Ένα από τα σημαντικότερα έργα της εκπαιδευτικής ιστορικής κληρονομιάς της Ελλάδας, πήρε σάρκα και οστά πριν λίγες μέρες.
Ένας πολύτιμος πνευματικός θησαυρός, με τον οποίο διδάχθηκαν στα σχολεία γενιές Ελλήνων, και συγκεκριμένα βιβλία όλων των τάξεων της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, από το 1828 ως το 1980, με τη σύγχρονη τεχνολογία μένουν πλέον αναλλοίωτα στον χρόνο.
Συγκεκριμένα κάθε σελίδα 6.000 σχολικών βιβλίων, αυτής της χρονικής περιόδου, ψηφιοποιήθηκε με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί για πρώτη φορά ένα πλήρες ηλεκτρονικό αρχείο, που περιέχει όλο αυτό το εκπαιδευτικό υλικό και το οποίο είναι προσβάσιμο δωρεάν, σε κάθε ενδιαφερόμενο που επιθυμεί είτε να... ξαναγυρίσει, είτε να γνωρίσει το παρελθόν.
Πρόκειται για ένα έργο που έφερε εις πέρας το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) με θέμα «Ο ρόλος της ψηφιοποίησης των σχολικών βιβλίων και των προγραμμάτων σπουδών στην εκπαιδευτική μας κληρονομιά» και αναφέρει γι’ αυτό ότι: «Ένας τεράστιος όγκος υλικού διασώζεται για τις επόμενες γενιές (αναγνωστών, ερευνητών, εκπαιδευτικών κ.ο.κ.) με συνέπειες που σχετίζονται με την αποτίμηση της σχολικής ζωής στην Ελλάδα, τη λογοτεχνική παραγωγή του τόπου (καθώς σημαντικοί Έλληνες λογοτέχνες υπήρξαν συγγραφείς σχολικών εγχειριδίων) και την εν γένει πνευματική κίνηση των ιδεών.
Ψηφιοποιήθηκαν σχολικά εγχειρίδια από τον 19ο αιώνα έως τις αρχές της δεκαετίας του 1980, προγράμματα σπουδών και πρακτικά εκπαιδευτικών φορέων.
Η ψηφιοποίηση του υλικού είναι πολύτιμη όχι μόνο για την εκπαιδευτική ή την ακαδημαϊκή κοινότητα (καθώς τα ψηφιοποιημένα κείμενα αποτελούν κρίσιμα αναλυτικά «εργαλεία», βιβλιογραφικού τύπου πηγές και κείμενα αναφοράς) αλλά και για κάθε Έλληνα πολίτη».
Το μεγαλύτερο μέρος του υλικού που ψηφιοποιήθηκε ανήκε στο πρώην Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (νυν ΙΕΠ), ενώ επιπλέον υλικό αναζητήθηκε σε άλλες βιβλιοθήκες και ιδρύματα (π.χ. Ίδρυμα Ευγενίδου, Ε.Λ.Ι.Α., Βιβλιοθήκη της Βουλής, Εθνική Βιβλιοθήκη, Ε.Κ.Ε.ΔΙ.Σ.Υ., Ακαδημία Αθηνών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης).
Η ψηφιακή ιστορική συλλογή σχολικών εγχειριδίων αριθμεί πάνω από 1.000.000 σελίδες υψηλής ανάλυσης, καθώς και 15.000 σελίδες αρχείων κειμένου. Το παλιότερο βιβλίο που διαθέτει η συλλογή εκδόθηκε το 1828, “φιλοπονηθέν παρά του σοφολογιοτάτου Διδασκάλου Κυρίου Γρηγορίου Σαράφη Κυδωνιέως”.
Πρόκειται για σχολικό εγχειρίδιο Γλώσσας που περιλαμβάνει τους γραμματικούς κανόνες της νέας ελληνικής.
Τα παλιά σχολικά βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή, μπορείτε να τα βρείτε και να τα «κατεβάσετε» στον παρακάτω ηλεκτρονικό σύνδεσμο:
http://elibrary.iep.edu.gr/iep/collection/browse/index.html?=
«Ξεφυλλίζοντας» το ηλεκτρονικό αρχείο, διαβάζουμε μερικούς τίτλους αυτού του τεράστιου όγκου εκπαιδευτικού υλικού:
ΣΧΟΛΙΚΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ
-Αλφαβητάριο 1975, 13η Έκδοση
Ι. Κ. Γιαννέλης, Γ. Σακκάς
Τάξη: Α' Δημοτικού
Μάθημα: Νέα Ελληνικά
Σχετιζόμενοι όροι: γράμματα, συλλαβές, λέξεις, προτάσεις, δίφθογγοι, προσευχή, οικογένεια, πατρίδα, σημαία.
Αναγνωστικό Α’ Δημοτικού που περιέχει γράμματα, συλλαβές, λέξεις, προτάσεις, κείμενα και ποιήματα για την εκμάθηση της Γλώσσας. Τα θέματα βασίζονται στην θρησκευτική, εθνική, οικογενειακή, κοινωνική ζωή.
-Αναγνωστικό Γ’ Δημοτικού 1977, 5η Έκδοση
Αγγελική Βαρελλά
Τάξη: Γ' Δημοτικού
Μάθημα: Νέα Ελληνικά
Σχετιζόμενοι όροι: κείμενα, ποιήματα, πεζοτράγουδο, ασκήσεις γνώσεων
Αναγνωστικό Γ’ Δημοτικού που περιέχει πεζά και ποιήματα εμπνευσμένα από την κοινωνική και οικογενειακή ζωή του τόπου. Περιέχει και ερωτήσεις κατανόησης και λεξιλογικές ασκήσεις.
-Αρχαίοι Έλληνες Λυρικοί - Εκλογαί ΣΤ’ Γυμνασίου 1972
Βίκτωρας Δ. Κρητικός, Μιλτιάδης Τσέλιος
Τάξη: ΣΤ' Γυμνασίου
Μάθημα: Αρχαία Ελληνικά
Σχετιζόμενοι όροι: ελεγεία, Τυρταίος, Σιμωνίδης, διθύραμβος, λόγος.
Σχολικό εγχειρίδιο Αρχαίων Ελληνικών για την ΣΤ’ Γυμνασίου που περιέχει αποσπάσματα αρχαίων Ελλήνων λυρικών, εισαγωγή και ερμηνευτικά σχόλια. Κοσμείται από μικρά διακοσμητικά σχέδια.
-Εκλογαί εξ αρχαίων Ελληνικών συγγραφέων διά την Α’ Τάξιν των Εξαταξίων Γυμνασίων, 1950, 1η Έκδοση,
Βικ. Κρητικός, Γεωργ Παπαοικονόμου, Κ. Α Παπαχρίστος
Τάξη: Α' Γυμνασίου
Μάθημα: Αρχαία Ελληνικά
Σχετιζόμενοι όροι: Αίσωπος, Αιλιανός, Απολλόδωρος, Λουκιανός, Αργοναύτες, Ηρακλής, Θησέας, Άλκηστις, Πλούτωνας.
Σχολικό εγχειρίδιο Αρχαίων Ελληνικών Α’ Γυμνασίου που περιέχει αποσπάσματα από έργα αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, ερμηνευτικά και πραγματολογικά σχόλια και γραμματικές παρατηρήσεις.
-Ευριπίδου, Ιφιγένεια η εν Ταύροις Ε’ Γυμνασίου, 1969, 16η Έκδοση Ευριπίδης, Θ. Σταύρου, Φ. Βουσβούνης
Τάξη: Ε' Γυμνασίου
Μάθημα: Αρχαία Ελληνικά
Σχετιζόμενοι όροι: Ευριπίδης, Ιφιγένεια, Μενέλαος, Ορέστης
Σχολικό εγχειρίδιο Αρχαίων Ελληνικών της Ε’ Γυμνασίου που περιλαμβάνει την τραγωδία του Ευριπίδη Ιφιγένεια η εν Ταύροις, εισαγωγή στο έργο και τη ζωή του και ερμηνευτικές σημειώσεις.
-Ηροδότου, Οι Περσικοί πόλεμοι 1964, 1η Έκδοση
Ηρόδοτος, Γ. Βλαχογιάννης, Κ. Κοσμάς (μετάφραση, σχόλια)
Μάθημα: Αρχαία Ελληνικά
Σχετιζόμενοι όροι: Δαρείος, Ξέρξης, Αθηναίοι, Θερμοπύλες, Πλαταιές
Σχολικό εγχειρίδιο Αρχαίων Ελληνικών Γυμνασίου που περιέχει αποσπάσματα από το έργο του Ηρόδοτου Περσικοί Πόλεμοι, μετάφραση, εισαγωγή στη ζωή και το έργο του, και ερμηνευτικά σχόλια.
ΜΑΘΗΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ
-Ιστορία. Μυθικά χρόνια για την Γ’ τάξη του Δημοτ. Σχολείου
Ευθύμιος Ν. Αναγνωστόπουλος
Τάξη: Γ' Δημοτικού
Μάθημα: Ιστορία
Σχετιζόμενοι όροι: Θησέας, Ηρακλής, Οδυσσέας, Τρωικός Πόλεμος, Αργοναυτική εκστρατεία
Μαθητικό βοήθημα Ιστορίας Γ’ Δημοτικού που περιέχει θέματα από την ελληνική μυθολογία.
-Ιστορία αρχαίας Ελλάδος Δ’ τάξις του Δημοτικού Σχολείου Α. Κυριαζόπουλος, Ν. Διαμαντόπουλος, Λάζαρος Γαβαλάς
Τάξη: Δ' Δημοτικού
Μάθημα: Ιστορία
Σχετιζόμενοι όροι: Δωριείς, Αθηναίοι, Σπαρτιάτες, Χαιρώνεια, Γρανικός
Μαθητικό βοήθημα Ιστορίας Δ' Δημοτικού που καλύπτει την περίοδο από τους προϊστορικούς χρόνους ως την κατάρρευση της Μακεδονικής Ηγεμονίας.
ΛΕΝΑ ΚΙΣΣΑΒΟΥ
