Από τον Γιώργο Δελαστίκ
Πρώτη και παντελώς αδιάφορη ψηφοφορία για την εκλογή από τη Βουλή Προέδρου της Δημοκρατίας την Τετάρτη, λοιπόν. Το ίδιο αδιάφορη θα είναι και η δεύτερη ψηφοφορία που θα γίνει την προπαραμονή των Χριστουγέννων, στις 23 Δεκεμβρίου. "Όλα τα λεφτά" είναι η τρίτη ψηφοφορία που θα γίνει την Δευτέρα, 29 Δεκεμβρίου, οπότε και θα κριθούν τα πάντα. Πριν κλείσει ο μήνας και ο χρόνος δηλαδή θα ξέρουμε, αν αρχίζει η σύντομη περίοδος 30 ημερών μέχρι τις βουλευτικές εκλογές της 1ης ή το πολύ της 8ης Φεβρουαρίου. Υπενθυμίζουμε απλώς ότι και στην πρώτη και στη δεύτερη ψηφοφορία απαιτούνται 200 ψήφοι για να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ενώ στην τρίτη ψηφοφορία ο αριθμός αυτός πέφτει στους 180 βουλευτές.
Αν ούτε στην τρίτη ψηφοφορία επιτευχθεί η ψήφος 180 βουλευτών υπέρ του κυβερνητικού υποψηφίου, το Σύνταγμα ορίζει ρητά (Άρθρο 32, παράγραφος 4) ότι μέσα σε δέκα μέρες το πολύ διαλύεται η Βουλή και προκηρύσσονται βουλευτικές εκλογές.
Η ΝΕΑ ΒΟΥΛΗ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ
Η Βουλή που θα προκύψει από αυτές τις εκλογές, μέσα σε τρεις το πολύ ψηφοφορίες εκλέγει οπωσδήποτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας είτε προκύψει είτε δεν προκύψει σταθερή κυβέρνηση. Το Σύνταγμα στο ίδιο άρθρο και την ίδια παράγραφο ορίζει τα εξής:
"Η Βουλή που αναδεικνύεται από τις νέες εκλογές, αμέσως μόλις συγκροτηθεί σε σώμα, εκλέγει με ονομαστική ψηφοφορία Πρόεδρο της Δημοκρατίας με την πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών".
Με άλλα λόγια, κατά την πρώτη ψηφοφορία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, καλείται και η νέα Βουλή να τον εκλέξει με τουλάχιστον 180 ψήφους. Εννοείται ότι δεν ισχύει η απλοϊκή σκέψη "αφού η Βουλή διαλύθηκε επειδή δεν έβρισκε τους 180 βουλευτές, πού θα τους βρει τώρα;". Έχουν μεσολαβήσει εκλογές, οπότε η σύνθεση της Βουλής έχει αλλάξει - ριζικά ή ελάχιστα, αυτό είναι άλλο θέμα κατά περίπτωση. Στην περίπτωσή μας, αν μεσολαβήσουν εκλογές είναι βέβαιο ότι θα έχουμε ανατροπή εκ βάθρων του συσχετισμού δυνάμεων μέσα στο κοινοβούλιο.
Αν πάντως δεν συγκεντρωθούν σε αυτήν την πρώτη ψηφοφορία 180 θετικές ψήφοι, τότε η Βουλή προχωρεί στη δεύτερη ψηφοφορία της. Για την ψηφοφορία αυτή, το Σύνταγμα ορίζει στην ίδια παράγραφο και στο ίδιο άρθρο:
"Αν δεν επιτευχθεί η πλειοψηφία αυτή, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μέσα σε πέντε ημέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών". Αυτό πρακτικά σημαίνει σήμερα ότι στη δεύτερη ψηφοφορία της νέας Βουλής ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται συγκεντρώνοντας τουλάχιστον 151 ψήφους.
ΑΡΚΟΥΝ ΟΣΕΣ ΨΗΦΟΙ ΝΑ 'ΝΑΙ!
Θεωρητικά μιλώντας, υπάρχει η περίπτωση να μην έχει η νέα κυβερνητική πλειοψηφία ίδια γνώμη για το πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας, οπότε να μην συγκεντρωθούν ούτε οι 151 ψήφοι στη δεύτερη ψηφοφορία. Τότε το Σύνταγμα προβλέπει τα εξής για την τρίτη και καθοριστική ψηφοφορία της νέας Βουλής:
"Αν δεν επιτευχθεί ούτε αυτή η πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ακόμη μία φορά, ύστερα από πέντε ημέρες, μεταξύ των δύο προσώπων που πλειοψήφησαν και θεωρείται ότι έχει εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε τη σχετική πλειοψηφία". Με άλλα λόγια, όποιος υποψήφιος έρθει πρώτος σε ψήφους βουλευτών κατά την τρίτη ψηφοφορία, όσοι κι αν είναι οι ψήφοι αυτοί, εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ακόμη κι αν οι ψήφοι υπέρ του είναι πολλοί ή ελάχιστοι. Αρκεί να μην έχει περισσότερες ψήφους ο ανθυποψήφιός του. Αν μάλιστα στην τρίτη ψηφοφορία δεν θελήσει να εμφανιστεί αυτός που ήρθε δεύτερος στην δεύτερη ψηφοφορία, τότε εκλέγεται με όσες ψήφους να 'ναι ο νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας!
Για να γίνουν όλα αυτά, υπενθυμίζουμε ότι πρέπει να έχουν προηγηθεί βουλευτικές εκλογές λόγω αποτυχίας των υποψηφίων να συγκεντρώσουν τουλάχιστον 180 ψήφους από τους βουλευτές του παρόντος κοινοβουλίου.
ΦΑΝΕΡΗ, ΟΧΙ ΚΡΥΦΗ Η ΨΗΦΟΣ!
Κρίνουμε αναγκαίο να διευκρινίσουμε ή να υπενθυμίσουμε στους αναγνώστες μας κάτι άλλο. Έχουμε διαπιστώσει ότι η πολιτική περιπέτεια της εκλογής ως Προέδρου της Δημοκρατίας του Χρήστου Σαρτζετάκη πριν από τριάντα χρόνια εντελώς οριακά με τα διαφορετικού χρώματος ψηφοδέλτια κ.λπ. έχει εγγραφεί τόσο βαθιά στη συλλογική πολιτική μνήμη των Ελλήνων ώστε πάρα πολλοί - ίσως και η πλειοψηφία! - νομίζουν ότι η ψηφοφορία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας εξακολουθεί να παραμένει μυστική.
Αυτό είναι λάθος! Ακριβώς λόγω του θορύβου που προκλήθηκε τότε, η μυστική ψηφοφορία για το θέμα αυτό έχει καταργηθεί από το... 1986! Το άρθρο 32, παράγραφος 1 του Συντάγματος ορίζει επί λέξει: "Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη Βουλή γίνεται με ονομαστική ψηφοφορία!..." βάσει της αναθεώρησης που έγινε (Α' Ψήφισμα της 6ης Μαρτίου 1986 της ΣΤ' Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων). Οι συναινετικές έκτοτε εκλογές Προέδρων της Δημοκρατίας (Κ. Καραμανλής, Κ. Στεφανόπουλος, Κ. Παπούλιας) δεν επέτρεψαν στο ευρύ κοινό να αντιληφθεί και να αφομοιώσει την ουσιαστικότατη αλλαγή στον τρόπο εκλογής.
Ονομαστική ψηφοφορία σημαίνει ανοιχτή, φανερή ψηφοφορία όπου όλη η Ελλάδα γνωρίζει τι ακριβώς ψήφισε ο κάθε βουλευτής, ο οποίος φυσικά αναλαμβάνει πλήρως και δημοσίως την πολιτική ευθύνη για την όποια επιλογή του - να πει δηλαδή "ναι" στον κυβερνητικό υποψήφιο. Δεν μπορεί πλέον να κρυφτεί από τους ψηφοφόρους του. Δεν μπορεί επίσης να τους κοροϊδέψει, τασσόμενος με δηλώσεις του υπέρ κάποιου υποψηφίου και ψηφίζοντας... άλλον "στη ζούλα", κρυφά! Η εξαγορά και ο εκβιασμός βουλευτών με αρπακτικό χαρακτήρα ή με σκοτεινές πτυχές στο παρελθόν τους, καθίστανται έτσι δυσκολότερες αποστολές που συνεπιφέρουν το τέλος της πολιτικής καριέρας "πουλημένων" βουλευτών, αν υποθέσουμε ότι υπήρχαν και τέτοιοι, στις περισσότερες τουλάχιστον περιπτώσεις. Εννοείται φυσικά ότι κάθε άλλο παρά εξαλείφεται η θεωρητική δυνατότητα επηρεασμού της ψήφου βουλευτών, οι οποίοι ιδίως έχουν επίγνωση ότι έχει τελειώσει η κοινοβουλευτική τους σταδιοδρομία ή ότι κατά σύμπτωση βρέθηκαν στη Βουλή λόγω συγκυριών που είναι απίθανο ή αδύνατο να επαναληφθούν.
ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΑΝΑ ΚΟΜΜΑ
Έχοντας πλήρη γνώση του συνταγματικού πλαισίου εντός του οποίου θα διεξαχθούν οι ψηφοφορίες εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, μπορούμε να περάσουμε τώρα στο πολιτικό πεδίο, βλέποντας την κοινοβουλευτική διάταξη δυνάμεων.
Στις εκλογές του Ιουνίου του 2012, η ΝΔ είχε βγάλει 129 βουλευτές. Οι κοινοβουλευτικές της απώλειες είναι μηδαμινές, αφού σήμερα έχει 127 βουλευτές. Μεγαλύτερες είναι οι απώλειες του ελάσσονος κυβερνητικού εταίρου, του ΠΑΣΟΚ, το οποίο είχε βγάλει 33 βουλευτές. Χάνοντας 5 από αυτούς, του έχουν απομείνει 28. Οι σημερινοί 127 βουλευτές της ΝΔ συν τους 28 του ΠΑΣΟΚ μας δίνουν το άθροισμα των 155 βουλευτών του κυβερνητικού μπλοκ, με συνολικές απώλειες 7 βουλευτών, πάρα πολύ λίγων δηλαδή σε σχέση με τη μνημονιακή πολιτική που έχουν ακολουθήσει επί δυόμισι χρόνια τώρα ο Αντώνης Σαμαράς και ο Ευάγγελος Βενιζέλος.
Στο χώρο της αντιπολίτευσης, οι απώλειες είναι σαφώς σημαντικότερες. Γι' αυτό άλλωστε και συζητούμε για το ενδεχόμενο, έστω και απίθανο, να μπορέσει η κυβέρνηση να μαζέψει 180 βουλευτές και να εκλέξει έτσι Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ 71 βουλευτές έβγαλε, 71 έχει και σήμερα, όπως και το ΚΚΕ 12 βουλευτές εξέλεξε, 12 συνεχίζει να έχει και σήμερα.
Στα υπόλοιπα τρία κόμματα, οι αντιστάσεις αποδεικνύονται από ισχυρές στην περίπτωση της Χρυσής Αυγής έως χαοτικές στους ΑΝΕΛ και στη ΔΗΜΑΡ. Η Χρυσή Αυγή είχε βγάλει 18 βουλευτές και σήμερα διατηρεί στις τάξεις της τους 16 από αυτούς. Εντυπωσιακό, δεδομένου ότι τα κορυφαία στελέχη της βρίσκονται στη φυλακή.
Εντελώς διαφορετική η κατάσταση στη ΔΗΜΑΡ, η οποία συγκυβέρνησε για ένα χρόνο με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Από 17 βουλευτές που είχε βγάλει τον Ιούνιο του 2012, σήμερα της έχουν απομείνει μόνο 10. Βρίσκεται δηλαδή στο όριο διάλυσης της κοινοβουλευτικής της ομάδας, βάσει του κανονισμού της Βουλής!
Ίδια χάλια και στους Ανεξάρτητους Έλληνες του Πάνου Καμμένου. Από τους 20 βουλευτές που έβγαλε τον Ιούνιο του 2012, του έχουν απομείνει 12. Έχει χάσει 8 βουλευτές, καθώς αποτελεί τον κύριο στόχο της κυβέρνησης που προσπαθεί με όλα τα μέσα να διαλύσει τους ΑΝΕΛ και πάνω απ' όλα να αποτρέψει την κοινοβουλευτική τους εκπροσώπηση σε περίπτωση βουλευτικών εκλογών.
ΟΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ
Αν κάνουμε το άθροισμα των βουλευτών που έχουν απομείνει στα κόμματα, αντί για 300 βουλευτές θα βγάλουμε μόνο 276! Έχουμε το πρωτοφανές φαινόμενο της ανεξαρτητοποίησης 24 (!) βουλευτών, οι οποίοι παραμένουν άστεγοι πολιτικά.
Αν όμως αναλύσουμε την προέλευσή τους, μας περιμένει μια δεύτερη έκπληξη. Ενώ κάποιος θα περίμενε ότι το σύνολο σχεδόν των 24 ανεξάρτητων βουλευτών θα προερχόταν από τα δύο κυβερνητικά κόμματα, τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, και θα ήταν βουλευτές που εξεγέρθηκε η συνείδησή τους λόγω της γραμμής της κυβέρνησης και γι' αυτό δεν άντεξαν να υπηρετούν τέτοια άθλια πολιτική και ανεξαρτητοποιήθηκαν, διαπιστώνουμε το... αντίθετο φαινόμενο!
Από τους 162 (129+33) βουλευτές που εξέλεξαν τον Ιούνιο του 2012 η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, έχασαν 7 (2+5) - ποσοστό 4,3%. Από τους 138 βουλευτές που εξέλεξαν τότε συνολικά τα πέντε κόμματα της αντιπολίτευσης (ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, ΔΗΜΑΡ, ΑΝΕΛ, ΧΑ) ανεξαρτητοποιήθηκαν 17 (0+0+7+8+2) - ποσοστό 12,3%. Με άλλα λόγια, η αντιπολίτευση έχασε συνολικά σχεδόν... τριπλάσιους (!) βουλευτές από το κυβερνητικό μπλοκ.
Κάτι παραπάνω από εντυπωσιακό ως πολιτικό φαινόμενο. Η λαομίσητη μνημονιακή πολιτική δηλαδή διαλύει τρεις φορές περισσότερο την όλη... αντιπολίτευση αντί να διαλύει την κυβέρνηση! Το φαινόμενο αυτό, ταυτόχρονα αποδεικνύει την διάσταση ανάμεσα στους βουλευτές και τον λαό. Την ώρα που ο λαός και οι ψηφοφόροι εγκαταλείπουν κατά εκατοντάδες χιλιάδες τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ λόγω της μνημονιακής πολιτικής που ασκούν, οι βουλευτές της αντιπολίτευσης εγκαταλείπουν τα κόμματά τους για να προσκολληθούν στην... κυβέρνηση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ!!!
ΤΙ ΘΑ ΨΗΦΙΣΟΥΝ
Το παραπάνω φαινόμενο είναι διδακτικό και σε σχέση με τις προβλέψεις για το τι θα κάνουν οι βουλευτές αναφορικά με την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Όσο και αν αυτή τη στιγμή απολύτως τίποτα δεν δείχνει ότι ΝΔ και ΠΑΣΟΚ θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν 180 βουλευτές για να παρατείνουν τον βίο της κυβέρνησής τους, μόνο στις 29 Δεκεμβρίου θα ξέρουμε τι πραγματικά έχουν ψηφίσει. Οι βουλευτές ειδικά δεν συγκαταλέγονται κατά κανέναν τρόπο στις κατηγορίες των αξιόπιστων πολιτών.
Για την ώρα, πάντως, όλα δείχνουν ότι η χώρα πλέει πρόσω ολοταχώς προς βουλευτικές εκλογές λόγω αδυναμίας της κυβέρνησης να συγκεντρώσει τους 180 βουλευτές που απαιτούνται για να επιβιώσει η ίδια, εκλέγοντας εν παρόδω και ένα άτομο για Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
