Μου πρότεινε να είμαι ένας από τους παρουσιαστές του βιβλίου του. Η δημοσίευση στην «Ελευθερία» ενός σημείου της ομιλίας μου έχει γενικότερο ενδιαφέρον. Γι’ αυτό και μεταφέρεται στις στήλες της απόσπασμα της ομιλίας μας:
«Όταν εδώ και λίγες μέρες μου ζήτησε ο κ. Κωνσταντόπουλος να είμαι ένας από τους παρουσιαστές του βιβλίου του «Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΤΟ ΣΚΑΜΝΙ» ομολογώ ότι με προβλημάτισε πάρα πολύ ο τίτλος και αναρωτήθηκα αν έπρεπε να πω το ναι. Πάντοτε πίστευα ότι τη μόνη σχέση που μπορεί να έχει ο δικαστής με το σκαμνί είναι να αντικρίζει από το ύψος της έδρας στην οποία βρίσκεται τον καθήμενο στο σκαμνί, ως εγγυητής των δικαιωμάτων και του ίδιου του καθήμενου και των αντιδίκων του, παράλληλα όμως και ως εγγυητής της αμερόληπτης και ακριβοδίκαιης εφαρμογής του νόμου.
Νομίζω ότι θέλουμε τον δικαστή, όταν ανεβαίνει στην έδρα, να μας εμπνέει εμπιστοσύνη, να συναισθάνεται την ιερότητα της αποστολής του και τη σοβαρότητα του έργου το οποίο επιτελεί. Θέλουμε τον δικαστή να ακτινοβολεί σιγουριά και ασφάλεια κατά την απονομή της Δικαιοσύνης. Να έχει συναίσθηση του ότι ασκεί λειτούργημα και όχι επάγγελμα. Βεβαίως κανένας μας δεν τον θέλει ούτε Θεό, ούτε Άγγελο, ούτε Ήρωα. Άνθρωπο τον θέλουμε για να μπορεί να μας καταλαβαίνει πιο πολύ. Άνθρωπο όμως ακέραιο, έντιμο, καθαρό, αδιάφορο και πάνω απ’ όλα δίκαιο. Του συγχωρούμε τις ανθρώπινες αδυναμίες. Είναι κι εκείνος παιδί του κόσμου τούτου, πλασμένος από τα ίδια υλικά με μας. Από τη στιγμή όμως που επιλέγει το ύψιστο, θα έλεγα, έργο, την επίζηλη θέση του δικαστή, του κριτή, τότε οπωσδήποτε θα πρέπει να μην διαψεύδει τις ελπίδες που στηρίζονται σ’ αυτόν, που πολλές φορές είναι και το τελευταίο καταφύγιο του πολίτη και την εμπιστοσύνη με την οποία περιβάλλεται».
Ο πολίτης επαναστατεί στη σκέψη και όλοι μας το ίδιο ότι μπορεί ο δικαστής, έτσι όμως τον έχουμε ανεβάσει στη συνείδησή μας, να καταντήσει κάποτε να κάτσει στο σκαμνί. Γι’ αυτό και δεν με τράβηξε ο τίτλος και εξήγησα στον κ. Κωνσταντόπουλο ότι θα διαβάσω το βιβλίο του και στη συνέχεια θα δω αν πρέπει να του πω ναι ή όχι.
Ο κ. Κωνσταντόπουλος με γλαφυρό και πειστικό λόγο, που κρατεί αδιάπτωτο το ενδιαφέρον μέχρι τέλους, θέτει και αναλύει το πρόβλημα της διαφθοράς ενός μέρους των δικαστικών λειτουργών. Αποκαλύπτει και στιγματίζει συμπεριφορές που κλονίζουν το θεμέλιο της ευνοούμενης Πολιτείας, τη Δικαιοσύνη. Δεν σκανδαλοθηρεί. Δεν γενικεύει. Δεν στρέφεται κατά δικαίων και αδίκων. Εντοπίζει το πρόβλημα περιορίζοντάς το στις πραγματικές του διαστάσεις. Σέβεται και εξαίρει το έργο των πολλών, τον κανόνα δηλαδή. Μάλιστα αφιερώνει και το βιβλίο του στους αδέκαστους δικαστές. Στιγματίζει και στηλιτεύει την εξαίρεση. Επιχειρεί να εξεγείρει τον κανόνα για να μπορέσει μόνος του να εξαλείψει την εξαίρεση. Και αυτό για να προστατεύσει την έννοια της Δικαιοσύνης και των λειτουργών της.
Τα τελευταία δέκα χρόνια, συνταξιούχος βουλευτής και δικηγόρος, παρακολουθώ το έργο της απονομής της δικαιοσύνης. Καταλαβαίνω ότι είναι πολύ δυσκολότερο από εκείνο της δικής μου 50ετίας σχεδόν (1962-2004). Η πολυνομία, η δημιουργία νέων θεσμών, η εξάρτηση και του δικού μας δικαίου από το δίκαιο διεθνών οργανισμών, οι συχνές τροποποιήσεις της νομοθεσίας, οι πολιτικές παρεμβάσεις δυστυχώς, η οικονομική κρίση και η συμβολή της στην παραβατικότητα, η συμπεριφορά μιας μερίδας πολιτών κατά των ίδιων των δικαστών, που δεν ικανοποιούν παράνομα αιτήματά τους, η έξαρση της παρανομίας και της εγκληματικότητας, είναι μερικοί από τους παράγοντες της δυσχερέστερης απονομής του δικαίου.
Για όλα αυτά και πολλά αλλά ο δικαστής έχει την ανάγκη της κατανόησής μας. Παράλληλα όμως και το καθήκον και την ιερή υποχρέωση να γνωρίζει καλά και να εφαρμόζει πιστά τον νόμο, κρίνοντας κατά συνείδηση κατά την αρχαία ρήση «αναγκαίον εστι τη μεν φύσει το συμπαθές αποδούναι τω δε νόμω την ψήφον» (Βίας ο Πριηνεύς).
Από τον Νίκο Κατσαρό, πρώην Α' αντιπρόεδρο της Βουλής
