Μετά το... κάζο των αυξημένων επιστροφών φόρου, το οποίο ο ίδιος ο κ. Βενιζέλος το ανέβασε σε 900 εκατ. ευρώ (τόσο «κόστισε» το μέτρο, σύμφωνα με τον ίδιο), και το οποίο «διορθώθηκε» άμεσα από φέτος μιας και κόπηκαν οι εκπτώσεις φόρου για προσκόμιση επιπρόσθετων – πέραν των απαιτούμενων, το Υπουργείο Οικονομικών μελετά τώρα την επαναφορά του κινήτρου συλλογής των αποδείξεων προκειμένου να λειτουργήσει ως «μοχλό πίεσης» για τους επαγγελματίες που φοροδιαφεύγουν συστηματικά. Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου στην αγωνιώδη προσπάθειά της να τονωθεί το «κίνημα» των αποδείξεων που εκτιμάται ότι εξασθένησε μετά την κατάργηση του «μπόνους», συζητά, στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί τον Οκτώβριο, να επαναφέρει επιλεκτικά μια μία έκπτωση φόρου η οποία θα δίδεται μόνο αν οι πολίτες συλλέγουν αποδείξεις από συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους, οι οποίοι θεωρούνται και οι πιο ύποπτοι για φοροδιαφυγή.
Όμως δεν είναι το μοναδικό μέτρο που σχεδιάζει να εφαρμόσει. Ίσως το πιο σοβαρότερο και το οποίο θα προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, είναι ότι μελετά ή την ολοκληρωτική κατάργηση της αναγνώρισης των αποδείξεων από τα σούπερ μάρκετ ή τουλάχιστον την μείωση του ποσοστού της έκπτωσης στο 50%. Δηλαδή από τις αγορές αξίας π.χ.80 ευρώ, να αναγνωρίζονται μόνο οι 40.
Το σκεπτικό του Υπουργείου, για τις δύο αυτές αλλαγές, είναι ότι δεν είναι σωστό να έχουν την ίδια αξία οι αποδείξεις από καταστήματα όπως τα σούπερ μάρκετ που τις εκδίδουν ακόμα και για μικροποσά, με τις αποδείξεις από κλάδους που πρωταγωνιστούν σε φαινόμενα φοροδιαφυγής, κυρίως στον χώρο των ελεύθερων επαγγελματιών (γιατροί, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, συνεργεία κ.ά.). Από την άλλη όμως το μέτρο της έκπτωσης της αξίας των αποδείξεων κατά 50% από τα σούπερ μάρκετ θα πλήξει κυρίως τους συνταξιούχους και τους φορολογούμενους με χαμηλά εισοδήματα, οι οποίοι ξοδεύουν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους για την αγορά τροφίμων με αποτέλεσμα να μην μπορούν να καλύψουν το αφορολόγητο όριο.
Να θυμίσουμε πως από φέτος (και ενώ το αφορολόγητο όριο μειώθηκε από τα 12.000 στα 8000 ευρώ), οι φορολογούμενοι, οφείλουν να προσκομίσουν αποδείξεις που να αντιστοιχούν στο 25% του εισοδήματός τους, καθώς σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύουν να πληρώσουν περισσότερο φόρο. Δηλαδή, μισθωτός με εισόδημα 20.000 ευρώ θα πρέπει να συλλέξει αποδείξεις αξίας 5.000 ευρώ.
Από του χρόνου δηλαδή, η Εφορία δεν θα επιστρέφει ούτε ένα ευρώ, όσες αποδείξεις μαζέψει κάποιος ενώ απαιτούνται περισσότερες για να κατοχυρώσει ο φορολογούμενος το... μειωμένο αφορολόγητο όριο.
Όταν όμως δεν υπάρχει το κίνητρο της συλλογής των αποδείξεων, ο κίνδυνος να φουντώσει η φοροδιαφυγή είναι ορατός. και ως ένα σημείο είναι λογικό. Υπό το πρίσμα αυτό μελετάται η επαναφορά ενός μοντέλου αντίστοιχου με αυτό που ίσχυε μέχρι και το 2008. Για τη συλλογή αποδείξεων από συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους (π.χ. εστιατόρια, κομμωτήρια, ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς, δικηγόρους κ.λπ.) μελετάται να επανέλθει μια έκπτωση φόρου η οποία θα υπολογίζεται ως ποσοστό επί της αξίας που αναγράφεται στην απόδειξη.
Σε κάθε περίπτωση στο τραπέζι είναι τα εξής σενάρια:
* Κατάργηση της αναγνώρισης των αποδείξεων από τα σούπερ μάρκετ ή μείωση του ποσοστού στο 50% και
* Αύξηση του ποσοστού αναγνώρισης για τις αποδείξεις από κλάδους όπου παρατηρείται υψηλή φοροδιαφυγή. Ενδεχομένως, το ποσοστό αυτό να αυξάνεται μέχρι και το 200% (δηλαδή αποδείξεις 100 ευρώ να υπολογίζονται για 200), εφόσον το υπουργείο αποφασίσει την πλήρη κατάργηση για τα σούπερ μάρκετ, κάτι που ως σενάριο, «παίζει» και αυτό....
ΕΛΕΓΧΟΙ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ
Στο μεταξύ στο μικροσκόπιο των ελέγχων της Εφορίας μπαίνουν οι φάκελοι με τις αποδείξεις που υπέβαλαν φέτος οι φορολογούμενοι. Κριτήριο για την επιλογή των ελέγχων θα αποτελέσει η αναλογία του ποσού των αποδείξεων σε σχέση με το ποσό του εισοδήματος που έχει δηλωθεί και, εφόσον είναι εφικτό, το ύψος των επιστροφών φόρου λόγω αποδείξεων.
Έτσι, όσοι υπέβαλαν δυσανάλογα πολλές αποδείξεις έναντι των εισοδημάτων τους ή έχουν λαμβάνειν μεγάλες επιστροφές φόρου θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή των ελέγχων.
Το δείγμα βέβαια -άρα και οι πιθανότητες ελέγχου- είναι σχετικά μικρό αλλά εφόσον παρουσιαστούν σημαντικές αποκλίσεις από τα αναγραφόμενα στους φακέλους αυτούς ποσά των αποδείξεων, θα επιλεγεί και δεύτερο δείγμα για έλεγχο. Σε αντίθετη περίπτωση, οι φάκελοι που έχουν επιλεγεί για έλεγχο και έχουν ελεγχθεί μαζί με τους υπόλοιπους φακέλους θα παραδοθούν για ανακύκλωση σε συνεργασία με τους δήμους όπου βρίσκεται η κάθε ΔΟΥ. Εννοείται πως έλεγχοι σχεδιάζονται και για όσους υπέβαλαν ηλεκτρονικά τις δηλώσεις τους.
