Της Ζωής Παρμάκη

«Με το όνομα γιόγκα νοείται ένα από τα έξι συστήματα της ινδικής φιλοσοφίας. Πρεσβεύει την ένωση της ψυχής με τον θεό, μέσω συγκεκριμένων μεθόδων, κυρίως του διαλογισμού», όπως μας πληροφορεί η wikipedia.

Η γιόγκα συνεπώς είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό που γνωρίζουν οι πιο πολλοί. Επίσης, όσοι θέλουν να χαλαρώσουν, να αποβάλουν το άγχος τους, να ρυθμίσουν το βάρος τους και έχουν επιλέξει τη γιόγκα ως έναν τρόπο ευεξίας, ας γνωρίζουν ότι σύμφωνα με την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος «ταυτόχρονα εκτίθενται στον κίνδυνο θρησκευτικού συγκρητισμού».

Ειδικότερα: Με αφορμή την πρόσφατη απόφαση του ΟΗΕ να καθιερώσει την 21η Ιουνίου ως Παγκόσμια Ημέρα Γιόγκα, και εν όψει του εορτασμού της και στην Ελλάδα, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος με ανακοίνωσή της προειδοποιεί το χριστεπώνυμο πλήρωμα ότι «στο πλαίσιο του σεβασμού της θρησκευτικής ελευθερίας, η οποία στην Ελλάδα είναι συνταγματικώς κατοχυρωμένη και σεβαστή, αλλά και της ποιμαντικής της ευθύνης για την αποφυγή δημιουργίας κλίματος θρησκευτικού συγκρητισμού, η «γιόγκα» αποτελεί θεμελιώδες κεφάλαιο της θρησκείας του ινδουισμού, έχει ποικιλομορφία σχολών, κλάδων, εφαρμογών και τάσεων και δεν αποτελεί «είδος γυμναστικής»». Και καταλήγει η ανακοίνωσή της: «Ως εκ τούτου, η «γιόγκα» τυγχάνει απολύτως ασυμβίβαστη με την ορθόδοξη χριστιανική πίστη μας και δεν έχει καμία θέση στη ζωή των χριστιανών».

Τις απόψεις τους επί του θέματος αναπτύσσουν ο θεολόγος – πρόεδρος του τοπικού παραρτήματος της Π.Ε.Θ κ. Ιωάννης Καραμήτρος, ο οποίος θεωρεί τη γιόγκα θρησκευτική πράξη και ο πρόεδρος του Συλλόγου Ομ Γιόγκα Στούντιο Λάρισα (τακτικό μέλος του Συλλόγου Γιόγκα Ελλάδος) κ. Γιώργος Ζήτρος, ο οποίος μιλά για ολοκληρωμένο σύστημα αυτογνωσίας.

Ι. Καραμήτρος:

Δεν είναι αθώα γυμναστική

Σε πολλούς υπάρχει μια άγνοια και μια παραπληροφόρηση για το τι ακριβώς είναι η γιόγκα. Πιστεύουν δηλαδή ότι η γιόγκα είναι ένα είδος αθώας γυμναστικής, ένα σύνολο ασκήσεων που βοηθάει το σώμα και το νου. Αυτά βέβαια μόνο αφελείς και απληροφόρητοι θα μπορούσαν να τα δεχτούν.

Η γιόγκα είναι αναμφισβήτητο ότι αποτελεί θεμελιώδες κεφάλαιο και αναπόσπαστο στοιχείο της θρησκείας του Ινδουισμού, είναι θρησκευτική, λατρευτική πράξη και δεν αποτελεί είδος γυμναστικής.

Σύμφωνα με την Γκιτά, το ιερό βιβλίο του Ινδουισμού, η γιόγκα δεν είναι ανθρώπινο δημιούργημα. «Η γιόγκα είναι θείο δώρο που ο κύριός της, ο θεός Κρίσνα, προσφέρει στην ανθρωπότητα».

Γιόγκα σημαίνει ζεύξη, δηλαδή ένωση. Με τον όρο αυτό ονομάζονται οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται στον Ινδουισμό με σκοπό την ένωση του ανθρώπου με το θείο στοιχείο που ενυπάρχει σ’ αυτόν. Μ’ αυτήν εννοείται συνήθως η ένωση του νου με τη θεία υπερβατική πραγματικότητα, δηλαδή το θεό Βισνού, το Σίβα, τον Κρίσνα, και τους χιλιάδες άλλους θεούς του ινδουιστικού πανθέου. Και ανάλογα με τις διάφορες αντιλήψεις των ινδουιστικών παραδόσεων για τον άνθρωπο και τον κόσμο, υπάρχουν ποικίλες παραλλαγές. Έτσι έχουμε τη γιόγκα «της γνώσης», τη γιόγκα «της αγαπητικής αφοσίωσης», τη γιόγκα «των πράξεων».

Η τεχνική της γιόγκα συνίσταται στο λεγόμενο διαλογισμό. Η φιλοσοφία της, από την οποία πηγάζουν και οι πρακτικές της, συνδέεται αδιάσπαστα με τις θεμελιώδεις αντιλήψεις του Ινδουισμού, όπως είναι η μετεμψύχωση και ο νόμος του Κάρμα, δηλαδή της ανταπόδοσης των καλών ή των κακών πράξεων σε άλλες ζωές.

Στην Ελλάδα οι άνθρωποι που κάνουν γιόγκα, υποκύπτουν άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο σε μια πολιτιστική ινδική επιρροή. Αρχίζουν να στολίζουν τα σπίτια τους με διάφορα ινδικά μπιχλιμπίδια, να μαγειρεύουν ινδικά φαγητά, να ακούν ινδική μουσική, να σκέφτονται ινδικά, να μιλούν για μετεμψύχωση, για προηγούμενες ζωές, για κρυμμένες δυνάμεις του ανθρώπου, για κατορθώματα των γιόγκι. Έτσι ο οπαδός εξοικειώνεται με τον Ινδουισμό.

Αν ο χριστιανός θέλει να αντιμετωπίσει ρεαλιστικά και αποτελεσματικά τα όποια προβλήματα δεν έχει ανάγκη να καταφεύγει σε υποκατάστατα τη στιγμή που στην πατρίδα μας έχουμε πλούσια και ζωντανή πνευματική Παράδοση. Εκεί θα βρει τον τρόπο αντιμετώπισής τους. Δεν είναι ανάγκη να καταφεύγει στον διαλογισμό και τη γιόγκα τη στιγμή που έχει στα χέρια του το ισχυρότερο πνευματικό όπλο, τη νοερά προσευχή (το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με») και τη διδασκαλία της Ορθοδόξου πίστεώς μας. Μια επίσκεψη σε ένα ορθόδοξο μοναστήρι και μια συνομιλία με ορθόδοξους μοναχούς μπορεί να λύσει πολλές απορίες και να προσφέρει πολύτιμη βοήθεια.

Η ένωση του ανθρώπου με το Θεό γίνεται μόνο με πλήρη συνείδηση, νηφαλιότητα, ελευθερία και προσωπική συναίνεση. Ο άνθρωπος πρέπει να εκδηλώνει την επιθυμία και τη συγκατάθεσή του καταβάλλοντας τον κόπο της μετάνοιάς του ανάλογα με το φιλότιμό του. Τότε ο Θεός, που είναι Θεός αγάπης, θα πλησιάσει τον ειλικρινώς μετανοούντα σε μέτρο και βαθμό που Αυτός γνωρίζει, θα τον βοηθήσει και θα τον ωφελήσει και τέλος θα τον αναστήσει και θα τον οδηγήσει στη Βασιλεία Του.

Γ. Ζήτρος:

Φιλοσοφία και επιστήμη

Η γιόγκα είναι ένα πανάρχαιο σύστημα αυτογνωσίας, τουλάχιστον 5.000 χρόνων, που βοηθάει τον άνθρωπο να καλλιεργήσει το εσωτερικό του δυναμικό μέσα από σωματικές στάσεις και πρακτικές αναπνοής και διαλογισμού.

Είναι φιλοσοφία και επιστήμη που βελτιώνει σταδιακά και μεθοδικά τη σωματική κατάσταση, τη συναισθηματική ισορροπία, τη νοητική συγκέντρωση αλλά και την ικανότητα του ανθρώπου να χαλαρώνει και στα τρία παραπάνω επίπεδα (σωματικό, συναισθηματικό και νοητικό). Έτσι, αναπτύσσεται αντοχή, ηρεμία και θετικότητα, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες που επικρατούν.

Αποτελεί μια μέθοδο εκπαίδευσης, προσιτή σε όλους, που βοηθάει στη διαχείριση των καθημερινών προκλήσεων της ζωής και στο μετασχηματισμό της προσωπικότητας του ανθρώπου προς νέες και πιο θετικές κατευθύνσεις.

Ένα βασικό σημείο της γιόγκα έχει να κάνει με τη συνεχή καλλιέργεια της επίγνωσης, της ποιότητας δηλαδή της παρατήρησης, που μας κάνει πιο συνειδητούς σε ό,τι σκεπτόμαστε, λέμε και πράττουμε, ενώ σταδιακά μετασχηματίζει τη ζωή μας προσδίδοντάς της βάθος και ουσία.

'Όλοι μπορούν να ωφεληθούν από τη γιόγκα ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο, εθνικότητα, σωματική κατάσταση, κατάσταση υγείας αλλά και ανεξάρτητα από πεποιθήσεις και ιδεολογίες.

Αν και έχουν αναφερθεί ιστορικά στοιχεία που θέτουν τη γιόγκα ως πανάρχαια παγκόσμια κουλτούρα που υπήρχε σε διάφορα σημεία του πλανήτη, η γιόγκα συνδέεται ιστορικά με την αρχαία Ινδία όπου βρίσκονται διάσπαρτες αναφορές στις Βέδες, τα γραπτά κείμενα που καταγράφουν τη σημαντικότερη γνώση εκείνης της εποχής κατά την περίοδο της πρώτης και δεύτερης χιλιετηρίδας π.Χ.

Πολλά συστήματα αναπτύχθηκαν και καλλιεργήθηκαν από τότε, ενώ τον 20ο αιώνα η γιόγκα άρχισε να γίνεται όλο και περισσότερο γνωστή στον δυτικό κόσμο.

Στις μέρες μας χιλιάδες άνθρωποι εμπλουτίζουν τη ζωή τους και ωφελούνται καθημερινά από πρακτικές της γιόγκα, κάτι που επιβεβαιώνουν όλο και πιο συχνά οι σύγχρονοι επιστήμονες με πληθώρα πειραμάτων και ερευνών.

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών αναγνωρίζοντας ότι η γιόγκα φέρνει ενότητα ανάμεσα στο σώμα και το νου, τη σκέψη και τη δράση, αρμονία ανάμεσα στον άνθρωπο και στη φύση και ολιστική προσέγγιση στην υγεία, στις 11 Δεκεμβρίου 2014, ανακήρυξε την 21η Ιουνίου ως Παγκόσμια Ημέρα Γιόγκα (απόφαση 69/131) με την υποστήριξη 177 χωρών.