Λευκά είδη, γνωστά και ως είδη προικός. Οι νεότεροι ίσως αναρωτηθούν, οι παλαιότεροι όμως θα αναπολήσουν τότε που τα μαγαζιά του είδους αυτού τα έβρισκες παντού, σε κεντρικά σημεία της πόλης ακόμη και «επί τροχών»…

Είναι όμως η προίκα ένας θεσμός σε κρίση; Έχει συμβάλει η οικονομική ανέχεια στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τον γάμο και τα έθιμά του; Ή, παρά την κρίση και την αλλαγή νοοτροπιών παραμένουν ζωντανά; Μιλάμε με τον Αχιλλέα Μανδραβέλη. Επί 40 χρόνια ασχολείται με το εμπόριο λευκών ειδών. Με το αυτοκίνητό του έχει γυρίσει χωριά και πόλεις όλης της Θεσσαλίας και έχει γνωρίσει τις «καλές ημέρες» της δουλειάς, εποχές που τα είδη προικός ήταν στην ακμή τους.

Σήμερα το εμπόριο ’’ασθενεί αλλά δεν πεθαίνει’’, αναφέρει, έχοντας δίπλα του τη σύζυγό του Ζαχαρούλα Αγοραστού με την οποία διατηρούν κατάστημα λευκών ειδών στην οδό Σαρίμβεη. Μας γυρίζουν χρόνια πίσω, στην εποχή του «μπαούλου», όταν οι γιαγιάδες μάζευαν για τα εγγόνια τους τα προικιά στο γιούκο, ξεκινώντας από τη στιγμή που γεννιόταν μέχρι που μεγάλωναν για να τα στρώσουν οι νεόνυμφοι στο νέο τους σπίτι.

Τότε που ένα χειροποίητο κέντημα αποτελούσε «Έργο Τέχνης» το οποίο κοσμούσε κάθε γωνία στα παλαιά σπίτια. Από κεντημένα κάδρα κρεμασμένα στους τοίχους, μέχρι στρωμένα μπαχτά και φλοκάτες. «Στην εποχή μας είναι λίγοι οι οποίοι εκτιμούν το εργόχειρο και αυτοί ανήκουν σε συγκεκριμένες ηλικίες που προσπαθούν να περάσουν αυτό το «έθιμο» στα παιδιά τους».

Ποια είδη προικός έχουν ζήτηση και τι ψωνίζουν οι σύγχρονες μαμάδες; τη ρωτάμε. Πολλοί, αναφέρει, αρχίζουν τα ψώνια τους από ένα νυφικό κουβερλί, ένα σέτ σεντόνια, ή παπλώματα, κουβέρτες… Περιορίζονται όμως μόνο στα απαραίτητα, αγοράζουν λιγότερα σε σχέση με το παρελθόν και βέβαια μετά από πολλή σκέψη, αφού δηλαδή πρώτα δουν τα δώρα που έχουν λάβει από τους καλεσμένους στον αρραβώνα…

Κι όταν έρθει η ώρα του δώρου θα προτιμήσουν ένα από αυτά τα παραπάνω είδη, καθώς είναι πιο χρηστικά.

Είναι λοιπόν ένα επάγγελμα που χάνεται ή απλά αλλάζει; Όπως αναφέρουν τα έξοδα πλέον είναι περισσότερα από τα έσοδα, αλλά το εμπόριο δεν χάθηκε. Προσαρμοζόμαστε σε καινούργια δεδομένα με μοντέρνα είδη και μεγάλη ποικιλία ώστε να συμβαδίζουμε με τις νέες τάσεις. Τα παλιά χειροποίητα σεμέ και πλεχτά αντικαταστάθηκαν με μοντέρνα καρέ τα οποία είναι κεντημένα με χάντρες, επίσης «φλις» και γούνινα σκεπάσματα ενσωματώνονται σε κάθε σύγχρονο σπίτι. Στη θέση της φλοκάτης στρώνονται μοκέτες και τάπητες.

Με την πάροδο των χρόνων λοιπόν, μπορεί να διακρίνει κανείς τις αλλαγές που συμβαίνουν και στον χώρο αυτό. Οι παραγγελίες είναι λιγότερες, σύμφωνα με τον κ. Αχιλλέα, που όμως θεωρεί ότι το εμπόριο αυτού του είδους μπορεί να «ασθενεί αλλά θα επιζήσει».

Βασιλική Πούλιου