Γράφει ο Φάνης Γέμτος *
Σε σημειώματα του περασμένου Σεπτεμβρίου αναφερθήκαμε στη ρύθμιση των σπαρτικών σιτηρών και μικρών σπόρων. Εκεί αναφέραμε ότι ο παραγωγός πρέπει να αποφασίσει τον αριθμό των σπόρων (ποσότητα) που θα τοποθετήσει στη μονάδα επιφάνειας και να ρυθμίσει και τα άλλα στοιχεία της μηχανής.
Οι σπαρτικές σιτηρών και μικρών σπόρων σπέρνουν σε μια εποχή που συνήθως στη χώρα μας ακολουθούν υγρές συνθήκες που εξασφαλίζουν το φύτρωμα του σπόρου. Επί πλέον οι καλλιέργειες που σέρνονται με αυτές μπορούν να αποδώσουν ικανοποιητικά με διάφορους πληθυσμούς καθώς τα φυτά έχουν τη δυνατότητα να συμπληρώνουν τους πληθυσμούς με το αδέλφωμα. Επομένως η εργασία είναι σχετικά ευκολότερη και με μικρότερη ακρίβεια λειτουργίας και ρυθμίσεων πετυχαίνουμε ικανοποιητικά αποτελέσματα. Οι λεγόμενες σκαλιστικές ή ανοιξιάτικες καλλιέργειες έχουν διαφορετικές απαιτήσεις. Κατ’ αρχήν σπέρνονται με μεγαλύτερες αποστάσεις μεταξύ των σειρών, (πάνω από 30 εκατοστά) και αφήνουν ανάμεσα χώρο που μπορούμε να σκαλίσουμε μηχανικά (επιφανειακή κατεργασία του εδάφους για καταστροφή των ζιζανίων) (Εικόνα 1) . Αυτή η ιδιότητα ήταν πολύ σημαντική παλαιότερα όταν δεν υπήρχαν ζιζανιοκτόνα ή δεν είχαμε το σημερινό οπλοστάσιο χημικών ουσιών. Είναι βέβαια και σήμερα πολύ σημαντική για τις βιολογικές καλλιέργειες. Τα φυτά που σπέρνονται με αυτές τις μηχανές έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις στον αριθμό των φυτών και τις αποστάσεις μεταξύ τους. Το καλαμπόκι ή τα ζαχαρότευτλα αποδίδουν όταν οι πληθυσμοί είναι 8-10.000 φυτά το στρέμμα. Σημειώνω ότι ο αριθμός φυτών σχετίζεται με την ποικιλία και ο παραγωγός πρέπει πάντα να ακολουθεί τις οδηγίες του προμηθευτή των σπόρων. Μικρότεροι πληθυσμοί μειώνουν τις αποδόσεις. Μεγαλύτεροι πληθυσμοί επίσης μειώνουν πολύ τις αποδόσεις καθώς το καλαμπόκι για παράδειγμα μπορεί να μείνει σε βλαστικό στάδιο και να βγάλει λίγους σπάδικες με σπόρο ενώ τα τεύτλα παράγουν μικρές ρίζεςκαι δεν μπορεί να τα συγκομίσει η μηχανή. Σημειώνω ότι το βαμβάκι έχει μια ανοχή σε διάφορους πληθυσμούς καθώς προσαρμόζει την ανάπτυξή του σε διάφορους πληθυσμούς ανεξάρτητα αν δίνει τις καλύτερες αποδόσεις σε ορισμένους πληθυσμούς.Επί πλέον η σπορά την άνοιξη σημαίνει ότι ο καιρός που ακολουθεί είναι ξηρός και θερμός. Για να πετύχουμε καλό φύτρωμα πρέπει να σκεπάσουμε καλά το σπόρο σε βάθος που να διατηρήσει την υγρασία του εδάφους για να μπορέσει να βλαστήσει και να φυτρώσει. Επομένως οι σπαρτικές σκαλιστικών καλλιεργειών πρέπει να είναι ακριβέστερες και να συντηρούνται και ρυθμίζονται με μεγαλύτερη επιμέλεια για να έχουμε πετυχημένη εγκατάσταση της φυτείας μας.
Ρύθμιση της σπαρτικής σκαλιστικών καλλιεργειών.
1. Ρύθμιση της απόστασης μεταξύ των σειρών. Η κάθε καλλιέργεια αποδίδει καλύτερα σε ορισμένες αποστάσεις μεταξύ των σειρών. Αυτό έχει σχέση με την ίδια τη καλλιέργεια και πως αναπτύσσεται αλλά και με τις άλλες απαιτήσεις όπως οι απαιτήσεις των μηχανών συγκομιδής. Για παράδειγμα το βαμβάκι καλλιεργούταν στο 1 μέτρο γιατί οι μηχανές συγκομιδής λειτουργούσαν στο 1 μέτρο. Οι παλαιότεροι ίσως θυμούνται ότι οι Σοβιετικές βαμβακοσυλεκτικές μηχανές λειτουργούσαν στα 60 εκατοστά και τότε όσοι συγκόμιζαν με αυτές καλλιεργούσαν το βαμβάκι στα 60 εκατοστά. Σήμερα που οι βαμβακοσυλλεντικές συγκομίζουν βαμβάκι στα 75 εκατοστά άρχισε και το βαμβάκι να καλλιεργείται στις ίδιες αποστάσεις. Άλλες όμως καλλιέργειες απαιτούν ορισμένες αποστάσεις όπως το καλαμπόκι στα 75 εκατοστά ή τα τεύτλα στα 50. Υπάρχουν άλλες καλλιέργειες όπως η σόγια ή το σόργο που μπορεί να καλλιεργηθούν σε σειρές των 75 αλλά και λιγότερων εκατοστών (35-40) με καλύτερα αποτελέσματα στη παραγωγή. Οι σπαρτικές σκαλιστικών καλλιεργειών είναι έτσι κατασκευασμένες ώστε να μπορούν να προσαρμόζουν του πλάτος των σειρών από 30 (ορισμένες και περισσότερα) μέχρι τα 100 εκατοστά. Η σπαρτική έχει μια εργαλειοδοκό που συνδέεται στα τρία σημεία ανάρτησης του υδραυλικού του τρακτέρ (Εικόνα 2) . Πάνω σε αυτή συνδέονται αρθρωτά οι σπαρτικές μονάδες δηλαδή σύνολο στοιχείων που σπέρνουν μια σειρά. Αυτές μπορούν να μετακινούνται πάνω στην εργαλειοδκό για να πετυχαίνουν τις επιθυμητές αποστάσεις μεταξύ των σειρών της καλλιέργειας. Η αλλαγή αυτή είναι σχετικά εύκολη αλλά απαιτεί κάποια εργασία που καθυστερεί τη δουλειά. Αν σκεφτείτε ότι η σπορά είναι μια δουλειά που πρέπει να γίνει στην ώρα της για να έχουμε καλή και πρώιμη φυτεία (σκεφτείτε ότι μια καθυστέρηση σε συνδυασμό με βροχερό καιρό μπορεί να καθυστερήσει πολύ τη σπορά) αυτό εξηγεί γιατί ορισμένοι κατασκευαστές προσθέτουν στις σπαρτικές υδραυλική μετακίνηση των σπαρτικών μονάδων.
