Η ανάδειξη της σχέσης του Πηνειού με το περιβάλλον, η διαχείριση των υδάτινων πόρων, η ανάπτυξη της Θεσσαλίας σε σχέση με τον Πηνειό και γενικότερα η «παρέμβασή» του σε κάθε πτυχή της ζωής του θεσσαλικού κάμπου είναι το αντικείμενο του συνεδρίου με τίτλο «Πηνειός: πηγή ζωής και ανάπτυξης για τη Θεσσαλία» που θα πραγματοποιηθεί στη Λάρισα, στο ξενοδοχείο Imperial, την Παρασκευή και το Σάββατο. Οι εργασίες του συνεδρίου ξεκινούν στις 9 το πρωί της Παρασκευής και θα ολοκληρωθούν το μεσημέρι του Σαββάτου. Η τελετή έναρξης θα πραγματοποιηθεί με κάθε επισημότητα το βράδυ της Παρασκευής στις 7:30 παρουσία επισήμων.

Την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση του τόσου σημαντικού για την πόλη μας συνεδρίου έχει η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Θεσσαλίας, ενώ συνδιοργανωτές είναι το ΤΕΕ Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας, το ΤΕΕ Μαγνησίας και το παράρτημα Κεντρικής Ελλάδας του ΓΕΩΤΕΕ. Τελεί υπό την αιγίδα των Υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Υποδομών και Μεταφορών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και της Περιφέρειας Θεσσαλίας.

Η πρόεδρος του συνεδρίου κυρία Ρένα Καραλαριώτου μιλάει στην «Ε» για τη σημασία του για τη Λάρισα και τη Θεσσαλία γενικότερα.

* Κυρία Καραλαριώτου, πείτε μας το σκεπτικό με το οποίο οδηγηθήκατε στη διοργάνωση ενός συνεδρίου για τον Πηνειό. Νομίζω ότι είναι το πρώτο που αποπειράται να αναλύσει τόσο πολύπλευρα τη σημασία του και τον ρόλο που διαδραματίζει στη ζωή του θεσσαλικού κάμπου.

Για τη Θεσσαλία, το συνέδριο αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία. Δεν αναφέρομαι απλά στη συμμετοχή πολλών διακεκριμένων επιστημόνων που κοσμούν με την παρουσία τους το συνέδριο αυτό, ούτε μόνο στο υψηλό επίπεδο των ανακοινώσεών τους. Στην ΠΕΔ Θεσσαλίας, με τη συνεχή καθημερινή δράση των αυτοδιοικητικών στελεχών της σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής και οικονομικής ζωής, συνειδητοποιήσαμε εδώ και καιρό πως ο Πηνειός συνδέεται σφαιρικά και πολύπλευρα, με ολόκληρο το φάσμα των επιμέρους επιστημονικών πεδίων που σχετίζονται με την ύπαρξή του, από την περίοδο των γεωλογικών φαινομένων που προκάλεσαν τη δημιουργία του έως και σήμερα. Και αυτή ακριβώς η συνειδητοποίηση οδήγησε την ΠΕΔ Θεσσαλίας στην ιδέα και την πρωτοβουλία της διοργάνωσης του συνεδρίου, μαζί με όλους τους φορείς που συνέβαλαν στην υλοποίησή του.

* Ποιος είναι ο στόχος του συνεδρίου;

Η ανάδειξη της σχέσης του Πηνειού με το περιβάλλον, η διαχείριση των υδάτινων πόρων, η ανάπτυξη της Θεσσαλίας σε σχέση με τον Πηνειό και γενικότερα η «παρέμβασή» του σε κάθε πτυχή της ζωής του θεσσαλικού κάμπου είναι το αντικείμενο του συνεδρίου με τίτλο «Πηνειός: πηγή ζωής και ανάπτυξη για τη Θεσσαλία» που θα πραγματοποιηθεί στη Λάρισα, στο ξενοδοχείο Imperial, την Παρασκευή και το Σάββατο. Οι εργασίες του συνεδρίου ξεκινούν στις 9 το πρωί της Παρασκευής και θα ολοκληρωθούν το μεσημέρι του Σαββάτου. Η τελετή έναρξης θα πραγματοποιηθεί με κάθε επισημότητα το βράδυ της Παρασκευής στις 7:30 παρουσία επισήμων.

Την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση του τόσου σημαντικού για την πόλη μας συνεδρίου έχει η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Θεσσαλίας, ενώ συνδιοργανωτές είναι το ΤΕΕ Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας, το ΤΕΕ Μαγνησίας και το παράρτημα Κεντρικής Ελλάδας του ΓΕΩΤΕΕ. Τελεί υπό την αιγίδα των Υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Υποδομών και Μεταφορών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και της Περιφέρειας Θεσσαλίας.

Κρίνω σκόπιμο να κάνω και μια λίγο εκτενέστερη αναφορά στη σχέση του Πηνειού με τον πρωτογενή τομέα, ο οποίος αντικειμενικά καλύπτει μεγάλο μέρος της αναπτυξιακής διαδικασίας στην περιοχή και που με τις συνεχείς εξελίξεις στην οικονομία, την τεχνολογία, την έρευνα, την καινοτομία, η σχέση αυτή προσλαμβάνει πλέον εξαιρετικά ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά.

Είναι γνωστό ότι ο Πηνειός ανέκαθεν καθόριζε σε μεγάλο βαθμό το πλαίσιο και τα όρια των δυνατοτήτων του πρωτογενούς τομέα. Έως τα μέσα του περασμένου αιώνα οι κάτοικοι της Θεσσαλίας στο σύνολό τους αντιμετώπιζαν το ποτάμι «αμυντικά» έχοντας να επιλύσουν τεράστια προβλήματα από τις πλημμύρες του και να διαχειριστούν δύσκολα προβλήματα, όπως πχ. της κατασκευής οδικών υποδομών, της προστασίας των καλλιεργειών κ.α.

Με τα εξυγιαντικά έργα του μεσοπολέμου, η κατάσταση άλλαξε ριζικά. Έτσι, περί τα τέλη του 20ού αιώνα εισήλθαμε σε μια νέα φάση συνύπαρξης των αγροτών με τον Πηνειό, όπου πλέον το ποτάμι δεχόταν τις «επιθέσεις» τους μέσω της αλόγιστης εκμετάλλευσης των υδάτων του και κατ’ επέκταση της οικολογικής του υποβάθμισης.

Έχει επανειλημμένα τονιστεί στο πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο η άμεση ανάγκη ώστε ο πρωτογενής τομέας να επανέλθει σε μια ισορροπημένη σχέση με τον Πηνειό συνολικά καθώς και με όλα τα επιφανειακά και τα υπόγεια υδάτινα οικοσυστήματα της περιοχής μας.

Το Συνέδριο αυτό, με σημαντικές εισηγήσεις, αποτέλεσμα πολυετών ερευνών από ιδρύματα και μεμονωμένους επιστήμονες, έρχεται να συμβάλει ουσιαστικά στη χάραξη νέων δρόμων στη γεωργία, με σεβασμό στο οικοσύστημα και με αξιοποίηση των καινοτόμων τεχνολογικών μέσων που τα τελευταία χρόνια αναπτύσσονται με υψηλούς ρυθμούς.

* Η πόλη της Λάρισας τι ακριβώς έχει να κερδίσει από το συνέδριο αυτό;

Η σχέση του Πηνειού ποταμού με την πόλη της Λάρισας είναι μία σχέση που έρχεται από τα βάθη των αιώνων. Θα πρέπει να επισημάνω επιπλέον ότι ο Πηνειός έχει τα πρωτεία στη σχέση του με το αστικό περιβάλλον καθώς είναι το μεγαλύτερο ποτάμι που διασχίζει ελληνική πόλη με μήκος 4 χλμ. περίπου!

Θεωρώ ότι το άμεσο μέλλον της Λάρισας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον Πηνειό, αν θέλουμε η Λάρισα να εξελιχθεί σε μια «παραποτάμια πόλη» εφάμιλλη των σύγχρονων ευρωπαϊκών πόλεων που έχουν εντάξει το ποτάμι στον αστικό ιστό με ουσιαστικό τρόπο και το έχουν κάνει «πρωταγωνιστή» της καθημερινότητάς τους. Γνωρίζω ότι υπάρχουν εξαιρετικές, επιστημονικά τεκμηριωμένες προτάσεις επ’ αυτού, που αν αξιοποιηθούν μπορούν ν’ αποτελέσουν χρήσιμο εργαλείο για τον επαναπροσδιορισμό της σχέσεως της πόλης με το ποτάμι της.

* Θεωρείτε ότι αυτή η σχέση σήμερα είναι προβληματική;

Εάν επιχειρήσει κανείς μια αναδρομή στην ιστορική πορεία του Πηνειού θα αντιληφθεί ότι, από τότε που κατοικείται ο τόπος αυτός, οι ανθρώπινες δραστηριότητες αποτυπώνονται ανάγλυφα στο οικοσύστημα του ποταμού και εκείνο με τη σειρά του «αντιδρά» αναλόγως στέλνοντας διαρκώς τα «μηνύματά» του, σε μια συνεχή προσπάθεια αρμονικής συνύπαρξης και οριοθέτησης των σχέσεων μεταξύ τους.

Είναι προφανές (και αυτό αποδεικνύεται και από πολλές επιστημονικές ανακοινώσεις που θα γίνουν στο συνέδριο) πως μόνο εάν προσεγγίσουμε στον μέγιστο δυνατό βαθμό αυτήν την ισορροπία θα έχουμε τη δυνατότητα για βελτίωση της ζωής των κατοίκων, ιδιαίτερα σήμερα που μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Θεσσαλίας συγκεντρώνεται στα αστικά κέντρα, όποτε η καλά μελετημένη ένταξη του αστικού περιβάλλοντος στο υδάτινο οικοσύστημα αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση.

* Οι θεματικές ενότητες του συνεδρίου καλύπτουν και τη διαχρονική εξέλιξη των σχέσεων του Πηνειού με τη θεσσαλική ζωή στο «ιστορικό κομμάτι» δηλαδή που παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον...

Με όλα όσα ήδη προανέφερα δεν θα έπρεπε να σκεφτεί κανείς ότι αυτές οι πλευρές της σχέσης του Πηνειού με τους κατοίκους της Θεσσαλίας εμφανίζονται μόνο κατά τη σύγχρονη περίοδο της ιστορίας μας. Ακριβώς αυτήν τη διαχρονική εξέλιξη, τις δραστηριότητες των κάτοικων της Θεσσαλίας ανά τους αιώνες αλλά και τον πολιτισμό που αναπτύχθηκε παρουσιάζουν σε ειδική θεματική ενότητα του συνεδρίου μας επιστήμονες ιστορικοί και αρχαιολόγοι, όπου καταγράφονται πολλά σημαντικά, συχνά άγνωστα, στοιχεία για τη ζωή από τα προϊστορικά χρόνια και εντεύθεν. Όλα αυτά θα βοηθήσουν αποφασιστικά ώστε όλοι μας, και ειδικά οι επόμενες γενιές, να αποκτήσουμε την αναγκαία αυτογνωσία για την περιοχή που ζούμε και να συμβάλουμε, μεταξύ άλλων, και στη βελτίωση της νοοτροπίας μας όπου αυτό είναι αναγκαίο.

Συνοδοιπόροι στην προσπάθεια αυτή βρίσκονται και οι άνθρωποι της τέχνης και του πολιτισμού, που με τις εμπνεύσεις τους, μέσα από όλες σχεδόν τις μορφές της τέχνης (θέατρο, ζωγραφική, γλυπτική, λογοτεχνία κ.λπ.), αποτυπώνουν με τον δικό τους τρόπο τη σχέση των Θεσσαλών με το ποτάμι τους, κάτι που αξιόλογοι ομιλητές θα παρουσιάσουν στο συνέδριό μας.