Του Κωνσταντίνου Παναγιώτου, διευθυντή Λυκείου Πλατυκάμπου
Η γλώσσα και η επικοινωνία είναι έννοιες αλληλένδετες αλλά υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ τους καθώς η γλώσσα είναι το σύστημα των ήχων και των εννοιών που χρησιμοποιείται σε κάθε γλωσσική κοινότητα ως Λόγος για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους τα άτομα που την αποτελούν ενώ η επικοινωνία είναι η συμβολική ανταλλαγή πληροφοριών και νοημάτων μεταξύ αυτών των ατόμων. Η επικοινωνία μπορεί να πραγματοποιηθεί με διάφορα μέσα, όμως η επικοινωνία μέσω της ομιλίας που είναι η χρήση του Λόγου από κάθε άτομο φαίνεται να είναι η πιο αναπτυγμένη μορφή επικοινωνίας, χαρακτηριστική αποκλειστικά του ανθρώπινου όντος.
Κατεξοχήν παράδειγμα κριτικής και δημιουργικής σκέψης αποτελούν τα Μαθηματικά καθώς δεν συνιστούν μόνο γνώση αλλά και μέθοδο σκέψης η οποία προϋποθέτει αναπτυγμένη αναλυτική και συνθετική ικανότητα καθώς και δυνατότητα επαγωγικού και παραγωγικού και αφαιρετικού συλλογισμού. Επομένως οι δυσκολίες που έχουν κάποιοι μαθητές στη διατύπωση ,κατανόηση και συγκράτηση ορισμένων μαθηματικών εννοιών και σχέσεων οφείλονται βασικά στη μη γλωσσική αναγνώριση εκ μέρους τους των μαθηματικών όρων μέσω των οποίων εκφέρονται αυτές οι έννοιες και σχέσεις.
Έτσι, η εισαγωγή εννοιών όπως π.χ. μειωτέος, διαιρετέος, εφαπτομένη, συμμετρία, μέγιστο, ελάχιστο, εγγεγραμμένος κύκλος, περιγεγραμμένος κύκλος κτλ μέσω πολύπλοκων διδακτικών σεναρίων και διαφόρων ερευνητικών δραστηριοτήτων με την υποστήριξη των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών μοιάζει με σπατάλη πολύτιμου διδακτικού χρόνου τη στιγμή που η εισαγωγή τους μπορεί να γίνει πολύ ευκολότερα και πολύ ταχύτερα απλά και μόνο μέσω της γλωσσικής ανάλυσης και της διαισθητικής τους προσέγγισης. Αν, για παράδειγμα, ένας μαθητής γνωρίζει τη σημασιολογική διαφορά των προθέσεων «περί» και «εν» όπως και τη μετοχή παρακειμένου του «γράφομαι» , τότε αυτός δεν έχει κανένα πρόβλημα με την κατανόηση, τη συγκράτηση και την ορθή εννοιολογική χρήση και διάκριση των μαθηματικών όρων «εγγεγραμμένος κύκλος» και «περιγεγραμμένος κύκλος».
Ως εκ τούτου και επειδή η σκέψη μας κατευθύνεται από τη γλώσσα η οποία σχετίζεται με τη συλλογιστική μας ικανότητα τόσο άμεσα ώστε να μην υπάρχει σκέψη χωρίς γλώσσα , είναι φανερό ότι η Μαθηματική ικανότητα δεν είναι παρά έκφανση της κατά Chomsky γλωσσικής ικανότητας οπότε χαμηλή επίδοση στη γλώσσα συνεπάγεται και χαμηλή επίδοση στα Μαθηματικά.
Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, η μεθοδική άσκηση του μαθητή -μέσω της ενασχόλησής του με τα Μαθηματικά- στην ορθολογική σκέψη , στην ανάλυση, στην αφαίρεση, στη γενίκευση, στην κριτική και στις λογικές διεργασίες, καθώς και ο εθισμός τους στη διατύπωση των διανοημάτων του με τη χαρακτηριστική στη μαθηματική γλώσσα τάξη, σαφήνεια, ακρίβεια, αυστηρότητα και λιτότητα φαίνεται να συνδράμει αποφασιστικά στην απόκτηση αναπτυγμένου γλωσσικού αισθητηρίου όπως προκύπτει από το γεγονός ότι στις Πανελλαδικές Εξετάσεις οι μαθητές της Θετικής και Τεχνολογικής κατεύθυνσης με τις υψηλότερες επιδόσεις στα Μαθηματικά έχουν το ίδιο υψηλές επιδόσεις και στο μάθημα της έκφρασης- έκθεσης.
Εν τέλει ,αν μία επιστήμη θεωρείται τόσο πιο πολύ προχωρημένη όσο πιο πολύ είναι μαθηματικοποιημένη και αν τα μαθηματικά θεωρούνται ως η μόνη αιώνια και αληθής γνώση στο χώρο του πνεύματος και των επιστημών , αυτό οφείλεται στην αξιωματική τους θεμελίωση και τη λογική τους ανάπτυξη . Αρχικά θέτονται σε γλωσσική μορφή κάποια αξιώματα-παραδοχές για το σύστημα το οποίο πρόκειται να μελετηθεί και έπειτα με όχημα τη λογική, τη φαντασία και τη διαίσθηση παράγονται όλα τα υπόλοιπα θεωρήματα-συμπεράσματα. Γι’ αυτό , τα μαθηματικά από επιστημολογικής άποψης θεωρούνται εν πολλοίς και ως μία ιδιαίτερη μορφή γλωσσικής δομής με αλφάβητο τις μαθηματικές οντότητες και γραμματικούς κανόνες τους μαθηματικούς νόμους. Οπότε, κατά κάποιο τρόπο η μαθηματική επίδοση είναι έκφανση της γλωσσικής επίδοσης με την έννοια ότι τόσο η κοινή γλώσσα όσο και τα Μαθηματικά καθοδηγούνται από τους νόμους της λειτουργίας της σκέψης.
