Γενάρχης της καλλιτεχνικής αυτής οικογένειας ήταν ο Ιωάννης Παντοστόπουλος (1863-1928)[1], το φωτογραφείο του οποίου βρισκόταν στη γωνία των οδών Παναγούλη (Αχιλλέως τότε) και Κούμα. Η αδελφή του Στυλιανή Παντοστοπούλουπαντρεύτηκε τον Δημήτριο Δαφνόπουλο, με τον οποίο απέκτησαν τέσσερα τέκνα.

--Το πρώτο ήταν ο Γεράσιμος Δαφνόπουλος (1874-1935), ο φωτογράφος που προβλήθηκε πανελλήνια με την περίφημη φωτογραφία του Παύλου Μελά να φοράει τον μακεδονικό ντουλαμά (1904).

--Το δεύτερο τέκνο, η Ευαγγελία, παντρεύτηκε αρχικά τον Ζήση Αρετόπουλο ή Ριτόπουλο, με τον οποίο απέκτησε τον φωτογράφο Δημήτριο Αρετόπουλο (1902-1968) και αργότερα ήλθε σε δεύτερο γάμο με τον Γεώργιο Μούσιο που έμεινε στον Βόλο. Από τον γάμο της αυτό απέκτησε το 1911 έναν ακόμη γιο,τον Νικόλαο. Όμως το 1915 ο σύζυγός της πέθανε σε νεαρή ηλικία και υποχρεώθηκε να εγκατασταθεί οικογενειακώς στη Λάρισα, κοντά στον αδελφό της Γεράσιμο Δαφνόπουλο. Ο Νικόλαος Μούσιος όταν έγινε 18 ετών ταξίδεψε στην Κωνστάντζα της Ρουμανίας, όπου ζούσε η αδελφή της μητέρας του Ελένη με τον άνδρα της Νικόλαο Ιωαννίδη, οι οποίοι διατηρούσαν φωτογραφείο. Κοντά τους έμεινε περίπου 2,5 χρόνια και στο διάστημα αυτό φρόντισε να τελειοποιήσει τις γνώσεις του γύρω από τηνφωτογραφική τέχνη που είχε αποκτήσει ήδη στο εργαστήριο του θείου του Γεράσιμου Δαφνόπουλου στη Λάρισα. Όταν ο τελευταίος πέθανε το 1935, ανέλαβε το φωτογραφείο του μαζί με τον ετεροθαλή αδελφό του Δημήτριο Αρετόπουλο. Όμως ο Νικόλαος Μούσιος, ακολουθώντας την μοίρα του πατέρα του, πέθανε νεότατος το 1951 σε ηλικία 40 ετών. Εν αντιθέσει με τους άλλους φωτογράφους της οικογένειας οι οποίοι καταγίνονταν με την φωτογραφία-πορτραίτο, ο Νικόλαος Μούσιος ήταν ως επί το πλείστον φωτογράφος τοπίου. Έχουν διασωθεί αρκετές κάρτες του, οι οποίες είναι δίπτυχες και στο πρώτο φύλλο φέρουν επικολλημένη μικρού μεγέθους φωτογραφία, η οποία απεικονίζει συνήθως τοπίο της Λάρισας.

--Το τρίτο τέκνο τους ήταν η Ελένη (1886-1971), σπουδαία φωτογράφος η οποία κατέκτησε βραβείο φωτογραφίας και βασιλικό έπαινο στη Χαλκίδα το 1902. Παντρεύτηκε τον επίσης φωτογράφο Νικόλαο Ιωαννίδη και το 1919 μετακόμισαν στην Κωνστάντζα της Ρουμανίας όπου εργάσθηκαν με επιτυχία.

--Το τέταρτο τέκνο ήταν πάλι κορίτσι, η Χάιδω. Παντρεύτηκε τον Αστέριο Βαλσάμημε τον οποίο απέκτησε τον Γεώργιο Βαλσάμη(1911-1998). Όπως και οι δύο εξάδελφοί του Αρετόπουλος και Μούσιος, ανδρώθηκε και γαλουχήθηκε στο φωτογραφείο του θείου του Γεράσιμου Δαφνόπουλο.Μετά τον θάνατο του τελευταίουάνοιξε δικό του φωτογραφείο στη γωνία των οδών Μ. Αλεξάνδρου και Πατρόκλου και υπήρξε ο διασημότερος φωτογράφος της Λάρισας κυρίως τα μεταπολεμικά χρόνια. Οι οικογενειακές φωτογραφίες του και οι φωτογραφίες γάμων στολίζουν ακόμα και σήμερα σχεδόν όλα τα σπίτια των παλιών Λαρισαίων.

Στη φωτογραφία του Νικολάου Μούσιου που δημοσιεύεται σήμερα αναγνωρίζουμε γνωστά σημεία της Λάρισας ιδωμένα όμως από μια άλλη οπτική γωνία. Στο κάτω τμήμα τηςεκτείνεται η αριστερή όχθη του Πηνειού, η οποία είναι αδιαμόρφωτη και δεν έχουν ακόμη κατασκευασθεί τα χιαστί κάγκελα από τσιμέντο τα οποία υπάρχουν μέχρι σήμερα και την οριοθετούν.

Στο επάνω μέρος από αριστερά διακρίνουμε με κάποια δυσκολία λόγω της αποστάσεως το μνημείο που κατασκευάσθηκε το 1909 στη μνήμη των πεσόντων αξιωματικών και οπλιτών κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, έργο του γλύπτη Γεωργίου Ξενάκη (1865-1911)[2],που αποτελούσε παλαιότερα το Ηρώο της πόλεως. Πίσω από το άλσος εκτείνεται ο Πέρα μαχαλάς, η σημερινή συνοικία Ιπποκράτης. Ανάμεσα στα χαμηλά και ταπεινά ισόγεια σπίτια εξέχει η προπολεμική εκκλησία του Αγ. Χαραλάμπους χωρίς τον τρούλο της που είχε κρημνισθεί κατά τη διάρκεια του μεγάλου σεισμού του Μαρτίου του 1941. Στη συνέχεια, μέσα στο άλσος διακρίνεται το κτίριο του επιστάτη των κήπων του Αλκαζάρ. Στο άκρο δεξιό της φωτογραφίας φαίνεται ένα τμήμα από το ψυχαγωγικό κέντρο «Αλκαζάρ» που είχε κατασκευάσει ο επιχειρηματίας Μήτσος Βρεττόπουλος το 1947. Το κέντρο αυτό συγκέντρωνε κυρίως τα καλοκαίρια πολλούς Λαρισαίους, οι οποίοι εύρισκαν λίγη δροσιά και ψυχαγωγία, ακούγοντας δημοφιλείς τραγουδιστές και παρακολουθώντας διάφορα καλλιτεχνικά νούμερα.

Όπως ήδη αναφέρθηκε, η φωτογραφία αυτή της κάρτας του Νικολάου Μούσιου ανήκει στην ομάδα των τοπίων που φωτογράφησε και κυκλοφόρησε σε μικρό αριθμό ο φωτογράφος, γι’ αυτό και σήμερα είναι σπάνιες[3].

-----------------------------------------------

[1]. Γεννήθηκε στη Σαμαρίνα και σε νεαρή ηλικία εγκαταστάθηκε οικογενειακώς στη Λάρισα. Στο Άγιον Όρος μαθήτευσε στην αγιογραφία και επανερχόμενος στη Λάρισα στα τέλη του 19ου αιώνα, κατά τη συνήθεια της εποχής, ασχολήθηκε και με την φωτογραφία. Στον λογότυπο των φωτογραφιών του αναφέρεται ως ζωγράφος-φωτογράφος.

[2]. Βλέπε: Παπαθεοδώρου Νικόλαος, Το παλιό Ηρώο στα Αλκαζάρ, εφ. «Ελευθερία», Λάρισα, φύλλο της 31ης Ιανουαρίου 2016.

[3]. Η φωτογραφία και τα βιογραφικά στοιχεία προέρχονται από το αρχείο του αείμνηστου δικηγόρου Μάκη Μούσιου, μοναδικού τέκνου του φωτογράφου, αντίγραφα των οποίων είχε την καλοσύνη να μου προσφέρει η εξαδέλφη του Χάιδω Βαλσάμη-Πανέλα, κόρη του φωτογράφου Γεωργίου Βαλσάμη.