Ο Ιωάννης Χρυσοχόου του Τιμολέοντος είναι εκείνος που με συμβολαιογραφική του πράξη (δωρεά εν ζωή) άφησε την ιδιωτική του βιβλιοθήκη, που με κόπο και μόχθο δημιούργησε, στην Κοινότητα της Ραψάνης, εκφράζοντας έτσι την υπερβολική αγάπη του γι' αυτήν.

Η καταγωγή του βέβαια είναι από τη Ραψάνη και ήταν πρώτος εξάδερφος του πατέρα μου Αθανασίου Χρυσοχόου του Θεμιστοκλέους. Γεννήθηκε στο Βόλο το έτος 1889 και ο πατέρας του ήταν τελωνιακός υπάλληλος εκεί. Όταν τελείωσε τα εγκύκλια μαθήματα, επειδή ο πατέρας του πήρε προαγωγή, εγκαταστάθηκαν οικογενειακώς στην Αθήνα, όπου και συνέχισε τις σπουδές του. Γράφτηκε στο Αρχαιολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και παράλληλα συνέχιζε την εκμάθηση ξένων γλωσσών. Γνώριζε απταίστως τέσσερις γλώσσες, Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά και Ιταλικά. Ο ανήσυχος χαρακτήρας και η φιλομάθειά του δεν τον άφηναν να ησυχάσει ποτέ.

Γι' αυτό, όταν τελείωσε τις σπουδές του, αναχώρησε για Γερμανία αναζητώντας καλύτερη τύχη. Πραγματικά εκεί τακτοποιήθηκε σε μια γερμανική εταιρία. Έπειτα όμως από μερικά χρόνια επέστρεψε φέρνοντας μαζί του και κάποιες καινοτομίες. Κατόπιν άνοιξε στην Αθήνα Φωτογραφείο και κινηματογράφο. Γρήγορα όμως εγκατέλειψε αυτές τις εργασίες του γιατί διορίστηκε ως επίσημος μεταφραστής στο Υπουργείο Εξωτερικών, απ' όπου και συνταξιοδοτήθηκε. Ακόμη μέσα στη δεκαετία του 1950 διετέλεσε γραμματέας στο Προξενείο της Γερμανίας για ένα χρόνο. Μετά από όλα αυτά σε ηλικία 70 ετών πήρε το δίπλωμα του ξεναγού και, αφού έκλεινε συμβάσεις σε κάποια τουριστικά πρακτορεία, συνόδευε γκρουπ ξένων στα νησιά, όπου τους ξεναγούσε.

Αγόραζε δε συνεχώς βιβλία ξενόγλωσσα και ελληνικά, γιατί αγαπούσε ιδιαίτερα τη μελέτη και συνιστούσε και στους άλλους να ασχολούνται μ' αυτήν. Ήταν άνθρωπος οξυδερκής ισχυρού χαρακτήρος, αποφασιστικός, δραστήριος και θαρραλέος, με άφθονο χιούμορ, αλλά και με λεπτά αισθήματα, που μαρτυρούσαν την ευγένεια της ψυχής του και τη φιλοτιμία του.

Το έτος 1970 επισκέφτηκε τη Ραψάνη με τη σύζυγό του Τζούλια για να γνωρίσει την πατρίδα του πατέρα του. Παιδιά δεν είχαν. Ήρθαν στο σπίτι μας και τους φιλοξενήσαμε 25 ημέρες.

Ο ενθουσιασμός τους ήταν μεγάλος και η χαρά τους απερίγραπτη. Του άρεσε τόσο πολύ η Ραψάνη, ώστε δεν άφησε κανένα αξιόλογο μέρος που να μην το επισκεφτεί. Κάθε πρωί, αφού έπαιρνε το πρωινό του, κρεμούσε τη φωτογραφική μηχανή στον ώμο του και ξεκινούσε για τον περίπατό του.

Στους Αγίους Θεοδώρους πήγε τρεις φορές και έλεγε : «Αυτό το πανέμορφο δάσος θα μείνει για πάντα μέσα στην καρδιά μου». Έφυγαν με άπειρες εμπειρίες αλλά και με πολύ μεγάλη συγκίνηση και αγάπη.

Πέθανε το έτος 1973 ξαφνικά από καρδιά καθισμένος στην πολυθρόνα τού γραφείου του και κρατώντας το στιλό στο χέρι. Μετά από λίγο καιρό ήρθε η κοινοποίηση της Δωρεάς του από κάποιο συμβολαιογράφο των Αθηνών. Εκεί έγραφε ότι δωρίζει τη βιβλιοθήκη του με τα έπιπλα στην Κοινότητα Ραψάνης δηλ. το γραφείο του, την πολυθρόνα του και δύο μεγάλες βιβλιοθήκες με 700 βιβλία μεγάλης αξίας.

Ανάμεσα σ' αυτά περιλαμβάνονται τέσσερις εγκυκλοπαίδειες πολύτομες. Ακόμη ταξιδιωτικά, που καλύπτουν όλες τις χώρες τής Γης και όλους τους πολιτισμούς του κόσμου, που φθάνουν μέχρι τη Γροιλανδία. Τα Αγγλικά, τα Γαλλικά, τα Γερμανικά και τα Ιταλικά, αποτελούν τις κυρίαρχες γλώσσες των βιβλίων του, γιατί πρόκειται για σπάνιες εκδόσεις κυρίως του εξωτερικού. Γενικά η συλλογή περιλαμβάνει πολύτιμα και παράξενα βιβλία, που καλύπτουν όλες τις κατηγορίες θεμάτων. Λογοτεχνικά, διάφορα περιοδικά, βιβλία με προσωπικές αφιερώσεις των συγγραφέων, αλλά και άλλα που αναφέρονται στην τέχνη και στην ιατρική καθώς και πολλά χειρόγραφα του ιδίου κ.ά. Μάλιστα αρκετά έχουν ένα πολύ περίεργο περιεχόμενο για την εποχή που γράφτηκαν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η βιβλιοδεσία σε πολλά βιβλία είναι δική του δουλειά, εφόσον στη ράχη του κάθε βιβλίου είναι χαραγμένα τα αρχικά γράμματα του ονόματός του Ι.Τ.Χ.

Επιπλέον αντιλαμβάνεται κανείς ότι είχε και μία ιδιαίτερη αγάπη στη ζωγραφική και μάλιστα εκτιμούσε το ζωγράφο Γουναρόπουλο και τον πολιτικό Ελευθέριο Βενιζέλο.

Όλα αυτά λοιπόν, αποτελούν το θησαυρό του Ιωάννη Χρυσοχόου, που τώρα κοσμούν τη βιβλιοθήκη της Ραψάνης και γίνονται αντικείμενα προσφοράς σε όλους τους βιβλιόφιλους, που ενδιαφέρονται για τη γνώση και αγαπούν την έρευνα. Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Ιωάννης Χρυσοχόου, ο δωρητής, θεωρείται φαινόμενο πολυμάθειας, εφόσον υπήρξε μια επιφανής προσωπικότητα της Ραψάνης, προικισμένος με τόσα χαρίσματα, που σπάνια τα συναντά κανείς σήμερα.

Πρόεδρος της Κοινότητας ήταν τότε ο κ. Χρήστος Ράμμος, συνεννοηθήκαμε λοιπόν να πηγαίνουμε στην Αθήνα για να τα παραλάβουμε. Έτσι κι έγινε. Κατέβηκα πρώτα εγώ και αφού τακτοποίησα όλα τα βιβλία σε χάρτινα κιβώτια, έπειτα από τρεις ημέρες ήρθε στο σπίτι της θείας μου ο κ. Ράμμος με ένα φορτηγό αυτοκίνητο από τη Ραψάνη και αφού τα φορτώσαμε τα μεταφέραμε στο χωριό. Τοποθετήθηκαν στην αίθουσα του κοινοτικού καταστήματος, αλλά έμειναν στην αφάνεια, εφόσον δεν υπήρχαν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για τη λειτουργία της βιβλιοθήκης. Τώρα ήρθε η ώρα να αντικαταστήσει την παλιά ιστορική και ονομαστή βιβλιοθήκη της Ραψάνης, η οποία πυρπολήθηκε από τους Τούρκους το έτος 1735 και να λειτουργήσει προσφέροντας στο αναγνωστικό κοινό άπειρες γνώσεις απαραίτητες και ωφέλιμες για τη ζωή του και την πρόοδό του.

Με τη μελέτη των βιβλίων οξύνεται η αντίληψη και η κρίση του ανθρώπου και καλλιεργείται η ευγένεια της ψυχής και η ανθρωπιά. Ιδιαίτερα δε προς όλους τους νέους συνιστάται η σπουδή των Ελλήνων συγγραφέων, γιατί από τα έργα τους πρέπει να λαμβάνουν τα μηνύματα, που οδηγούν στην αρετή και διαπλάθουν το χαρακτήρα τους.

Και τώρα αισθανόμαστε την υποχρέωση να εκφράσουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στον αείμνηστο δωρητή Ιωάννη Χρυσοχόου του Τιμολέοντος και να είναι αιωνία η μνήμη του. Καθώς και κάποια ευγνωμοσύνη στο δήμαρχό μας κ. Ν. Βαλσαμόπουλο, που είχε τη φαεινή ιδέα να αδράξει την ευκαιρία που έδωσε το Υπουργείο Πολιτισμού για την ανασυγκρότηση και λειτουργία της, διορίζοντας συγχρόνως και την ειδική υπάλληλο (βιβλιοθηκονόμο) δ. Χάιδω Πανταζή.

Πρέπει ακόμη να σας γνωρίσω ότι, επειδή είχε πάρα πολλά βιβλία ξενόγλωσσα, τα δώρισε στο Ινστιτούτο Ξένων Γλωσσών του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς και 50 φωτογραφικές μηχανές και άλλα μηχανήματα στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

ΥΓ. Δίκαια, λοιπόν, και ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης μας κ. Ιγνάτιος, σε μία του ομιλία είπε το εξής: «Η Ραψάνη έχει να παρουσιάσει πολλές διακεκριμένες και αξιόλογες προσωπικότητες στο ιστορικό της και θα πρέπει να είναι περήφανη γι' αυτό».

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία

Η ανεψιά του

Πόπη Α. Χρυσοχόου

Καθηγήτρια - φιλόλογος