Γιατί όταν οι αγρότες των ανταγωνιστικών χωρών της ΕΕ και τρίτων χωρών προωθούν καινοτομίες που μειώνουν το κόστος παραγωγής τους και εμείς παραμένουμε στην παραδοσιακή καλλιέργεια τότε γινόμαστε λιγότερο ανταγωνιστικοί και στο τέλος θα παραμείνουμε με τον μύθο της υψηλής ποιότητας που μας δίνει ο ήλιος. Παλαιότερα είχαν γίνει προσπάθειες προώθησης καινοτόμων μηχανημάτων μέσω των σχεδίων βελτίωσης. Είχαν γίνει συσκέψεις εκπροσώπων του Υπουργείου Γεωργίας και των αντίστοιχων εργαστηρίων των Πανεπιστημίων αλλά τίποτα δεν προχώρησε. Μήπως σήμερα είναι μια καλή ευκαιρία; Και τι θα έπρεπε να προωθηθεί;
Κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να προωθηθεί η αγορά από τους αγρότες εξοπλισμού που να βοηθήσει την εκμηχάνιση εργασιών που σήμερα γίνεται με τα χέρια, να προωθηθούν συστήματα εκμηχάνισης των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων αλλά και καινοτόμες πρακτικές όπως η γεωργία συντηρήσεως και η γεωργία ακριβείας. Θα δώσω ορισμένα παραδείγματα για να γίνει ξεκάθαρο τι εννοώ.
Στη Θεσσαλία έχουν εγκατασταθεί τα τελευταία έτη πολλοί οπωρώνες για ξηρούς καρπούς. Πώς θα συγκομιστούν τα δένδρα; Με τα χέρια; Μήπως είναι εποχή να προωθήσουμε εξοπλισμό για τη συγκομιδή τους (δονητές, σκούπες, φυσητήρες, ανυψωτές); Αναγνωρίζω ότι γενικά τα αγροκτήματα είναι μικρά και πιθανόν να προωθηθεί είτε αγορά από επαγγελματίες είτε συνεταιριστική αγορά. Αλλά πρέπει το θέμα να μελετηθεί και να προωθηθούν οι βέλτιστες λύσεις που θα προκριθούν για να βοηθηθούν οι αγρότες να διατηρήσουν χαμηλό το κόστος παραγωγής. Αλλά και στο τομέα των λαχανικών η προώθηση προμήθειας μηχανημάτων καλλιέργειας και συγκομιδής θα ενισχύσει το τομέα με αύξηση των εισοδημάτων των αγροτών.
Η γεωργία συντηρήσεως (κατάργηση οργώματος, προώθηση αμειψισπορών και καλλιεργειών φυτοκάλυψης)φαίνεται να δίνει μια δυνατότητα από τη μια πλευρά να επιτύχουμε μείωση του κόστους παραγωγής από την άλλη να προστατεύσουμε το περιβάλλον και να συμβάλλουμε στην επιτυχία των στόχων μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου. Η προώθηση μέσω των σχεδίων βελτίωσης της προμήθειας σπαρτικών μηχανών για ακαλλιέργεια θα ενίσχυε την υιοθέτηση από τους αγρότες.
Η προώθηση της γεωργίας ακριβείας δεν γίνεται μόνο με λόγια αλλά με προμήθεια αισθητήρων και του απαραίτητου εξοπλισμού από τους αγρότες ή έστω από εταιρίες παροχής υπηρεσιών. Σήμερα ένας λιπασματοδιανομέας για εφαρμογή μεταβλητής δόσης λίπανσης κοστίζει πολλαπλάσια από το συμβατικό. Το ίδιο ισχύει για τα ψεκαστικά ή άλλα μηχανήματα. Είναι πολύ πιθανό κάποιοι πρωτοπόροι και καινοτόμοι αγρότες να αποφασίσουν να επενδύσουν και να ρισκάρουν αν τα σχέδια βελτίωσης έδιναν μια ιδιαίτερη προτίμηση ακόμα και μεγαλύτερη επιδότηση για να τους ενισχύσουν. Ακόμα η ενίσχυση της προμήθειας τρακτέρ με ηλεκτρονικό εξοπλισμό που θα μπορούσε να εφαρμόσει τεχνικές της γεωργίας ακριβείας όπως ελεγχόμενη κυκλοφορία ή να συνδυαστούν με μηχανήματα εφαρμογής μεταβλητών δόσεων θα ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση.
Η κτηνοτροφία και ιδιαίτερα η προβατοτροφία θα μπορούσε να ενισχυθεί από προώθηση αμελκτηρίων ή μηχανημάτων μιας πρώτης επεξεργασίας των ζωοτροφών (υπάρχουν ακόμα κτηνοτρόφοι του ταΐζουν τα ζώα τους με άσπαστο κριθάρι). Αλλά και η προώθηση μηχανημάτων συγκομιδής χόρτου θα βοηθούσαν ένα τομέα που πρέπει να αναπτυχθεί αν θέλουμε να μη χάσουμε το τρένο της φέτας και απλώς να διαμαρτυρόμαστε.
Είναι προφανές ότι τα σχέδια βελτίωσης μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην εισαγωγή καινοτομιών στην ελληνική γεωργία που θα αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά της. Για να επιτευχθεί όμως αυτό πρέπει να μπουν στόχοι που πρέπει να προσπαθήσουμε εργαζόμενοι συστηματικά να τους πετύχουμε. Μετά το πρόγραμμα να αξιολογήσουμε τα αποτελέσματα για να βελτιώσουμε το επόμενο. Μόνο έτσι θα μπούμε σε ένα κύκλο συνεχών βελτιώσεων που θα κάνουν ανταγωνιστική, βιώσιμη και κερδοφόρα τη γεωργία μας. Παράλληλα θα επιτύχουμε τους στόχους που θέτει η ΚΑΠ αλλά και τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η χώρας με τις διεθνείς συμβάσεις που έχει υπογράψει.
Για να μην καταλήξουμε να δίνουμε επιδοτήσεις κάτω από το τραπέζι χωρίς όφελος για τη γεωργία μας εκτός από την προσέλκυση ψηφοφόρων από τα κόμματα και να κινδυνεύουμε να μας ζητήσουν πίσω τις επιδοτήσεις στο μέλλον και τότε να κλαίμε και να διαμαρτυρόμαστε. Είναι καιρός να βελτιώσουμε τα προγράμματα ενίσχυσης του αγροτικού τομέα για να μεγιστοποιήσουμε την ωφέλεια των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων για να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητά μας και όχι τις τσέπες κάποιων «πελατών».

ΦΑΝΗΣ ΓΕΜΤΟΣ