ΑΘΗΝΑ, Του Γιώργου Μακρή

Ένας στους έξι μαθητές της Α’ και Β’ Γυμνασίου (ηλικίας 12-14 ετών) έχει ήδη δοκιμάσει την επιβλαβή συνήθεια του καπνίσματος, ενώ ένας στους δέκα συγκαταλέγεται ήδη στους ενεργούς καπνιστές (σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας). Από τα παιδιά που έχουν δοκιμάσει το κάπνισμα, το 40% το έκαναν από την ηλικία των 8 ετών έως την ηλικία των 11 ετών!

Τα εξαιρετικά ανησυχητικά αυτά στοιχεία προκύπτουν από έρευνα σε 51.084 μαθητές 3.000 τμημάτων Α΄ και Β΄ Γυμνασίου σε 1.267 σχολεία την οποία διενήργησαν από 15 Μαρτίου έως 15 Μαΐου με ανώνυμα ερωτηματολόγια το υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών και την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) στο πλαίσιο δράσης ευαισθητοποίησης για το κάπνισμα.

Ανησυχητικό είναι επίσης το γεγονός ότι το 15% των ενεργών καπνιστών (δηλαδή το 2,5% περίπου του μαθητικού πληθυσμού Α΄ και Β’ Γυμνασίου) είναι πολύ τακτικοί καπνιστές, δηλαδή καπνίζουν σχεδόν κάθε μέρα. Η καπνιστική συνήθεια φαίνεται πως είναι πιο ισχυρή στα αγόρια αυτής της ηλικίας καθώς 1 στα 5 παιδιά της Β΄ Γυμνασίου έχουν δοκιμάσει να καπνίσουν.

Βασικός λόγος που οι μαθητές δοκιμάζουν το τσιγάρο είναι η «περιέργεια», ενώ άλλοι λόγοι είναι οι παρέες, τα αδέρφια που καπνίζουν, οι γονείς που καπνίζουν και μάλιστα σε κλειστό χώρο στο σπίτι, αλλά και η συχνή συνεύρεση με φίλους σε πλατείες και πάρκα. Εντύπωση προκαλεί ότι 8 στους 10 μαθητές συνδέουν το κάπνισμα με το άγχος. Σημαντικά είναι και τα ποσοστά που συνδέουν το κάπνισμα με τη διασκέδαση (60%) ή τη μόδα (40% το θεωρούν ελκυστική ή δυναμική συμπεριφορά).

Αξιοσημείωτη είναι επίσης η διαφοροποίηση ανάλογα με το ύψος των διαθέσιμων χρημάτων, ήτοι το χαρτζιλίκι. Τα παιδιά τα οποία λαμβάνουν έως 5 ευρώ την εβδομάδα από τους γονείς είναι σε πολύ χαμηλότερο ποσοστό ενεργοί καπνιστές (6,7%), σε σχέση με τα παιδιά που λαμβάνουν από 6 ευρώ και πάνω όπου το ποσοστό των ενεργών καπνιστών σχεδόν διπλασιάζεται (11,3%).

Στους μαθητές κυριαρχεί η άποψη ότι είναι εύκολο να κόψει κανείς το τσιγάρο εάν το θέλει. Μεταξύ των ενεργών καπνιστών οι μισοί σχεδόν θα ήθελαν να σταματήσουν των κάπνισμα ενώ για τους άλλους μισούς, η συνήθεια φαίνεται πως έχει λάβει πιο μόνιμα χαρακτηριστικά.

Υπάρχει, πάντως, και η άλλη πλευρά: Το 30% του συνόλου των μαθητών αναφέρει ότι εκτίθεται στο παθητικό κάπνισμα στο σπίτι, ενώ το 40% ότι γίνεται «θύμα» παθητικού καπνίσματος σε κάποιον κλειστό δημόσιο χώρο. Μάλιστα ένα 60% εκείνων που ήταν «θύματα» παθητικού καπνίσματος σε δημόσιο χώρο αναφέρουν ότι ένιωσαν αίσθημα δυσφορίας λόγω της έντασης του φαινομένου.

Επιπρόσθετα, πάνω από το 60% των μαθητών αναφέρει πως είδε κάποιον να καπνίζει εντός του χώρου του σχολείου ενώ η πλειοψηφία των μαθητών αναφέρει ότι δεν υπάρχει κάποια δυσκολία να αγοράσει κάποιος τσιγάρα σε αυτή την ηλικία, γεγονός που πρέπει να προβληματίσει ιδιαίτερα την πολιτεία ως προς την εφαρμογή της νομοθεσίας για τη προστασία των ανηλίκων.

ΑΛΛΑΓΗ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑΣ

Τα αποτελέσματα της δράσης «Ευαισθητοποίηση του μαθητικού πληθυσμού, για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος», παρουσιάστηκαν από τον υφυπουργό Παιδείας κ. Θεοδόση Πελεγρίνη και τον πρόεδρο της ΚΕΔΕ και του ΙΣΑ κ. Γιώργο Πατούλη, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, στην αίθουσα «Άλκης Αργυριάδης», του Πανεπιστημίου Αθηνών.

 «Ο περιορισμός του καπνίσματος, όπως έχει δείξει η εμπειρία του παρελθόντος στη χώρα μας τουλάχιστον, δεν μπορεί να επιβληθεί με νόμους. Χρειάζεται να αλλάξει η νοοτροπία των νέων σε όσο γίνεται μάλιστα μικρότερη ηλικία. Και η αλλαγή νοοτροπίας είναι θέμα παιδείας», τόνισε ο υφυπουργός κ. Θεοδόσης Πελεγρίνης.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και του ιατρικού Συλλόγου κ. Γιώργος Πατούλης επισήμανε:

«Το κάπνισμα είναι ένα σοβαρό πρόβλημα της δημόσιας υγείας που κοστίζει τόσο σε ανθρώπινες ζωές όσο και σε πόρους για την πολιτεία. Η έρευνα αναδεικνύει την ανάγκη να υπάρξουν συγκροτημένες πολιτικές για τη ευαισθητοποίηση του πληθυσμού σχετικά με τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος, οι οποίες πρέπει να ξεκινάνε από τη σχολική ηλικία».