Η Ευρώπη, τότε, «ζούσε» τους σκοτεινούς και «αθόρυβους» χρόνους της φεουδαρχίας, του κλήρου, του βίαιου πειθαναγκασμού και της αυθαιρεσίας των ηγεμόνων.

Ενώ στην Αγγλία συμβαίνουν αυτά, στα οποία θα αναφερθούμε παρακάτω και πολλά άλλα ακόμη, στη μεσογειακή Γαλλία οι μενεστρέλοι και οι αριστοκράτες Τροβαδούροι υμνούν τραγουδώντας τις χαρές της ζωής και στην Ιταλία, ο μοναχός δάσκαλος της μουσικής Γκουΐντο ντ’ Αρέτσο (Guidod’ Arezzo, 995-1050) επινοεί το πεντάγραμμο, έναν χάρτη με έξι νότες (ut-re-mi-fa-sol-la), που σχεδιάζει πάνω στην παλάμη του χεριού του (Το χέρι του Γκουΐντο), ένα μνημονικό σημειογραφικό μουσικό σύστημα, για να μαθαίνουν οι τραγουδιστές τη μουσική των γρηγοριανών (εκκλησιαστικών) ύμνων.

Αν και οι χρονικογράφοι της εποχής, στην Αγγλία του 11ου αιώνα, δεν παρέχουν σαφείς γραπτές πληροφορίες ή αποσιωπούν το «γεγονός» αυτό με τη Λαίδη, ο μεταγενέστερος χρονικογράφος Ρότζερ του Ουεντόβερ που πέθανε το 1236, στα «Χρονικά» του το καταγράφει με αρκετή σαφήνεια, αφού αξιοποιεί προφορικές πληροφορίες κάποιων ηλικιωμένων που και αυτοί τις μετέφεραν από γενιά σε γενιά ως παράδοση, ως θρύλο.

Σύμφωνα λοιπόν με την παράδοση, η αριστοκρατικής καταγωγής Γκοντάιβα (990-1067), σε ηλικία 17 ετών, παντρεύεται τον κόμη της Μερκίας Λίοφρικ και μαζί ιδρύουν ένα μοναστήρι στην πόλη Κόβεντρυ. Η όμορφη νεαρή βασίλισσα, ως ανοιχτός και εξωστρεφής χαρακτήρας που ήταν, γίνεται γρήγορα δημοφιλής και συγχρόνως ευαίσθητος δέκτης των παραπόνων και της δυσαρέσκειας των φτωχών κυρίως κοινωνικών στρωμάτων.

Η σκληρή και αβάστακτη φορολογία των πολιτών ευαισθητοποιεί την φιλότιμη Γκοντάιβα η οποία δεν κουράζεται να ζητάει σχεδόν κάθε μέρα από τον σύζυγό της Λιόφρικ τη σημαντική μείωση των φόρων. Η επιμονή της Λαίδης προς τον άκαρδο ηγεμόνα, εν τούτοις, φέρνει αποτέλεσμα, έστω χρησιμοποιώντας έναν παράδοξο, έναν ασυνήθιστο τρόπο.

Ο Λιόφρικ ο Γ’ του Κόβεντρυ, τελικώς, υποχωρεί στο αίτημα της αγαπημένης του βασίλισσας, θέτει όμως έναν όρο, που πιστεύει ακράδαντα πως εκείνη δεν θα τον δεχτεί. Της προτείνει λοιπόν να βγει στους δρόμους του Κόβεντρυ εντελώς γυμνή πάνω στο άλογο μια συγκεκριμένη μέρα και ώρα, και αφού το κάνει της υπόσχεται πως οι φόροι των πολιτών θα μειωθούν ή θα καταργηθούν. Η Γκοντάιβα δέχεται αμέσως την πρόταση, απαιτεί να κλειστούν όλοι οι κάτοικοι της πόλης στα σπίτια τους, και το έτος 1040 βγαίνει πάνω στο άσπρο άλογό της, γυμνή, καλύπτει τα απόκρυφα σημεία του σώματός της με τα μακριά μαλλιά της και διασχίζει τους κεντρικούς δρόμους της πόλης. Να όμως που δεν υπακούουν όλοι στην απαίτησή της. Ο ράφτης Τομ Πίππινγκ (Peeping), μην αντέχοντας στον πειρασμό, ανοίγει μια τρύπα στο παράθυρο του σπιτιού του και βλέπει… Ο Πίππινγκ θα παραμείνει στην ιστορία και την παράδοση ως ο πρώτος ηδονοβλεψίας, και το όνομά του θα γίνει συνώνυμο αυτής της διαστροφής. Φυσικά, η πράξη αυτή μαθεύεται γρήγορα και δεν μένει ατιμώρητη. Τυφλώνεται την ίδια στιγμή…

Η λαίδη Γκοντάιβα πετυχαίνει τον σκοπό της, ο σύζυγός της κρατάει τον λόγο του και από τότε η άδικη και βαριά φορολογία γίνεται παρελθόν.

Ύστερα από πολλούς αιώνες το γεγονός αυτό συντηρείται, γίνεται θρύλος και το 1678, σε μια εμπορική έκθεση με τη συμμετοχή παραγωγικών τάξεων, καθιερώνεται ο ετήσιος εορτασμός, σε ανάμνηση της γυμνής Λαίδης η οποία με την τολμηρή εκείνη πράξη της έφερε την ανακούφιση στους φτωχούς και καταφρονεμένους αγρότες της περιοχής. Πριν από λίγα χρόνια (2004), αναβιώνει πάλι το γεγονός με πρωτοβουλία τοπικών φορέων με εκδηλώσεις πολιτιστικού περιεχομένου κυρίως.

Για τη γενναία αυτή ακτιβίστρια-όπως θα λέγαμε σήμερα, με τους σύγχρονους όρους το 1949, στο εμπορικό κέντρο της πόλης του Κόβεντρυ στήνεται μια όμορφη γλυπτική σύνθεση της τολμηρής έφιππης Λαίδης, για να θυμίζει πως υπάρχουν και αυτοί οι τρόποι, ως μέσο άσκησης πίεσης στους κυβερνώντες που υπερφορολογούν τους συμπολίτες τους.

Μακάρι το παράδειγμα αυτό της Λαίδης Γκοντάιβα να το μιμηθεί μια άλλη σύζυγος ηγέτη, τόσο γενναία που θα σταματούσε με τον δικό της τρόπο την άδικη υπερφορολόγησητων λαϊκών τάξεων αλλά και των μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων.

Για την καταπληκτική αυτή γυναίκα έχουν γραφτεί βιβλία, σενάρια για κινηματογραφικές ταινίες, εικαστικές προσεγγίσεις, (Σαλβαντόρ Νταλί), έγιναν τραγούδια (Lady Godivas Operation (1968), Don’t Stop Me Now, 1978 των Queen), ακόμα και σοκολάτες και σοκολατάκια.

Σύμφωνα με ένα χρονικό (του Έβεσαμ), πληροφορούμαστε πως η Γκοντάιβα, όταν πέθανε, τάφηκε δίπλα στον αγαπημένο της σύζυγο, στο Κόβεντρυ.

Βοηθήματα

Μάρκους Γουΐκς. Τα μυστήρια της μουσικής. σελ. 14, 19. Μοτίβο

Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα τ. 18ο; σελ 12,6 Πάπυρος, 1996

Του Τάσου Πουλτσάκη