Λόρδος Βύρων

Πρόσωπα

Από τον Λάμπρο Hp. Γερογιώκα,
καθηγητή Αγγλικών

Ο Λόρδος Βύρων, γεννήθηκε στο κεντρικό Λονδίνο σε ένα δρομάκι, την Princes st., Πλησίον του Oxford Circus. Ήταν από αριστοκρατική οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν μαρκήσιος. Ήταν όμως χαρτοπαίκτης και χρεοκόπησε. Για να αποφύγει τους πιστωτές του, κατέφυγε στη Γαλλία και

σε δύο χρόνια πέθανε. Η μητέρα του με τον μικρό Βύρωνα κατέφυγε στο Aberdeen, μια παραθαλάσσια πόλη της Σκωτίας όπου ζούσαν φτωχικά σ’ ένα δωμάτιο. Αργότερα είχαν την υποστήριξη του παππού του και κληρονόμησε περιουσία και τον τίτλο του βαρόνου. Έφερε δε και το όνομα του Τζώρτζ, οπότε εάν στην Ελλάδα, κάποιος βαπτίστηκε Βύρων μπορεί να γιορτάζει και του Αγίου Γεωργίου.
Αργότερα μετέβη στο Λονδίνο και έκανε σπουδές στο περίφημο «Harrow School». Επίσης είχε σπουδές στο Cambridge επί τετραετία. Εκεί έκανε και τις διακοπές του.
Ο Βύρων το 1808 σε ηλικία 18 ετών έλαβε το πτυχίο του Διδασκάλου των Τεχνών (Master of Arts). Κατόπιν έγινε δεκτός στη Βουλή των Λόρδων. Υπόψη ότι ήταν υποστηρικτής της εργατικής τάξης και αντιβασιλικός.
Έκανε σπάταλο βίο και διέφυγε με λίγους υπηρέτες και συνοδό για τη Λισαβόνα. Μετά διά θαλάσσης έπιασε το Γιβραλτάρ. Ο Λόρδος Βύρων μετά την Πορτογαλία πήγε σε διάφορες πόλεις της Ισπανίας. Έπιασε στη Μάλτα, το Κάλλιαρι της Σαρδηνίας και τελικά αποβιβάστηκε στην Πρέβεζα, στις 12 Νοεμβρίου του1809.
Από εκεί μετέβη στα Γιάννενα - μικρή διακοπή στο Τεπελένι της Αλβανίας, στα Γιάννενα, όπου τον φιλοξένησε ο Αλή Πασάς.
Τον υποδέχτηκε όρθιος, πρόκειται για ένα θαυμάσιο φιλοφρόνημα από έναν Μωαμεθανό, και τον έβαλε να καθίσει δίπλα μου. Ένας γιατρός που ήξερε λατινικά έκανε τον διερμηνέα. Η πρώτη ερώτηση του Αλή ήταν γιατί έφυγε από τη χώρα του τόσο νέος. Ο Λόρδος Βύρων μνημονεύει ότι οι Τούρκοι δεν έχουν ιδέα να ταξιδεύουν για διασκέδαση.
Ο Αλή είχε πληροφορίες ότι ο Λόρδος Βύρων ήταν από ευγενική γενιά, καθ’ όσον είχε μικρά αυτιά, κατσαρό μαλλί και μικρά άσπρα χέρια. Επίσης του άρεσε πολύ η ενδυμασία του. Ο Βύρων βρήκε ότι οι Τούρκοι εκτιμούν πιο πολύ την καταγωγή από τον τίτλο του.
*Επισημάνσεις του BYRON νια τον ALI PASHA: Η αυτού υψηλότης ήταν 60 ετών, πολύ παχύς, και όχι ψηλός, αλλά με ωραίο πρόσωπο. Ελαφρά μπλε μάτια, με λευκή γενειάδα και ο τρόπος του ήταν πολύ ευγενικός. Του είπε του Βύρωνα να τον θεωρεί πατέρα του, διότι αυτός τον θεωρούσε γιο του. Αυτή ήταν η εμφάνισή του όχι όμως ο πραγματικός του χαρακτήρας. Ήταν άσπλαχνος, τύραννος, ένοχος για τις πιο φρικτές βιαιότητες, αλλά πολύ γενναίος, τολμηρός.
Επίσης ήταν άνθρωπος με στρατηγικές ικανότητες και τον αποκαλούσαν ο Μωαμεθανός Μποναπάρτης Ναπολέων.
Ο Βύρων σε επιστολή του αναφέρει ότι τέλη Αυγούστου του 1810 -να μη μας διαφεύγει ότι η δική μας επανάσταση άρχισε το 1821- ήρθε στη Λάρισσα (με έντονα γράμματα και με δύο Σ) προσκεκλημένος του VELLY PASHA - γιο του ALI - για μερικές μέρες.
Μετά τη Λάρισα έφυγε για την Πάτρα, την περίοδο 1813-1814. Από την Πάτρα, εν συνεχεία, μετέβη σε Δελφούς, Αράχωβα, Λειβαδιά, Θήβα και Αθήνα. Με Βρετανικό πολεμικό από τον Πειραιά έφυγαν μαζί με τον φίλο του HOBHOUSE που ήταν συνοδοιπόρος σ’ όλες τις περιηγήσεις του. Σκοπός του ήταν η Κωνσταντινούπολη. Εκεί έμεινε δύο μήνες. Καθ’ οδόν προς την Πόλη ο Λόρδος Βύρων θέλησε να επαναλάβει τον άθλο του Λέανδρος (μυθ.). Ο Λέανδρος ήταν ερωτευμένος με μια πολύ όμορφη κοπέλα την Ηρώ. Ο Λέανδρος ήταν επί ασιατικού εδάφους σε μια αρχαία πόλη την Άβυδο στο πιο στενό μέρος του Ελλήσποντου (σ. Δαρδανέλια). Η Ηρώ ήταν απέναντι επί ευρωπαϊκού εδάφους. Η απόσταση είναι περίπου 1.800 με 2.000 μ. Κάθε μέρα το βραδάκι κολυμπούσε για να συναντήσει την αγάπη του. Το πρωί επέστρεφε. Μια βραδιά όμως είχε μεγάλη τρικυμία και πνίγηκε. Λίγο αργότερα πνίγηκε και η Ηρώ.
Ο Λόρδος Βύρων ήταν δεινός κολυμβητής και έκανε το ίδιο. Υπερηφανεύονταν σαν μικρό παιδί. Από εκεί πέρασε και ο Ξέρξης με 700 πλοία.
Μετά από την Πόλη, ήρθε ξανά στην ΑΘΗΝΑ. Υπ’ όψιν ότι συνέχιζε να μελετά τα Αρχαία και Νέα Ελληνικά, όπως και Λατινικά.
Στα διάφορα κείμενα, επιστολές και ποιήματα που έγραφε, τακτικά φύτευε είτε διάφορες ξένες λέξεις, είτε παροιμίες. Το λεξιλόγιό του ήταν πολύ πλούσιο...
Από την Αθήνα επέστρεψε στη Μάλτα και από εκεί πίσω στην Αγγλία. Αρχάς 1815 παντρεύτηκε. Ήταν 27 ετών. Αργότερα χώρισε. Στη Βενετία έμεινε δύο χρόνια. Δεν καταλαβαίνω γιατί διάφορες προσωπικότητες της εποχής εκείνης επιθυμούσαν να κολυμπούν στο Grand Canal της Βενετίας. Έτσι έκανε ο Λόρδος Βύρων. Τα νερά, όπως και τώρα, είναι βρώμικα.
Λυπήθηκε πολύ όταν έμαθε ότι η μητέρα του πέθανε. Αργότερα ένα άλλο άκρως λυπηρό γεγονός ήταν ο θάνατος της μικρής του κόρης, στη Ραβέννα.
Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης ο Βύρων ναύλωσε καράβι, το φόρτωσε με όπλα, πυρομαχικά και τρόφιμα και τα έστειλε στην Ελλάδα με δικά του έξοδα.
Ο Βύρων έγραψε γράμμα στον Μάρκο Μπότσαρη και ο Μάρκος του απάντησε παρακαλώντας τον να μεταβεί στο Μεσολόγγι χωρίς καθυστέρηση. Λίγο αργότερα ο Μπότσαρης σκοτώθηκε. Ο Βύρων έπαιρνε γράμματα για ενημέρωση και μεταξύ αυτών και επιστολή του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου (σύμφωνα με τον Δ. Φωτιάδη, ο Αλ. Μαυροκορδάτος, ήταν ο «κακός δαίμων του 1821).
Είχε ζητήσει δάνειο από Αγγλία με τη βοήθεια του Βύρωνα. Το δάνειο δόθηκε κατά το ήμισυ και θα ολοκληρώνονταν υπό τον όρο ότι οι Έλληνες θα ήταν ενωμένοι. Μόνο τότε έλεγε θα ελευθερωθούν.
Ο Βύρων με πλοιάριο από τη Γένοβα φορτωμένο με ιατρικό υλικό και άλλα υλικά έφυγε για το Μεσολόγγι, όπου έγινε δεκτός με μεγάλες τιμές, αφού κατόρθωσε και διέφυγε του τουρκικού στόλου.
Επειδή ήταν βέβαιο ότι οι Τούρκοι θα έκαναν απόπειρα να καταλάβουν το Μεσολόγγι, έπρεπε να υπάρξει βελτίωση των αμυντικών έργων. Ο Βύρων εκλήθη να καταβάλει τις δαπάνες, όπως τη συντήρηση του στόλου. Επίσης ανέλαβε την υποστήριξη 600 Σουλιωτών με δικά του έξοδα.
Πειθαρχία όμως δεν υπήρχε και αναγκάσθηκε να διαλύσει το σώμα. Όμως κράτησε 50 Σουλιώτες για σωματοφυλακή.
Η υγεία του όμως δεν ήταν καθόλου καλή. Γενικά ήταν φιλάσθενος. Υπήρξαν 5 γιατροί, αλλά ήταν όλοι αδαείς ο πυρετός δεν τον άφηνε. Του συνέστησαν να φύγει από το Μεσολόγγι αλλά δεν το δέχτηκε. Λόγω έλλειψης τροφής, φαρμάκων και απώλειας αίματος ήταν πλέον ετοιμοθάνατος. Πεθαίνοντας, τα τελευταία του λόγια ήταν: Για την Ελλάδα έδωσα «όλο μου τον χρόνο, την περιουσία μου, την υγεία μου και την ίδια μου τη ζωή». Δεν μπορούσα τίποτα άλλο. Είχε δε συντελέσει και το πρώτο δάνειο εκ Λονδίνου. Ο θάνατος του Βύρωνα βύθισε την Ελλάδα σε βαθύ πένθος.
Έγινε ταρίχευση του σώματός του. Ο νεκρός του Βύρωνα μεταφέρθηκε επί των ώμων Ελλήνων αξιωματικών σε εκκλησία όπου υπήρξε προσκύνημα για λίγες μέρες. Από τους Άγγλους φίλους του, αποφασίστηκε όπως ο νεκρός σταλεί στην Αγγλία. Μεσολογγίτες ζήτησαν μέρος του λειψάνου, αλλά τους εδόθη μια υδρία με τα σπλάχνα του. Αλλά με την άλωση της Πόλης από τους Τούρκους η υδρία χάθηκε το 1826.
Το φέρετρο, με ένα κιβώτιο που είχε την καρδιά του, με βρετανικό πλοίο μεταφέρθηκε στην Αγγλία. Η πρώτη δόση του δανείου ήρθε 2 μέρες μετά τον θάνατό του.
Στην Αγγλία τάφηκε σε οικογενειακή κρύπτη στην έπαυλη του Λόρδου Βύρων στο Νιούστεντ τον Ιούλιο του 1824.
Χρειάζεται ολόκληρο άρθρο να γραφούν τα ανθρώπινα ελαττώματα και αρετές. Ο χαρακτήρας του ήταν γεμάτος αντιθέσεις. Είχε επαναστατικό πνεύμα αλλά όλα αυτά δεν ζημίωσαν την Ελλάδα. Ένα θέμα που τον απασχολούσε είναι ότι από τη νεανική του ηλικία χώλαινε... Αυτό έπαιξε ρόλο στον χαρακτήρα του.
Στο Λονδίνο ο Επίσκοπος, λόγω θρησκείας του Βύρωνα, δεν δέχτηκε τον ενταφιασμό του στο Westminster Abbey όπου έχουν επιφανείς, Άγγλους. Υπάρχει όμως στο δάπεδο του ναού μια μεταλλική πλάκα με τα εξής: Γνωρίζω ότι η Ελλάδα θα είναι μια μέρα ελεύθερη, αλλά δεν θα ζω να απολαύσω την Ελευθερία της. Και στο Λονδίνο όπως και στο Μεσολόγγι, το σώμα του είχε εκτεθεί σε προσκύνημα.
Στην Αθήνα προς τιμήν του δημιουργήθηκε ο συνοικισμός Βύρωνας. Πρόσφατα έμαθα ότι υπάρχει Όμιλος Λόρδος Βύρων. Στη Λάρισα υπάρχει κεντρική οδός που αρχίζει απ’ το Φρούριο. Διασχίζει την οδό Φιλελλήνων, την οδό Δήμητρας και καταλήγει στην Ολύμπου.
Επίσης, με πρωτοβουλία του Ελληνο-Βρετανικού Συνδέσμου υπάρχει προτομή του Λόρδου Βύρωνος.
Την ημέρα των αποκαλυπτηρίων έγινε και το εξής περιστατικό. Ο τέως Μητροπολίτης αρνήθηκε να κάνει τα αποκαλυπτήρια, με το αιτιολογικό ότι ο Βύρων ήταν καθολικός. Πρώτα - πρώτα ήταν μεθοδιστής, πρόκειται για αίρεση των διαμαρτυρομένων και δεν αναγνώριζε τον Πάπα. Μήπως θα ‘πρεπε να είχαν ερωτηθεί οι Φιλέλληνες που θυσιάσθηκαν για την Ελλάδα εάν ήταν Ορθόδοξοι; Μα και Οθωμανοί να ήταν, τι πείραζε;
Αυτή η ενέργεια είχε κάνει άσχημη εντύπωση στον κόσμο. Τελικά τα αποκαλυπτήρια και σχετική ομιλία έγινε από τον Πρέσβη της Μεγάλης Βρετανίας. Αργότερα προσφέρθηκε γεύμα στο «Παλλάδιο». Προσωπικά δώρισα στον Πρέσβη μια σειρά γραμματοσήμων με τον Λόρδο Βύρωνα και το χάρηκε ιδιαίτερα. Να προσθέσω ότι στη Βρετανική Πρεσβεία, υπάρχει ωραίος πίνακας του Λόρδου Βύρωνος με αλβανική φορεσιά. Στο Μεσολόγγι υπάρχει μνημείο των πεσόντων Ηρώων.