Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη

«Για την Ελλάδα, η κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου, πέραν γεωπολιτικού οφέλους και την άμεση πρόσβαση σε ενεργειακούς πόρους, έχει έναν πολύ θετικό αντίκτυπο στην οικονομία, και ειδικότερα στον κλάδο των μηχανικών και την κατασκευαστική βιομηχανία. Παράλληλα, θα δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας για παροχή υπηρεσιών τόσο στην φάση κατασκευής όσο και της λειτουργίας (π.χ. νομικές υπηρεσίες, logistics)». Αυτά δηλώνει σήμερα στην «Ελευθερία», ο Σπύρος Α. Καραμάνος, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Η συνέντευξη

* Ποιες είναι οι προοπτικές για ανάπτυξη που δημιουργούνται από την επικείμενη κατασκευή αγωγών φυσικού αερίου και την εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων στην Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή;

- Οι προοπτικές ανάπτυξης στον εν λόγω τομέα μπορούν να χαρακτηριστούν πολύ θετικές. Θα πρέπει να σημειωθεί πως η κατασκευή και λειτουργία ενός αγωγού είναι μία σημαντική επένδυση, διακρατικού χαρακτήρα, η οποία απαιτεί πρωτίστως την αγαστή και ισότιμη συνεργασία των κρατών διέλευσης με στόχο την απρόσκοπτη ροή των ενεργειακών πόρων. Επομένως, θέτει το γεωπολιτικό τοπίο στην ευρύτερη περιοχή σε νέο πλαίσιο, βασιζόμενο πρωτίστως στην οικονομική ανάπτυξη των κρατών διέλευσης, αμβλύνοντας παράλληλα πιθανές αντιπαλότητές τους.

Για την Ελλάδα, η κατασκευή ενός νέου αγωγού φυσικού αερίου, πέραν του ανωτέρω γεωπολιτικού οφέλους και την άμεση πρόσβαση σε ενεργειακούς πόρους, έχει έναν πολύ θετικό αντίκτυπο στην οικονομία, και ειδικότερα στον κλάδο των μηχανικών και την κατασκευαστική βιομηχανία. Παράλληλα, θα δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας για παροχή υπηρεσιών τόσο στη φάση κατασκευής όσο και της λειτουργίας (π.χ. νομικές υπηρεσίες, logistics). Σημειώνεται πως το κόστος κατασκευής του ελληνικού τμήματος του αγωγού ΤΑΡ εκτιμάται σε περίπου 800 εκατ. ευρώ, ενώ θα γίνουν επιπλέον επενδύσεις μέσα στις επόμενες δεκαετίες για την ασφαλή λειτουργία και τη συντήρησή του. Επιπλέον, με τη διέλευση ενός νέου σημαντικού αγωγού από το ελληνικό έδαφος, θα είναι δυνατή η προμήθεια φυσικού αερίου, τόσο για βιομηχανική όσο και για οικιακή χρήση, σε ανταγωνιστικότερες τιμές, με προφανή οφέλη για την εθνική οικονομία.

* Πώς θα μπορούσε να συμβάλει το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στις ανωτέρω αναπτυξιακές προοπτικές;

- Οι προοπτικές για την ανάπτυξη σημαντικής ερευνητικής δραστηριότητας και συνεργασίας με τη βιομηχανία στο ανωτέρω αντικείμενο παρουσιάζονται πολύ καλές, δεδομένης της γενικότερης δραστηριότητας κατασκευής αγωγών και έρευνας/εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην ευρύτερη περιοχή. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της απαιτούμενης τεχνογνωσίας και την κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού, ενώ η συνεργασία με την εγχώρια αλλά και τη διεθνή βιομηχανία θα δημιουργήσει σημαντικό αριθμό θέσεων εργασίας, σε έναν ραγδαίως αναπτυσσόμενο τομέα.

* Ποιες πηγές χρηματοδότησης υποστηρίζουν τη δική σας έρευνα και πόσο σημαντική είναι αυτή η χρηματοδότηση για τη συνέχιση και περαιτέρω ανάπτυξη της ερευνητικής σας δραστηριότητας;

- Τα τελευταία 10 χρόνια, η έρευνά μας εστιάζει στη δομική ακεραιότητα κατασκευών μεταφοράς και αποθήκευσης υδρογονανθράκων (πετρελαίου και φυσικού αερίου) και χρηματοδοτείται συστηματικά από ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα, στα οποία συμμετέχει ενεργά η ευρωπαϊκή βιομηχανία, από εθνικά ανταγωνιστικά προγράμματα, καθώς και απευθείας από την εγχώρια βιομηχανία. Έχει ήδη δημιουργηθεί ένα διεθνές δίκτυο συνεργασιών με ελληνικά και ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και ερευνητικά ινστιτούτα, καθώς και με τη διεθνή βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι συνεργασίες αυτές επιτρέπουν τη χρηματοδότηση νέων επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, την κινητικότητά τους στον ευρωπαϊκό χώρο, και τη δημιουργία δι-επιστημονικών/διακρατικών συνεργειών για την παραγωγή καινοτόμων ερευνητικών δράσεων.

* Πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί διασύνδεση των σπουδών στο Πανεπιστήμιο με την αγορά εργασίας;

- Παρά τις σημαντικές προσπάθειες που έχουν γίνει την τελευταία δεκαετία, είναι γενικώς παραδεκτό στην επιστημονική κοινότητα πως το ελληνικό Πανεπιστήμιο θα έπρεπε να είναι πιο στενά συνδεδεμένο με την αγορά εργασίας και την παραγωγή. Θα συμφωνήσω και εγώ με αυτή την άποψη. Εντούτοις, είμαι αισιόδοξος πως η διασύνδεση Πανεπιστημίου και αγοράς εργασίας θα γίνει πιο στενή τα αμέσως επόμενα έτη, παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία. Το αντίθετο μάλιστα, καθώς η αγορά εργασίας, λόγω της συγκυρίας αυτής, απαιτεί πλέον νέους ανθρώπους με καλή κατάρτιση και καινοτόμες ιδέες για προϊόντα και υπηρεσίες, οι οποίοι θα συμβάλουν στην πραγματική οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας.

Αυτή ακριβώς η απαίτηση αποτελεί μία πρόκληση για τα ελληνικά Πανεπιστήμια, καθώς και μία σημαντική ευκαιρία για ανάπτυξη στον χώρο της τριτοβάθμιας παιδείας, τόσο στον εκπαιδευτικό τομέα όσο και στην έρευνα. Συγχρόνως, με τη διασύνδεση αυτή θα βοηθηθούν σημαντικά οι ελληνικές επιχειρήσεις, ώστε να στελεχωθούν με κατάλληλο και υψηλής στάθμης ανθρώπινο δυναμικό, και να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους, παράγοντας προϊόντα και παρέχοντας υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας.

* Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας εμφανίζει σημαντικά ποσοστά βελτίωσης με βάση τις αξιολογήσεις που έχουν γίνει και γίνονται, κερδίζοντας καθημερινά τη διεθνή επιστημονική αναγνώριση. Πού οφείλεται κατά τη γνώμη σας αυτή η εξέλιξη και τι θα πρέπει να γίνει στο άμεσο μέλλον για ακόμα καλύτερες επιδόσεις;

- Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είναι ένα ανερχόμενο Πανεπιστήμιο, το οποίο εδραιώνει σταδιακά τη θέση του στον χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όχι μόνον στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Πρόκειται για ένα σχετικά νέο Πανεπιστήμιο με υψηλή δυναμική που βασίζεται σε σημαντικό βαθμό στη στελέχωσή του με νέους καθηγητές, οι περισσότεροι των οποίων έχουν σπουδάσει ή εργαστεί στο εξωτερικό. Οι νέοι καθηγητές μεταφέρουν στους φοιτητές του Πανεπιστημίου μας καινούριες ιδέες στην εκπαίδευση και στην έρευνα. Επιπλέον, η προαναφερθείσα διασύνδεση με την αγορά εργασίας, και ειδικότερα η εστίαση ερευνητικών και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων σε τομείς αιχμής και ραγδαία αναπτυσσόμενους – όπως για παράδειγμα η εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων – μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη βελτίωση των επιδόσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και στην περαιτέρω διεθνή καταξίωσή του.