Του Κ. Γκιάστα

Φωτ. Β. Ντάμπλης

Αν έχει ο άνθρωπος όρεξη, δεν χρειάζονται ούτε λεφτά, ούτε διπλώματα. Μεράκι, υπομονή και χιλιάδες βότσαλα θέλει... Αυτό απέδειξε περίτρανα η κ. Μαρία Γάκη Κωστοπούλου που αν και δεν έχει την καλύτερη θέα στην Παλιουριά κατάφερε να εκμεταλλευτεί τους τοίχους της και να κάνει το σπίτι της ένα από τα σημεία αναφοράς για την περιοχή.

Επί τρία συνεχόμενα χρόνια κάθε μέρα που πήγαινε για μπάνιο ανέβαζε με την πετσέτα της και με κουβάδες βότσαλα από την παραλία για να κάνει ένα ψηφιδωτό – βοτσαλωτό.

«Στην αρχή οι γείτονες με κοιτούσαν λίγο περίεργα με τους κουβάδες αλλά μετά μόλις είδαν το αποτέλεσμα απλά το θαύμασαν» λέει στην «Ε» και μας εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο ολοκλήρωσε τη λεπτομερή εργασία.

«Στην αρχή ζωγράφισα το περίγραμμα, μάζεψα τα βότσαλα, τα κόλλησα με κόλλα πλακιδίων ένα – ένα. Έπειτα το σοβατίσαμε με άσπρο σοβά και το καθαρίσαμε με σφουγγάρια και νερό» και δικαιολογεί τον πληθυντικό καθώς λέει πως σ’ αυτήν την προσπάθεια είχε εμπνευστή τον μικρότερό της γιο Λευτέρη και τον σύζυγό της.

«Επέλεξα ως κύριο έργο τους φάρους γιατί οι Έλληνες αποτέλεσαν τους φάρους για όλη την Ευρώπη».

Δασκάλα στο επάγγελμα έχει ένα μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης να καθοδηγεί τα παιδιά τόσο τα δικά της όσο και του σχολείου της: «Άλλωστε αυτό που λέω και στα παιδιά να είναι φάροι προσωπικότητας, από τα λόγια και τη στάση ζωής. Το φως αρέσει στους περισσότερους. Τα παιδιά στο σχολείο με ρωτούσαν αν θα βγούμε από αυτό το οικονομικό τούνελ. Όλοι στη ζωή μας θέλαμε ένα φως λόγω κρίσης».

Όσον αφορά στις δυσκολίες: «Τα βότσαλα τα μάζεψα κουβά – κουβά. Όλη η πέτρα πέρασε τρεις φορές από τα χέρια μου. Μια να τη μαζέψω. Μια να την κουβαλήσω και άλλη μια να την καθαρίσω και να την κολλήσω. Το δύσκολο ήταν να βρούμε να είναι πολύγωνες για να κουμπώσει και να μην αφήσει κενά» ενώ για τα χρώματα που χρησιμοποίησε «μαύρο, πράσινο, λευκό, κανελί για τα παράθυρα των φάρων και αν δείτε τα κεραμιδάκια των φάρων είναι τα κεραμίδια που ξεβράζει η θάλασσα. Περπάτησα όλη την παραλία της Κουτσουπιάς και της Παλιουριάς. Ήθελα να το κάνω με τα υλικά της φύσης και γι’ αυτό δεν έβαλα τίποτα άλλο ξένο. Το ιδιαίτερο στοιχείο είναι πως μέχρι πριν από λίγα χρόνια είχε πολύ υλικό από βότσαλο. Φέτος άλλαξε η παραλία και είχε αρκετή άμμο. Χάθηκαν τα βότσαλα».

Και όπως χάθηκαν τα βότσαλα από την Παλιουριά έτσι και η ιστορία του βοτσαλωτού χάνεται πίσω στους αιώνες. Τα αρχαιότερα δείγματα εμφανίζονται τον 9ο και τον 8ο π.Χ. αιώνα. Χαρακτηριστικό δείγμα είναι η χρήση ψηφιδωτού δαπέδου με χοντρά χαλίκια στο Γόρδιο, την πρωτεύουσα της Φρυγίας στην Τουρκία.

Σύμφωνα μάλιστα με σχετικό ιστότοπο στην Ελληνιστική περίοδο τον 5ο π.Χ. αιώνα, οι Έλληνες προώθησαν το βοτσαλωτό ως μορφή τέχνης με γεωμετρικά σχέδια. Τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά. Η παρακμή του βοτσαλωτού είναι ορατή στη διάρκεια του Μεσαίωνα αν και υπάρχουν ακόμη και τότε κάποια δείγματα προσπάθειας να αναβιώσει η παναρχαία αυτή τέχνη.

Σήμερα στην τέχνη του ψηφιδωτού δεν υπάρχει πλέον κανένας περιορισμός. Με απεριόριστες διακοσμητικές δυνατότητες και βασιζόμενο στις δεδομένες υψηλές αντοχές των υλικών που το συνθέτουν, το ψηφιδωτό κοσμεί οποιαδήποτε επιφάνεια. Τελευταία και πολύ μοντέρνα χρήση του ψηφιδωτού είναι στη ρεφλεξιολογία. Δεν είναι τυχαίο πως στην Κίνα βρίσκονται μονοπάτια σε πάρκα ρεφλεξιολογίας φτιαγμένα με βότσαλα.

Στην Παλιουριά ωστόσο κάτι τέτοιο δεν υπάρχει αν και η κ. Μαρία δεν το έκρυψε πως στόχος της είναι «να διαμορφώσω ανάλογα και το δάπεδο». Υπομονή θέλει…