Ξεχώρισε για την αρετή, την ευγένεια της ψυχής, την ικανότητα στην πολεμική τέχνη και έφτασε στο αξίωμα του Δούκα Υπηρέτησε ως αξιωματικός του ρωμαϊκού αυτοκρατορικού στρατού, ενώ έγινε ανθύπατος της Ελλάδας και στρατηγός της Θεσσαλίας Άλλωστε, σύμφωνα με την παράδοση και τη συλλογή των θαυμάτων του, φαίνεται να συναντήθηκαν, ο Αγιος Αχίλλειος της Λαρίσης και ο Δημήτριος, στη Βασιλική οδό, δηλαδή, στο Βαρδάρη της Θεσσαλονίκης. Ο Δημήτριος από μικρή ηλικία διακρινόταν για την ευρυμάθειά του, τη σωματική ωραιότητα, την καθαρότητα της καρδιάς και τη γλυκύτητα του χαρακτήρα του. Τα προσόντα αυτά βοήθησαν τον Δημήτριο να στραφεί στις αναζητήσεις αξιών και αληθειών της ζωής, για το αληθινό και το ωραίο. Aυτές οι πνευματικές αναζητήσεις οδήγησαν τον Δημήτριο στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη και έγινε διαπρύσιος κήρυκας στη Θεσσαλονίκη. Έγινε ένθερμος οπαδός του χριστιανισμού και τελούσε τα θρησκευτικά του καθήκοντα φανερά, χωρίς να παίρνει προφυλάξεις. Στη Θεσσαλονίκη δημιουργήθηκε μια θρησκευτική κίνηση, αποτελούμενη κυρίως από νέους, της οποίας κεφαλή της ήταν ο Δημήτριος. Στόχος του ήταν να κάνει πράξη την εντολή του Κυρίου, ώστε να σπείρει τον Λόγο του Θεού στις ψυχές των ανθρώπων. Στον κύκλο των νέων μπήκε αργότερα και ο μάρτυρας Νέστωρ. Ο Δημήτριος συγκέντρωνε τους νέους και τους δίδασκε στις υπόγειες στοές της λεγόμενης Χαλκευτής Στοάς. Τη χριστιανική του δράση δεν έκρυψε ο Δημήτριος, ούτε και όταν εκδόθηκε αυτοκρατορική διαταγή, η οποία επέβαλε αρχικά τη φυλάκισή του και στη συνέχεια τον θάνατό του.
Ο Δημήτριος λοιδορήθηκε από τους εχθρούς της πίστης, γιατί δεν αποκήρύξε τον Χριστό, δηλώνοντας στην εξουσία του: «τω Χριστώ μου πιστεύω μόνο». Την εποχή εκείνη οι Ρωμαίοι γιόρταζαν τη νίκη τους εναντίον των Σκυθών, με αγώνες στον ιππόδρομο. Στο στάδιο υπήρχε ένας μεγαλόσωμος, ο Λυαίος, οποίος έβριζε τη θρησκεία του Δημητρίου και προκαλούσε τους πάντες να παλέψουν μαζί του. Ο Νέστωρ που ήταν μαθητής του Δημητρίου, πήγε στη φυλακή, όπου ο Δημήτριος παρακάλεσε τον Θεό να βοηθήσει και να νικήσει τον Λυαίο, όπως και έγινε, λέγοντας τη φράση: Ο Θεός του Δημητρίου βοήθει μοι». Ο Μαξιμιανός οργίστηκε και έδωσε εντολή να αποκεφαλιστεί ο Νέστωρ και συνάμα να φονευθεί ο Δημήτριος μέσα στη φυλακή με λογχισμό στη δεξιά πλευρά, όπως, ακριβώς και ο Χριστός. Σύμφωνα με τον Νικόδημο τον Αγιορείτη, ο υπηρέτης του Λούπος, έχρισε το πανωφόρι και το δαχτυλίδι στο αίμα του αγίου και με τη δύναμη του αγίου έκανε στη συνέχεια θαύματα. Αυτό ήταν και το πρώτο θαύμα του αγίου, μαζί με την ανάβλυση του μύρου, ενώ ακολούθησαν και άλλα θαύματα στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Η συγγραφή μιας πρώτης συλλογής θαυμάτων αποδίδεται στον Αρχιεπίσκοπο Ιωάννη, το 600 μ.Χ. και μια δεύτερη ανώνυμη γράφτηκε γύρω στο 680 μ.Χ. Ένα σημαντικό θαύμα του αγίου ήταν η ανάβλυση μύρου από τον τάφο του, από το οποίο έλαβε την επωνυμία Μυροβλύτης. Για την ανάβλυση του μύρου από τον τάφο του, παραδίνουν οι εγκωμιαστές του: Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Γ. Παλαμάς, Ι. Σταυράκιος, Πλωτίνος Θεσσαλονίκης, Ισίδωρος και Δ. Χρυσολωράς, ο οποίος μάλιστα δίνει πληροφορίες για τη ροή του μύρου μέσα στον ναό του.
Από το άγιο μύρο του Δημητρίου, θεραπεύθηκε ο έπαρχος του Ιλλυρικού Λεόντιος, ο οποίος έκτισε στον τόπο του μαρτυρίου τον ομώνυμο ναό. Ο Αγιος Δημήτριος θεωρήθηκε φρουρός της Θεσσαλονίκης, της οποίας είναι πολιούχος, αφού και η απελευθέρωση της πόλης έγινε στις 26 Οκτωβρίου, ημέρα γιορτής του. Ο εορτασμός της μνήμης του αγίου ήταν ανέκαθεν πάνδημος και λαμπρός. Με την ευκαιρία του εορτασμού διοργανώνονταν τα γνωστά Δημήτρια, που ήταν μεγάλη εμποροπανήγυρη, που μάζευε αρκετούς εκθέτες προϊόντων από όλο τον κόσμο. O Άγιος Δημήτριος και ο Άγιος Γεώργιος είναι λαοφιλέστεροι καβαλάρηδες άγιοι, για τους οποίους ο λαός μας έπλασε αξιόλογα έθιμα. Στο κτηνοτροφικό και γεωργικό καλαντάρι, οι κτηνοτρόφοι, σύναπταν τη σύμβαση με τους τσομπάνηδες. Οι τσελιγκάδες ταίριαζαν τους βοσκούς για έξι μήνες και αν ήταν φιλότιμοι και εργατικοί ανανέωναν τη σύμβασή τους. Σε κτηνοτροφικά χωριά του νομού Λάρισας, όπου οι κάτοικοι συντηρούσαν οικόσιτες αγελάδες, συμφωνούσαν τον αγελαδάρη και το μίσθωμα ήταν κατά κεφαλή των ζώων που, πληρώνονταν κυρίως σε είδος, όπως σιτάρι, καλαμπόκι ή και σε παράδες. Την ημέρα του αγίου οι αμπελουργοί άνοιγαν τα νέα κρασιά τους και τα μετέφεραν στην εκκλησία, όπου μαζί με τα υψώματα τοποθετούσαν και το δικό τους κρασί για να ευλογηθεί από τη χάρη του Αγίου.
Από τον Απόστολο Ποντίκα, δάσκαλο, θεολόγο, φιλόλογο
