Η εκδήλωση, που διοργάνωσε ο Σύλλογος Φίλων του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης Λάρισας σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών του Δήμου Λαρισαίων, έγινε για να τιμήσει την επέτειο των 80 χρόνων από την ίδρυση της ΕΠΟΝ και στο πλαίσιο του εορτασμού της παγκόσμιας ημέρας της γυναίκας, ενώ εκτός της κ. Σαράφη μίλησε και η αντιπρόεδρος της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας – Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα κ. Άννυ Ψάρρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι την εκδήλωση συντόνιζε η φιλόλογος και γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Φίλων του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης Λάρισας κ. Αποστολία Καρρά, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε η πρόεδρος του Συλλόγου κ. Κατερίνα Εμμανουήλ.
Η κ. Σαράφη τόνισε ότι «η εκδήλωση είναι μια εκδήλωση μνήμης και τιμής στην ΕΠΟΝ, γιατί φέτος κλείνει 80 χρόνια από την ίδρυσή της και επειδή η 8η του Μάρτη είναι η Ημέρα της Γυναίκας. Στη διάρκεια της κατοχής συνέβη κάτι το επαναστατικό ουσιαστικά. Έχουμε τη δημιουργία μιας μεγάλης σε μαζικότητα και σύνθεση αντιστασιακής οργάνωσης -αποκλειστικά- νέων, όπως είναι η ΕΠΟΝ, η οποία σύμφωνα με τα ευρήματα των ερευνητών και με όσα στοιχεία μπορούμε να συλλέξουμε ήταν περίπου 650.000 μέλη. Αυτό, αν λάβουμε υπόψη τον πληθυσμό της Ελλάδας και τις μαύρες συνθήκες της Κατοχής, είναι εξωφρενικό. Ένα πρώτο στοιχείο, λοιπόν, είναι ο μεγάλος αριθμός των μελών της ΕΠΟΝ και το δεύτερο -και απίστευτο- είναι ότι τα μέλη της ΕΠΟΝ ήταν 50% άνδρες και 50% γυναίκες, κάτι που δεν είχε προηγούμενο».
ΥΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΑΙΝΙΑ
Η ομιλήτρια αναφέρθηκε ακολούθως στο πώς οι γυναίκες άρχισαν να σπάνε τα δεσμά του ασφυκτικού πατριαρχικού πλαισίου της εποχής και να στελεχώνουν την ΕΠΟΝ, με την κ. Σαράφη να σημειώνει ότι «από εκεί που οι γυναίκες στέκονταν 2-3 βήματα πίσω από τους άνδρες που είναι στις αντιστασιακές οργανώσεις, αρχίζουν και παίρνουν πρωτοβουλίες. Παράδειγμα η ματαίωση της πολιτικής επιστράτευσης που έγινε μέρες μετά την ίδρυση της ΕΠΟΝ, με τους ΕΠΟΝίτες να είναι μπροστά. Κάηκαν όλοι οι κατάλογοι των επιστρατευμένων στο κατοχικό Υπουργείο Εργασίας και ματαιώθηκε. Και το δεύτερο φοβερό είναι οι κινητοποιήσεις που έγιναν για να ακυρωθεί η επέκταση της βουλγαρικής κατοχής στη Μακεδονία. Έχουμε τις μεγάλες διαδηλώσεις σε όλες τις πόλεις της Μακεδονίας και της υπόλοιπης Ελλάδας με προεξάρχουσα τη μεγάλη κινητοποίηση που έγινε στις 22 Ιουλίου 1943 στην Αθήνα με 15 ΕΠΟΝίτες νεκρούς και τις δύο κοπέλες, που η ιστορία τους και το πώς έχασαν τη ζωή τους εκείνη την ημέρα θα έπρεπε να είναι αντικείμενο όχι απλά μελέτης, αλλά υπόθεση ταινιών: Η Παναγιώτα Σταθοπούλου και η Κούλα Λίλη, οι δύο ΕΠΟΝίτισσες που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή. Την Παναγιώτα Σταθοπούλου τη συνέτριψε το γερμανικό τεθωρακισμένο και την Κούλα Λίλη, η οποία σκαρφάλωσε στο τεθωρακισμένο και άρχισε να χτυπάει τον πολυβολητή και μετά έπεσε κάτω νεκρή».
ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ
Με τη σειρά της, η κ. Άννυ Ψάρρα σημείωσε ανάμεσα σε άλλα ότι: «Μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ βρήκαν έκφραση και οι γυναίκες της διανόησης και των τεχνών, καθώς στρατεύτηκαν στην υπόθεση του αντιφασιστικού αγώνα πρώτα ως άνθρωποι με τη φυσική τους παρουσία και στη συνέχεια μέσα από το έργο τους. Η Ρόζα Ιμβριώτη βρίσκεται στους πρωτεργάτες της ίδρυσης της ΕΠΟΝ και αναλαμβάνει να παραδίδει μαθήματα σοσιαλισμού και αγωνιστικότητας στους νεαρούς ΕΠΟΝίτες. Στην πρώτη συντακτική επιτροπή της Νέας Γενιάς, του περιοδικού της ΕΠΟΝ, μετείχαν οι Ηλέκτρα Αποστόλου, Μαρία Σβώλου και Ρόζα Ιμβριώτη. Στην εφημερίδα «Σοβιετικά Νέα», η συντακτική επιτροπή συμπεριλάμβανε γυναικεία ομάδα, όπως τις Μέλπω Αξιώτη, Διδώ Σωτηρίου, Λιούντα Μάντακα και Έλλη Παππά. Ανάμεσα στις γυναίκες του θεάτρου που στρατεύτηκαν διακρίνουμε τη Μαρίκα Κοτοπούλη, την Αλέκα Παΐζη, τη Μαλένα Ανουσάκη, την Ντιριντάουα (καλλιτεχνικό όνομα της Καίτης Οικονόμου) και την Ολυμπία Παπαδούκα».
Στην εκδήλωση το «παρών» έδωσαν οι αντιδήμαρχοι του Δήμου Λαρισαίων Δημήτρης Δεληγιάννης και Παναγιώτης Νταής και του Δήμου Ελασσόνας Γιάννης Καρυπίδης, αλλά και πάρα πολύς κόσμος.
Θανάσης Αραμπατζής
Φωτ.: Βασίλης Ντάμπλης
