το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και την οικονομική δραστηριότητα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκδώσει την Οδηγία 2007/60/ΕΚ για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας (συχνά αναφέρεται ως Οδηγία για τις πλημμύρες). Έτσι, ο ποσοτικός προσδιορισμός του κινδύνου πλημμύρας εκφράζεται είτε σε χρηματικές μονάδες είτε σε μονάδες απώλειας ζωής, εάν οι απώλειες είναι μετρήσιμες, είτε σε ποιοτικούς όρους στην περίπτωση άυλων ζημιών στις πληγείσες περιοχές.
Η Οδηγία για τις πλημμύρες απαιτεί από τα κράτη μέλη να πραγματοποιούν μια προκαταρκτική εκτίμηση κινδύνου πλημμύρας για να προσδιορίζουν τις λεκάνες απορροής ποταμών που αποτελούν περιοχές δυνητικά σημαντικού κινδύνου πλημμύρας, να εκδίδουν χάρτες κινδύνου πλημμύρας για αυτές και για τη θέσπιση σχεδίων διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας που εστιάζονται στην πρόληψη (ζημιών που προκαλούνται από πλημμύρες με την αποφυγή κατασκευής κατοικιών και βιομηχανιών σε σημερινές και μελλοντικές πλημμυρικές περιοχές), προστασία (δηλαδή λήψη μέτρων για να μειωθεί η πιθανότητα πλημμυρών και ο αντίκτυπος των πλημμυρών σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία) και ετοιμότητα (δηλαδή παροχή οδηγιών και κώδικα συμπεριφοράς στο κοινό σχετικά με το τι πρέπει να κάνει σε περίπτωση πλημμύρας).
Η αξιολόγηση κινδύνου πλημμύρας είναι μια διεπιστημονική εργασία που συνδυάζει διάφορες πηγές και τύπους πληροφοριών και μοντέλων για να εκτιμήσει, ποια πιθανά συμβάντα πλημμύρας μπορεί να μοιάζουν (δηλαδή, έκταση πλημμύρας και βάθος πλημμύρας), πόσο πιθανά είναι, και ποιες μπορεί να είναι οι πιθανές συνέπειες μιας τέτοιας πλημμύρας.
Ο κίνδυνος πλημμύρας εκφράζει την πιθανότητα να συμβεί μια πλημμύρα συγκεκριμένης έντασης σε περιόδους που κυμαίνονται από χρόνια έως δεκαετίες, προκειμένου να υποστηριχθούν οι δραστηριότητες διαχείρισης κινδύνου. Η ένταση αναφέρεται συνήθως στον συνδυασμό διαφόρων επικίνδυνων στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων του βάθους των υδάτων, της έκτασης των περιοχών πλημμύρας, των ταχυτήτων ροής (για την εκτίμηση της διάβρωσης και της κατάρρευσης κτιρίων) και των ρυθμών ανόδου της στάθμης του νερού (για την εκτίμηση των πιθανών θανατηφόρων ατυχημάτων και της διάρκειας πλημμύρας).
Η τρωτότητα είναι ο βαθμός της βλάβης που αναμένεται κάτω από ορισμένες συνθήκες έκθεσης, ευαισθησίας και ανθεκτικότητας. Η έκθεση αναφέρεται στην παρουσία στοιχείων σε κίνδυνο (π.χ. άτομα, κτήρια, υπηρεσίες, υποδομές ή άλλες ιδιοκτησίες) που θα μπορούσαν να επηρεαστούν αρνητικά, η ευαισθησία είναι η πιθανότητα επικίνδυνων συμβάντων που συμβαίνουν με βάση τις τοπικές συνθήκες ή ως αποτέλεσμα της εγγενούς αδυναμίας του στοιχείου να αντέξει την επικίνδυνη επίδραση, ενώ η ανθεκτικότητα είναι η ικανότητα ενός στοιχείου σε κίνδυνο να προβλέψει, να απορροφήσει ή να αντιμετωπίσει, να αντισταθεί και να ανακάμψει από τον αντίκτυπο ενός κινδύνου πλημμύρας. Για να πραγματοποιηθεί μια αξιολόγηση κινδύνου πλημμύρας, πρώτα θα πρέπει να ολοκληρωθεί η εκτίμηση επικινδυνότητας πλημμύρας (και η εκτίμηση τρωτότητας από τις πλημμύρες.
Στο πλαίσιο της εφαρμογής της Οδηγίας 2007/60/ ΕΚ στην Ελλάδα, τα σενάρια αναφέρονται σε χρονικό ορίζοντα 50, 100 και 1000 ετών. Οι ζημιές από πλημμύρες μπορούν να εκτιμηθούν σε κλίμακα πόλης ή σε επίπεδο αντικειμένου, το τελευταίο εκ των οποίων είναι συνήθως ένα κτήριο. Τα μέτρα αντιπλημμυρικής προστασίας μπορεί να είναι δομικά και μη.
Τα δομικά μέτρα αναφέρονται σε οποιαδήποτε κατασκευή για τη μείωση ή την αποφυγή των πιθανών επιπτώσεων των κινδύνων, όπως φράγματα, αναχώματα, κανάλια παράκαμψης, εκτροπής και διοχέτευσης.
Τα μη δομικά μέτρα είναι μέτρα που χρησιμοποιούν γνώση, πρακτική ή συμφωνία για τη μείωση των κινδύνων και των επιπτώσεων από καταστροφές, ιδίως μέσω πολιτικών και νόμων, ευαισθητοποίησης του κοινού, κατάρτισης και εκπαίδευσης. Αυτά περιλαμβάνουν χαρτογράφηση ζωνών κινδύνου, καλύτερη πρόγνωση καιρού, καλύτερα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, ασκήσεις ετοιμότητας, σήματα αναγνώρισης κινδύνου, έλεγχοι χρήσης γης, κώδικες δόμησης και άλλα. Αυτά ισχύουν σύμφωνα με τους ειδικούς. Τι συγκρατήσατε από όλα αυτά;
Μάλλον τα τρία νουμεράκια του χρονικού ορίζοντα γύρω από το ενδεχομένο σενάριο πλημμύρας, δηλαδή, 50, 100, 1000 έτη - «Το διοικείν εστί προβλέπειν», έλεγε ο Αλκιβίαδης.
