Στις 14-12-20 στην «Ελευθερία της Δευτέρας» παρουσίασα τον σχεδιασμό του πιλοτικού αγρού που εγκατέστησε το Πρόγραμμα Ελληνικού Σίτου MISKO στο Κιλελέρ. Υπενθυμίζω ότι το χωράφι χωρίστηκε σε πέντε τεμάχια, δύο μετά από βαμβάκι, ένα με μειωμένη κατεργασία με τις πρακτικές του παραγωγού (CTc) και ένα με ακατεργασία και με οδηγίες του granoduro.net (NTc) με προοπτική να ποτιστούν αν χρειαστεί. Τρία τεμάχια μετά από κουκί για καρπό, ένα με μειωμένη κατεργασία με τις πρακτικές του παραγωγού (CTb) και ένα με ακατεργασία και με οδηγίες του granoduro.net NTb) με προοπτική να ποτιστούν αν χρειαστεί. Το τρίτο ήταν με ακατεργασία και οδηγίες του granoduro.net χωρίς άρδευση (NTw). Το μέχρι σήμερα κόστος παραγωγής που φαίνεται στον Πίνακα δείχνει ότι μέχρι σήμερα τα τεμάχια με τις πρακτικές του παραγωγού έχουν υψηλότερο κόστος κατά 2,5 ευρώ/στρέμμα. Φυσικά αν ο παραγωγός ακολουθούσε τη συμβατική κατεργασία το κόστος θα ήταν μεγαλύτερο κατά τουλάχιστον 10 ευρώ/στρέμμα. Πολλοί παραγωγοί ιδιαίτερα νεότεροι έχουν αρχίσει να προσαρμόζονται στις συνθήκες μειωμένων περιθωρίων κέρδους και εφαρμόζουν μειωμένη κατεργασία που μπορεί να εφαρμοστεί με τον εξοπλισμό που ήδη διαθέτουν. Πιστεύω ότι μετά από λίγα χρόνια εφαρμογής θα διαπιστώσουν και την ωφέλεια στο έδαφος που θα γίνει πιο εύθρυπτο και με καλύτερες αποδόσεις, καθώς θα μειωθεί η απώλεια θρεπτικών στοιχείων χάρη στην αύξηση της οργανικής ουσίας. Η έλλειψη κατάλληλων σπαρτικών για ακατεργασία, όπως αυτή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας δεν επιτρέπει την ευρύτερη εφαρμογή της τεχνικής. Παρ’ όλο που τα αποτελέσματα πολλών ετών δείχνουν σημαντικά οφέλη, καθώς επιτυγχάνουμε εξαιρετικό φύτρωμα και αποδόσεις.
Η επιτυχία του φυτρώματος φαίνεται στις δύο εικόνες από drone που παραθέτω. Τα σύμβολα αναφέρθηκαν πιο πάνω. Η κανονική φωτογραφία (RGB) δείχνει καλύτερο φύτρωμα στην ακατατεργασία. Αυτό είναι σαφέστερο στη δεύτερη εικόνα που δείχνει τον δείκτη βλάστησης NDVI όπου το κόκκινο δείχνει μικρότερη τιμή και το πράσινο μεγαλύτερη. Τα τεμάχια με ακατεργασία έχουν υψηλότερη τιμή που δείχνει καλό φύτρωμα και πιο αναπτυγμένα φυτά καθώς σπάρθηκαν μία εβδομάδα νωρίτερα. Δηλαδή μια ικανοποιητική φυτεία που έχει καλύψει το έδαφος και απορροφά την ενέργεια του ήλιου. Τα τεμάχια με τη συμβατική διαχείριση που έχουν κόκκινο χρώμα που δείχνει μικρότερη κάλυψη του εδάφους (θυμάστε ότι το έδαφος έχει τιμές κοντά στο μηδέν και τα πράσινα φυτά κοντά στο 1) παρ’ όλο που σπάρθηκαν με 24 κιλά σπόρου το στρέμμα. Στη φωτογραφία φαίνεται το φύτρωμα στο χωράφι μετά το βάμβακι με την ακατεργασία που είναι εντυπωσιακή.
Όπως φαίνεται από τον πίνακα του κόστους στα τεμάχια δεν έγινε βασική λίπανση μετά από αναλύσεις του εδάφους που φαίνονται στον Πίνακα. Το χωράφι είναι αργιλοπηλώδες (περίπου 26% άμμο, 37% άργιλο, 37% ιλύ) έχει σχετικά υψηλή οργανική ουσία, ελαφρά αλκαλικό και σύμφωνα με τους Γκουγκουλιά και Χουλιαρά (αγαπητούς φίλους εδαφολόγους στο πρώην ΤΕΙ και σήμερα Τμήμα Αγροτεχνολογίας του Π.Θ.) επαρκείς ποσότητες των τριών κύριων στοιχείων. Για το μεν Φώσφορο και το Κάλιο για όλη τη χρονιά (και για 4-5 χρόνια ακόμα) και για το άζωτο για τα αρχικά στάδια ανάπτυξης της καλλιέργειας μέχρι τον Φεβρουάριο που θα εφαρμόσουμε επιφανειακή λίπανση για να ενισχύσουμε την ανάπτυξη των φυτών. Σημειώστε ότι τα 180 χιλιοστά του γραμμαρίου (mg) ανά κιλό εδάφους αντιστοιχεί σε 54 κιλά αζώτου/στρέμμα (ένα στρέμμα σε βάθος 0-30 εκατοστά έχει περίπου 300 τόνους εδάφους, οπότε 300.000 κιλά *0.180 γραμμάρια). Από την ποσότητα αυτήν ένα μεγάλο μέρος δεν είναι διαθέσιμο στα φυτά. Π.χ. ό,τι άζωτο περιέχει η οργανική ουσία αποδεσμεύεται πολύ αργά και για πολλά χρόνια. Από το ευδιάλυτο άζωτο όσο δεν απορροφηθεί από τα φυτά θα εκπλυθεί από τις βροχές του χειμώνα και τον Φεβρουάριο καλά είναι να προσθέσουμε την επιφανειακή δόση. Αρχή ή μέσα του μήνα θα μας τα ορίσουν οι θερμοκρασίες του Δεκεμβρίου και Ιανουαρίου. Εμείς θα επέμβουμε στο τέλος του αδελφώματος για να βοηθήσουμε τα αδέλφια και το φυτό να αναπτυχθούν. Με τις συνθήκες της περσινής χρονιάς (ανοιξιάτικος καιρός) το granoduro.net μάς συνέστησε και εφαρμόσαμε την πρώτη δόση στις αρχές Φεβρουαρίου. Κάτι ανάλογο φαίνεται να έχουμε και φέτος. Ενδιαφέρον είναι ότι τα τεμάχια μετά από βαμβάκι έχουν έστω και λίγο άζωτο παραπάνω από το κουκί. Αυτό οφείλεται στο ότι το κουκί χρησιμοποιήθηκε για σποροπαραγωγή και επομένως μεγάλο μέρος του αζώτου πήγε στον σπόρο και στην υψηλή λίπανση του βαμβακιού που άφησε σημαντικό υπολειμματικό άζωτο. Ένα μέρος από αυτό θα εκπλύνονταν αν δεν υπήρχε καλλιέργεια όλο τον χειμώνα να το απορροφήσει. Μία από τις χρησιμότητες των καλλιεργειών φυτοκάλυψης που έχω αναφέρει σε προηγούμενα σημειώματα.
Η λίπανση φτάνει σε ποσοστό σχεδόν 30% του κόστους παραγωγής. Επομένως η ορθή διαχείριση της λίπανσης επηρεάζει άμεσα την οικονομικότητα της καλλιέργειας και γι’ αυτό ο παραγωγός πρέπει να ακολουθεί πρακτικές που να μειώνουν στο ελάχιστο τις απώλειες και να αυξάνουν την αποδοτικότητα της χρήσης του. Αναμφίβολα η εφαρμογή σε δόσεις είναι μια δυνατότητα μείωσης των απωλειών. Συνέχεια μετά την εφαρμογή λιπασμάτων.