο Σταυρός είναι δύναμη.
α) Γιατί είναι δύναμη;
1. Στο γιατί ο Σταυρός είναι δύναμη, απάντησε βασικά και πάλι ο Απ. Παύλος, λέγοντας ότι «δι’ αυτού ελυτρώθημεν» (Κολ. 1,20 και Πέτρου 1,18). Αυτό βεβαιώνεται και από τον πιο κάτω ύμνο.
«Τω πάθει σου Χριστέ
παθών ηλευθερώθημεν
και τη ανάστασει σου
των δεσμών ελυτρώθημεν,
Κύριε, δόξα σοι».2. Διά του Σταυρού έπειτα και κάθε Χριστιανός, όπως φάνηκε στο διά του εκ φωτός Σταυρού, που παρουσιάστηκε στον Μ. Κωνσταντίνο, νικάς όχι μονάχα τους αόρατους, αλλά και τους ορατούς εχθρούς, όπως βεβαιώνεται και πάλι από τον απόστολο των εθνών, και για τούτο τους λυπείται (Βλ. Φιλιπ. 3,18). Για τον πιο πάνω λόγο, άλλωστε, έλεγαν στο Βυζάντιο ότι:
«Σταυρός ενίκησε,
Σταυρός νικά».3. Ο Σταυρός έγινε από τότε, που ο Χριστός προσηλώθηκε σ’ αυτόν (βλ. Κολ. 2,14), το όργανον της ευλογίας, διά του οποίου πληρώνεται (δηλαδή γεμίζει) με κάθε ευλογία πνευματική «εν τοις επουρανίοις» (Εφεσ. 1,3) κάθε ευλαβής χριστιανός. Για τον λόγο αυτόν, όπως είναι γνωστό, ψάλλεται στην εκκλησία και το τροπάριο.«Σταυρέ του Χριστού
Χριστιανών η ελπίς
πεπλανημένων οδηγέ
χειμαζομένων λιμήν,
εν πολέμοις νίκος,
οικουμένης ασφάλεια,
ασθενούντων ιατρέ,
εκρών η ανάστασις,
ελέησον ημάς».β) Πότε γίνεται δύναμη;
Για να γίνεται, όμως, δύναμη ο Σταυρός για κάθε πιστό, πρέπει, κατά τους Αποστόλους και τους Αγίους Πατέρες, να τιμάται σωστά το όνομα όχι μονάχα του σταυρωθέντος Χριστού, αλλά και του Θεού - Πατέρα και του Αγίου Πνεύματος, γιατί η μία του Σταυρού λύτρωση του ανθρώπινου γένους ήταν έργο και εφεύρεση της Αγίας Τριάδος.
Ο Θεός-Πατέρας δηλαδή είναι για τον Απόστολο Παύλο ο «εξ ου» προήλθε το σχέδιο αυτό. Ο Θεός-Υιός είναι ο «δι’ ου» επιτελέσθηκε η σωτηρία.
Και το Πνεύμα το Άγιο το «εν ω» έγινε και γίνεται η σωτηρία, εφόσον κράζει διαρκώς μέσα σε κάθε άνθρωπο το «αββά ο Πατήρ, σπρώχνοντας αυτόν στη σωτηρία» (Ρωμ. 8,15 και Ρωμ. 11, 36).γ) Πώς πρέπει να γίνεται ο Σταυρός;
Για να γίνεται δύναμη ο Σταυρός, πρέπει γενικότερα να εκτελείται με άκρα ευλάβεια, σαν ιεροτελεστία, και όχι γρήγορα και ανευλαβώς. Κατά την εκτέλεση του σταυρού δηλαδή όταν ακουμβά το χέρι του «εις το μέτωπον», για τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, πρέπει να στρέφεται ο νους του πιστού προς το πρόσωπο του Θεού-Πατέρα, από τον οποίο προέρχεται κατά τον Ψαλμωδό κάθε χρηστότητα (βλ. Ψαλ. 118). Όταν ακουμβά το χέρι του «εις την κοιλίαν», πρέπει να στρέφεται εις το πρόσωπο του Ιησού Χριστού, που κατέβηκε στη γη και σταυρώθηκε για μας. Και όταν ακουμβά στον δεξιό και στον αριστερό ώμο, να σκέπτεται ότι το Πνεύμα το Άγιο βοήθησε και βοηθεί πάντοτε στην εξάπλωση του Χριστιανισμού σε Ανατολή και Δύση.
Κλείνοντας τις πιο πάνω σκέψεις, θα έλεγα ότι από τον τρόπο της εκτέλεσης του σταυρού, κατά τους Αγίους Πατέρες, αποδεικνύεται το είδος της πίστης του κάθε Χριστού, γιατί φανερώνει το μέγεθος της ευλάβειας και ταυτόχρονα της εν Χριστώ και εν Πνεύματι Αγίω ζωής του.
Και ότι ακόμη,
«Όποιος κάνει (σωστά) τον σταυρό του,
άρμα έχει στο πλευρό του.
Και «εν όσω έχεις δακτύλους,
σταύρωσον εαυτόν» (Ισαάκ 151).