«Το 1920 μας έδειξαν τη Συνθήκη των Σεβρών για να μας πείσουν το 1923 για τη Συνθήκη της Λωζάνης. Και κάποιοι προσπάθησαν να μας το παρουσιάσουν αυτό ως νίκη. Με τη Συνθήκη της Λωζάνης δώσαμε στους Έλληνες τα νησιά, που αν φωνάξεις από τις ακτές του Αιγαίου, θα ακουστείς απέναντι. Είναι αυτό νίκη;» είπε.
Ο ίδιος συνέχισε: «Όσοι έκατσαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στη Λωζάνη, δεν εκμεταλλεύτηκαν τη συνθήκη αυτή. Και επειδή αυτοί δεν την εκμεταλλεύτηκαν, δυσκολευόμαστε σήμερα εμείς».
Ο Ερντογάν ανέφερε ακόμη ότι με την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου, σε συνδυασμό με την τρομοκρατία έγινε μια κεκαλυμμένη προσπάθεια κατοχής της Τουρκίας από εξωτερικές δυνάμεις που επιβουλεύονται τη χώρα.
«Αν αυτό το πραξικόπημα πετύχαινε, θα βρισκόμασταν σε μια κατάσταση ανάλογη με εκείνη της Συνθήκης των Σεβρών» κατέληξε.
ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΥΠΕΞ
Απάντηση στις προκλητικές δηλώσεις Ερντογάν για την συνθήκη της Λωζάνης δίνουν πηγές του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.
«Η Συνθήκη της Λωζάνης και όλο το Διεθνές Δίκαιο είναι όντως μία πραγματικότητα στον πολιτισμένο κόσμο την οποία κανείς, ούτε η Άγκυρα, μπορεί να αγνοήσει και όλοι οφείλουν να σέβονται. Όσο οδυνηρό και αν τους φαίνεται αυτό», τονίζουν διπλωματικές πηγές.
Η ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ
Σε δήλωσή της η συντονίστρια Εξωτερικών και Άμυνας της ΝΔ, Ντόρα Μπακογιάννη, είπε ότι ο Ερντογάν με τις δηλώσεις του επιβαρύνει έτι περαιτέρω το ήδη δύσκολο κλίμα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
«Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών οφείλει να αντιδράσει άμεσα, τονίζοντας ότι οποιαδήποτε αμφισβήτηση υπαρχουσών συνθηκών που αποτελούν τη βάση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ενέχει μόνο προβλήματα για το αύριο. Ο νεο-οθωμανισμός ανήκει στον προηγούμενο αιώνα, και οι σχέσεις των χωρών χτίζονται με το βλέμμα στο μέλλον», τόνισε η κα Μπακογιάννη.
*Σε ανακοίνωσή του το ΚΚΕ αναφέρει: «Οι δηλώσεις Ερντογάν είναι επικίνδυνες και προκλητικές, εντάσσονται στη συστηματική προσπάθεια της τουρκικής ηγεσίας να αμφισβητεί τα νησιά του Αιγαίου και γενικότερα τα σύνορα και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, να εγείρει θέμα 'γκρίζων ζωνών'».
» Η περίοδος που γίνονται αυτές οι δηλώσεις μόνο τυχαία δεν είναι, καθώς εντείνονται οι διαπραγματεύσεις για το 'κλείσιμο' του Κυπριακού, στη βάση των δύο συνιστώντων κρατών, ενώ είναι σε εξέλιξη τα παζάρια Τουρκίας - ΕΕ για το προσφυγικό ζήτημα.
» Με τις συγκεκριμένες δηλώσεις η Τουρκία αντικειμενικά ασκεί πίεση για τη διευθέτηση αυτών των θεμάτων, σε ακόμη πιο αρνητική για τους λαούς κατεύθυνση» επισημαίνει το ΚΚΕ στην ανακοίνωσή του, καταλήγοντας:
«Για μια ακόμη φορά εκτίθενται η κυβέρνηση και οι άλλες πολιτικές δυνάμεις, που χρόνια τώρα καθησυχάζουν τον ελληνικό λαό, ότι η συμμαχία Ελλάδας - Τουρκίας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ είναι παράγοντας 'ειρήνης και ασφάλειας στην περιοχή', τη στιγμή που το ΝΑΤΟ όχι μόνο δεν κατευνάζει τις επιθετικές βλέψεις της Τουρκίας, αλλά αντίθετα τις υποθάλπει και τις ενισχύει».
*Το Ποτάμι, με τη σειρά του, αναφέρει: «Μετά την εναντίον του απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος, ο κ.Ερντογάν προφανώς αισθάνεται την ανάγκη να ενισχύσει το ηθικό κάποιων κύκλων της χώρας του δημιουργώντας ένταση με την Ελλάδα. Και θυμήθηκε να ανασύρει τη Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης προκειμένου να την αμφισβητήσει, φέρνοντας ξανά στο φως το "παράπονο" της αδικημένης Τουρκίας για την υπαγωγή των νησιών του Αιγαίου στη χώρα μας.
»Καλούμε την Τουρκία να μην κάνει σκέψεις για δημιουργία νέας εστίας κρίσης με την αμφισβήτηση ενός διεθνούς κειμένου που ρύθμισε το θέμα των ίδιων των συνόρων της και των μειονοτήτων και να τιμήσει την υπογραφή που έβαλε στη Λωζάννη σεβόμενη τις προβλέψεις της Συνθήκης Ειρήνης. Η περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης έχει, περισσότερο από ποτέ, ανάγκη ηρεμίας και σταθερής ειρήνης. Και αυτά εξασφαλίζονται μόνο με την πιστή τήρηση όσων έχουν συμφωνηθεί και την αποφυγή κάθε πρόκλησης που απομακρύνει την ειρήνη, την σταθερότητα, την συνεννόηση και την προσέγγιση των δύο χωρών».
*Η Ένωση Κεντρώων σχολιάζει: «Οι δηλώσεις του τούρκου προέδρου Τ. Ερντογάν για αμφισβήτηση των συμφωνιών του 1923 της Λωζάννης, τορπιλίζουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ανακόπτουν την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας και επαναφέρουν την Τουρκία σε ρόλο ταραχοποιού στα Βαλκάνια.
»Απώτερος σκοπός του τούρκου προέδρου είναι η διχοτόμηση του Αιγαίου, η αμφισβήτηση της ελληνικότητας των νησιών και είναι φανερό από τις δηλώσεις του, ότι παζαρεύει για το θέμα των προσφύγων και της Συρίας, βάζοντας στο τραπέζι ανύπαρκτες Ελληνοτουρκικές διαφορές. Η Ένωση Κεντρώων καλεί την κυβέρνηση να συγκαλέσει το Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής και αν οι απειλές συνεχιστούν, τότε Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας».
ΤΟΥΡΚΟΣ ΔΙΕΘΝΟΛΟΓΟΣ
«Ο Ερντογάν μπροστά στον πανικό του, άρχισε τις εθνικιστικές προκλήσεις» υποστηρίζει ο Τούρκος διεθνολόγος καθηγητής Μπασκίν Οράν αναφερόμενος στις δηλώσεις του Προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σχετικά με τις Συνθήκη της Λωζάννης.
Σύμφωνα με την τουρκική ειδησεογραφική ιστοσελίδα «Τ24» ο Οράν λέει ότι ο Ερντογάν «στην πρώτη φάση των εθνικιστικών προκλήσεων κάνει λόγο περί Λωζάννης. Αυτό είναι κλασική περίπτωση. Όλοι οι δεξιοί στην Τουρκία επικρίνουν τη Λωζάννη. Και το κάνουν αυτό όχι σε σχέση με τα νησιά, αλλά σε σχέση με το Κουρδικό πρόβλημα και τη Μοσούλη.
Η δεύτερη προβοκάτσια στην οποία θα καταφύγει ο Ερντογάν βλέποντας ότι μειώνεται η ισχύς του στην Τουρκία θα είναι ο πόλεμος. Η Συρία, το Ιράν, το Ιράκ και ιδιαίτερα η Ρωσία έχουν αρχίσει ήδη να λένε ότι η εισβολή της Τουρκίας στις περιοχές αυτές συνιστά παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Δηλαδή υπάρχει ισχυρή αντίσταση.
Οι Αμερικανοί απορρίπτουν τα πλήγματα εναντίον του PYD (η οργάνωση των Κούρδων της Συρίας) διότι η οργάνωση αυτή είναι ο κύριός τους σύμμαχος».
Ως προς την υπόθεση των νησιών, ο Οράν λέει ότι «κατά τις συνομιλίες της Λωζάννης η Τουρκία δεν θέλησε να πάρει τα νησιά διότι οι κάτοικοί τους ήταν κατά 90% Έλληνες».
Ως προς το θέμα της Μοσούλης ο καθηγητής λέει ότι «τις παραμονές της υπογραφής της συνθήκης, υπήρξαν στην εθνοσυνέλευση αντιρρήσεις στην εγκατάλειψη της Μοσούλης, αλλά ο Ατατούρκ συνειδητά δεν θέλησε τη Μοσούλη με το σκεπτικό ότι τη στιγμή που δεν είναι ακόμη γνωστή η τύχη των Κούρδων της Τουρκίας, τι θα κάνουμε αν προστεθούν και οι Κούρδοι του Ιράκ».
Ειδικότερα για τα νησιά, ο Οράν λέει ότι «τα νησιά δόθηκαν το 1913 επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η απέναντι πλευρά δεν ήταν απλώς η Ελλάδα, αλλά έξι μεγάλα ευρωπαϊκά κράτη, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ρωσία, η Ιταλία και η Αυστροουγγαρία.
Αρχικά το 1913 με τη Συνθήκη του Λονδίνου και στη συνέχεια με τη Συνθήκη των Αθηνών που υπογράφηκε μεταξύ της Ελλάδας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τα Δωδεκάνησα δόθηκαν στην Ελλάδα.
Επίσης συμφωνήθηκε ώστε, τα υπόλοιπα νησιά, με εξαίρεση την Ίμβρο και την Τένεδο να δοθούν στην Ελλάδα. Ωστόσο προτού τεθεί σε ισχύ η συμφωνία αυτή, ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος και η υπόθεση παραπέμφθηκε στη Λωζάννη».
Τι ρύθμιζε η Συνθήκη του 1923
Η Συνθήκη της Λωζάνης υπογράφτηκε στις 24 Ιουλίου 1923 και έθετε τα σύνορα της σύγχρονης Τουρκίας και ήρθε μετά την Συμφωνία των Σεβρών.
Ας σημειωθεί ότι με την Συνθήκη των Σεβρών που υπογράφηκε το 1920 διαμελιζόταν τα τελευταία εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τρία χρόνια μετά, η κυβέρνηση του Μουσταφά Κεμάλ υπέγραφε με τις δυτικές δυνάμεις την Συνθήκη της Λωζάνης, η οποία καθόριζε τα σύνορα της σημερινής Τουρκίας και το καθεστώς γειτονίας και συνόρων μεταξύ της Τουρκίας και των πρώην κτήσεων της Αυτοκρατορίας. Στα εδάφη της Τουρκίας του 1923 δεν συμπεριλαμβανόταν η Αντιόχεια και η Ίμβρος με την Τένεδο εξασφάλιζαν καθεστώς αυτονομίας. Την ίδια στιγμή, η Τουρκία είχε μερίδιο από τα πετρέλαια της Μουσούλης.
Επίσης, με βάση την Συνθήκη της Λωζάνης, η Τουρκία παραιτούνταν από κάθε είδους δικαίωμα ή διεκδίκηση από το νησί της Κύπρου.
