Το θέμα ήταν: Netmetering –Συμψηφισμός παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας μέσω δικτύου. Πλεονεκτήματα για αγρότες, κτηνοτρόφους, ιδιωτικές και δημόσιες επιχειρήσεις και Δημοτικά κτίρια. Αντικείμενο της εκδήλωσης ήταν να παρουσιαστούν στους ενδιαφερόμενους η δυνατότητα που τους δίνεται να παράγουν οι ίδιοι ηλεκτρικό ρεύμα και να το συμψηφίζουν με κατανάλωση των αντλιών άρδευσης ή άλλων καταναλώσεων που έχουν. Αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να μειώσουν ουσιαστικά το κόστος παραγωγής μέσω της μείωσης το κόστους άρδευσης που είναι ένα σημαντικό ποσοστό του κόστους παραγωγής. Στην ουσία το πρόγραμμα επιτρέπει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε μια μικρή έκταση π.χ. γύρω από το αντλιοστάσιο ή στην οροφή του σπιτιού ή της αποθήκης του παραγωγού ή σε κάποιον μη χρησιμοποιούμενο χώρο και η παραγόμενη ενέργεια να καλύπτει τη κατανάλωση ενέργειας για την άρδευση ή άλλες δραστηριότητες του αγροκτήματος. Η εταιρία HORIZON δραστηριοποιείται στον τομέα αυτό και αναλαμβάνει να μελετήσει και εγκαταστήσει τα φωτοβολταϊκά. Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι και τα σχέδια βελτίωσης μπορούν να επιδοτήσουν δράσεις που προωθούν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ). Αναφέρθηκε ότι η προδημοσίευση για τα σχέδια βελτίωσης περιλαμβάνει εκτός από τις κλασικές επενδύσεις σε γεωργικό εξοπλισμό και δράσεις για εξοικονόμηση νερού και για προώθηση χρήσης ΑΠΕ. Επομένως οι ενδιαφερόμενοι αγρότες έχουν τη δυνατότητα να μετάσχουν στο πρόγραμμα και να επιδοτηθούν κατά 50% για την επένδυσή τους. Στη συζήτηση αναφέρθηκε ότι η επένδυση μπορεί να αποσβεστεί σε 3-5 έτη και στη συνέχεια θα λειτουργεί για πολλά χρόνια μειώνοντας το κόστος παραγωγής ή διαφορετικά προσφέροντας ένα επιπλέον έσοδο στον αγρότη.
Η συζητούμενη εφαρμογή δεν είναι μεγάλες εγκαταστάσεις με φωτοβολταϊκά που χρησιμοποιούν γόνιμη καλλιεργήσιμη γη αλλά μικρές εγκαταστάσεις που δεν μειώνουν τις καλλιεργούμενες εγκαταστάσεις.
Στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν και επενδύσεις για παραγωγή ενέργειας από βιομάζα όπως παραγωγή φυτικών λαδιών στο αγρόκτημα για υποκατάσταση ορυκτών καυσίμων ή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με γεννήτριες ή παραγωγή μεθανίου από χρήση υπολειμμάτων καλλιεργειών ή άλλων λυμάτων.
Είναι προφανές ότι τα δύο προγράμματα δίνουν μια καλή ευκαιρία στους αγρότες και κτηνοτρόφους να μειώσουν ουσιαστικά το κόστος παραγωγής τους με μια μικρή σχετικά επένδυση. Οι ομιλίες των συμμετεχόντων (Νίκου Νούλα, πρόεδρου του ομίλου Horizon, Ντίνου Μπλιάτσου και Φάνη Γέμτου) με τον συντονισμό του Γιάννη Κολλάτου κάλυψαν τις δυνατότητες και τα πλεονεκτήματα του προγράμματος ενώ ο κ Νούλας αναφέρθηκε στις δυνατότητες της εταιρίας του να βοηθήσει τους αγρότες και κτηνοτρόφους στις επενδύσεις τους. Ο περιφερειακός διευθυντής της Τράπεζας Πειραιώς κ Νέττας αναφέρθηκε στις δυνατότητες χρηματοδότησης των δράσεων από την Τράπεζα.
Όπως πολλές φορές συμβαίνει σε τέτοιες συζητήσεις ετέθη το ερώτημα: παραγωγή τροφίμων ή ενέργειας. Νομίζω ότι σε αυτό το ερώτημα υπάρχουν διάφορες απαντήσεις. Κατ’ αρχήν πρέπει να πούμε ότι το ερώτημα θα ήταν σωστό αν ήταν εξασφαλισμένη η τροφοδοσία σε ενέργεια. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τα αποθέματα ορυκτών καυσίμων είναι περιορισμένα και κάποια στιγμή θα λείψουν. Ελλείψεις ενέργειας έστω και πρόσκαιρες μπορούν να δημιουργήσουν άμεσα προβλήματα διακοπής της παραγωγής και φυσικά ελλείψεις τροφίμων και πρώτων υλών που θα κάνουν δύσκολη την τροφοδοσία της αγοράς και θα προκαλέσουν ανεπιθύμητες αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων. Επομένως η απάντηση δεν εύκολη όπως φαίνεται αρχικά.
Κατά τη γνώμη μου η διάθεση γόνιμών χωραφιών για φωτοβολταίκά Πάρκα είναι λανθασμένη. Καθώς υπάρχουν τόσες άγονες εκτάσεις στη χώρα που μπορούν να αξιοποιηθούν για παραγωγή ενέργειας. Είναι χαρακτηριστικό όπως αναφέρει ο Ντίνος Μπλιάτσος ότι αν πάρουμε τον δρόμο προς Αθήνα θα δούμε φωτοβολταϊκά Πάρκα σε γόνιμα εδάφη δεξιά και αριστερά του δρόμου και λίγα χιλιόμετρα αργότερα έχουμε έναν άγονο λόφο όπου θα μπορούσαν να εγκατασταθούν τα φωτοβολταϊκά. Φυσικά το θέμα είναι διαφορετικό όταν αξιοποιούμε μη χρησιμοποιούμενες εκτάσεις, στέγες σπιτιών ή αποθηκών κ.λπ. και πρέπει να τα προωθήσουμε.
Στο θέμα της παραγωγής μέρους των καυσίμων στο αγρόκτημα ή από τους ιδίους τους αγρότες το πρόβλημα είναι αρκετά διαφορετικό. Για να παράγουμε Βιοκαύσιμα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κυρίως υπολείμματα καλλιεργειών και δευτερευόντως ενεργειακές καλλιέργειες. Όπως ανέφερε ο κ. Μπλιάτσος μπορούμε να μαζέψουμε τα καλάμια από τα ανοιχτά αρδευτικά κανάλια (η Θεσσαλία διαθέτει πολλά χιλιόμετρα από αυτά). Ο αντίλογος βέβαια είναι ότι θα ήταν καλύτερα αντί για ανοιχτά χωμάτινα ή με χαλασμένη επένδυση κανάλια να έχουμε κλειστούς αγωγούς για να εξοικονομούμε νερό και να παράγουμε τη βιομάζα με καλλιέργειες.

Γράφει ο Φάνης Γέμτος*

* Ο Φάνης Γέμτος  είναι γεωπόνος,  ομότιμος  καθηγητής  του Πανεπιστημίου  Θεσσαλίας