Η ενημερωτική αυτή εκδήλωση, που θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα συνεδριάσεων Δημοτικού Συμβουλίου αύριο Σάββατο 26 Μαρτίου 2022 και ώρα 11 το πρωί, υλοποιείται στο πλαίσιο της ερευνητικής εργασίας που χρηματοδότησε ο Δήμος Ελασσόνας για το ρήγμα Βλαχογιαννίου. Θα γίνει προκειμένου να παρουσιαστούν τα ευρήματα και να ενημερωθούν οι τεχνικοί επιστήμονες και ο τοπικός πληθυσμός για τον καταστροφικό σεισμό, που έπληξε τον Δήμο Ελασσόνας και την ευρύτερη περιοχή, με επίκεντρο τη Δημοτική Ενότητα Ποταμιάς.
Σε επικοινωνία μας με τον επιστήμονα κ. Κουκουβέλα και αναφερόμενος στα συμπεράσματα, εξήγησε αρχικά πως ήταν ένας ισχυρός ρηχός σεισμός που επηρέασε σημαντικό τμήμα της Κεντρικής Ελλάδας. Το βάθος της εστίας του σεισμού ήταν περίπου 10 χιλιόμετρα και για τον λόγο αυτόν επηρέασε πολλά από τα σπίτια της περιοχής που βρίσκονται στα διοικητικά όρια του ιστορικού Δήμου Ελασσόνας. «Ο σεισμός αυτός εξελίχθηκε σε μια μακρά μετασεισμική ακολουθία που διήρκεσε σχεδόν έναν χρόνο. Αυτή η σεισμική ακολουθία, του σεισμού του Δαμασίου, προκάλεσε σημαντική καταστροφή πέτρινων σπιτιών εντός της επικεντρικής περιοχής».
Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων το Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Γεωλογίας, έκανε εκτεταμένες έρευνες στην περιοχή. Αυτές έγιναν με την αρωγή του Δήμου Ελασσόνας και περιέλαβαν γενικές και ειδικές μελέτες. «Ως γενικές μελέτες θεωρούνται χαρτογραφήσεις των επιπτώσεων των σεισμών και ως ειδικές μελέτες η διενέργεια παλαιοσεισμολογικών τομών».
Από όλες αυτές προέκυψαν μια σειρά σημαντικών συμπερασμάτων. Ιδιαίτερα από τις ειδικές μελέτες αξίζει να σημειωθεί ότι προέκυψαν συμπεράσματα για τους παρελθόντες σεισμούς μέσω των παλαιοσεισμολογικών ερευνών. Η παλαιοσεισμολογία άλλωστε ως η μελέτη των ιστορικών και προϊστορικών σεισμών έχει ως στόχο την περιγραφή και τον προσδιορισμό μιας σειράς παραμέτρων των σεισμικών ρηγμάτων ως πηγών των ισχυρών σεισμών και αποτελεί τη βάση μελετών της σεισμικής επικινδυνότητας μιας περιοχής. Οι παράμετροι που προσδιορίζονται με βάση την παλαιοσεισμολογία είναι η ολίσθηση ανά σεισμό, ο ρυθμός ολίσθησης του ρήγματος και ο χρόνος που μεσολάβησε από τον τελευταίο σεισμό.
ΤΑ ΠΕΝΤΕ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Τα 5 συμπεράσματα που εξήχθησαν, σύμφωνα με τον κ. Κουκουβέλα, είναι τα ακόλουθα:
1) Οι σεισμοί της 3ης και της 4ης Μαρτίου του 2021 έγιναν σε ρήγματα για τα οποία δεν υπήρχαν ιστορικές μαρτυρίες και ενδείξεις για πρόσφατη σεισμική διέγερση. Επιπλέον το ρήγμα ή τα ρήγματα πάνω στα οποία εκδηλώθηκε η σεισμική δραστηριότητα δεν ήταν μελετημένα και γνωστά.
2) Οι δειγματοληψίες και η χρονολόγηση στις παλαιοσεισμολογικές τομές έδειξαν τον χρόνο επανάληψης, αλλά και τη μέγιστη μετατόπιση που γίνεται σε παλαιούς σεισμούς στην περιοχή. Η ολίσθηση που συμβαίνει σε κάθε σεισμό για παρελθοντικούς σεισμούς είναι της τάξης των 20 εκατοστών.
3) Ο ρυθμός ολίσθησης του ρήγματος είναι της τάξης του 0.1 χιλιοστού / έτος.
4) Ο υπολογισμός του χρόνου επανάληψης μεγάλων σεισμικών γεγονότων που προέρχονται από το συγκεκριμένο ρήγμα είναι μεγαλύτερος από 2.000 χρόνια.
5) Ο χρόνος που είχε παρέλθει από τον τελευταίο μεγάλο σεισμό έχει εκτιμηθεί σε περίπου 2.300 χρόνια πριν από σήμερα. Με βάση αυτά τα δεδομένα δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος για την περιοχή για την εκδήλωση σεισμών μεγαλύτερων του 5,5 Ρίχτερ στο άμεσο μέλλον.
«Αυτή η έρευνα μάς πήρε γύρω στους έξι μήνες. Μιλάμε για κατασκευή ορυγμάτων σε συγκεκριμένα σημεία, συλλογή δειγμάτων, τη χρονολόγησή τους και την εκτίμηση των αποτελεσμάτων που παίρνουμε από τη χρονολόγηση αυτή».
Για εκείνο που αγωνιούσε ιδιαίτερα η ομάδα των 8 ατόμων από την πρώτη στιγμή ήταν να μην αφορούσε το περιβόητο ρήγμα του Τυρνάβου.
«Ευτυχώς όμως δεν ήταν αυτό. Θα ήταν χειρότερο αν είχε ξυπνήσει το ρήγμα του Τυρνάβου, γιατί θα ήταν πολύ πιο κοντά στον Τύρναβο και τη Λάρισα, με ό,τι συνεπάγεται αυτό» λέει ο κ. Κουκουβέλας, ενώ ενθυμούμενος τον σεισμό του 1941 τόνισε πως ο συγκεκριμένος ήταν «ένας σεισμός αίνιγμα, καθώς δεν τον έχει μελετήσει κανένας έτσι όπως έγινε».
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης μετά την παρουσίαση της μελέτης θα γίνει συζήτηση.
Την τρέχουσα περίοδο, όπως τόνισε ο κ. Κουκουβέλας, η ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών βρίσκεται στη συγγραφή εργασίας, η οποία θα υποβληθεί σε διεθνές περιοδικό γεωλογικής θεματολογίας, ώστε τα συμπεράσματα να τεθούν υπ’ όψιν της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Τα συμπεράσματα επίσης θα ανακοινωθούν στο προσεχές Συνέδριο της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας που θα διοργανωθεί τον Οκτώβριο του 2022 στην Πάτρα.

Του Κώστα Γκιάστα