Το Εκπαιδευτικό Συνέδριο για τη 200ή επέτειο της Επανάστασης

ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Αγαπητή «Ελευθερία»,
Ένα αξιόλογο συνέδριο του «Περιφερειακού Κέντρου Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού Θεσσαλίας» με τίτλο «1821-2021: 200 χρόνια από την ελληνική Επανάσταση» λαμβάνει χώρα τμηματικά αυτήν την περίοδο. Θέματα:. 1) 24/3: Συνεισφορά της Εκκλησίας, 2) 29/3: Παιδεία και Κοινωνία το 1821, 3) 30/3: Προτάσεις για τη Διδακτική της Ιστορίας, 4) 31/3: Επαναστατικά κινήματα και Εκπαίδευση. Διευθύνεται από τους κ. Βασ. Κωτούλα και Δημ. Χατζηλέλεκα, συντονιστές της Εκπαίδευσης.

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι ότι μεγάλος αριθμός των ομιλητών είναι εκπαιδευτικοί της περιοχής μας. Αυτό είναι μία πρώτη επιτυχής εικόνα της Περιφερειακής Διευθύνσεως Εκπαίδευσης Θεσσαλίας υπό τον κ. Γ. Δοδοντσάκη, ο οποίος ήταν παρών και απηύθυνε ομιλία για τον μορφωτικό και παιδαγωγικό σκοπό της εκδήλωσης.
Αυτό που έχει σημασία σε τέτοια εκπαιδευτικά συνέδρια είναι: 1. Να δοθεί ευκαιρία σε ερευνητές στελέχη της Εκπαίδευσης (πλείστοι διαθέτουν τίτλους μεταπτυχιακών ή διδακτορικά) ή άλλων ακαδημαϊκών χώρων να συνεισφέρουν σε πλείστα επιστημονικά θέματα. Ειδικά σε ένα επετειακό συνέδριο πάνω στην ελληνική επανάσταση, που είναι τεραστίου ιστορικού μεγέθους σε παγκόσμια κλίμακα, αρχή του νεοελληνικού κράτους. Ως τοπικοί ερευνητές μάλιστα γνωρίζοντας το ιστορικό υλικό της περιοχής είναι σε θέση να το γνωστοποιήσουν σε πρωτότυπες μελέτες. Εμάς στη Λάρισα και τη Θεσσαλία, μία από τις πλέον ενοποιημένες περιοχές στην Ελλάδα, μας ενδιαφέρει πρωτίστως να καλλιεργήσουμε την τοπική ιστορία, τις μνήμες των κατοίκων της περιοχής. 2. Όλο αυτό το υλικό που έρχεται στο φως, είτε νέα αρχειακά στοιχεία, είτε αναθεώρηση ή σύνοψη ήδη γνωστών, κανονικά πρέπει να παρουσιαστεί ως πρώτη ύλη για τις ανάγκες της Εκπαίδευσης, των σχολείων της Θεσσαλίας και όλης της Ελλάδας. Δεν έχει νόημα η τοπική Εκπαίδευση να καλλιεργεί επιστημονικά την Ιστορία (τοπική, γενική), ενώ υπάρχει αρμόδιο επιστημονικό βήμα (περιοδικά, εκδοτικοί φορείς-οίκοι, κ.ο.κ.), να συναγωνίζεται δηλαδή χώρους όπου οι επιστήμονες καταθέτουν τη συμβολή τους, ή επίσης όλο αυτό το υλικό να παραμένει αναξιοποίητο, να εναπόκειται στην καλή διάθεση διδασκόντων-μαθητών να το διαβάσουν λόγω όγκου και μεγέθους. Αντίθετα μία παιδαγωγική προσαρμογή τέτοιων εργασιών είναι και πρωτότυπη προσπάθεια και καλύπτει τις ανάγκες ενός ειδικού χώρου, της Εκπαίδευσης. Τα σύγχρονα προγράμματα εστιάζουν εκεί που εξυπηρετεί ηλικία των μαθητών, αποσιωπούν ενίοτε, χωρίς όμως να παραχαράσσεται η Ιστορία. 3. Προκύπτει ανάγκη η Διεύθυνση Περιφερειακής Εκπαίδευσης να εκδίδει το λιγότερο σε ηλεκτρονικές εκδόσεις, ώστε να είναι ανά πάσα στιγμή στη διάθεση των εκπαιδευτικών και μαθητών. Οι κ. Συντονιστές είναι εκπαιδευμένοι άριστα σε τέτοιες προσαρμογές ώστε να χρησιμεύουν σε εκπαιδευτικούς και μαθητές για καλύτερη ενημέρωση, ηθική ανάταση. Ανά πάσα στιγμή θα γίνεται σύγκριση με τη διδαχθείσα ύλη, όπως και με μία εκτενέστερη βιβλιογραφία που θα παρατίθεται, ή και σε ένα άρθρο στην εκτενέστερη μορφή του, δημοσιευμένο στον υπεύθυνο ακαδημαϊκό χώρο.
Με τη λογική αυτή συμμετείχα στην πρώτη εκδήλωση με θέμα: «Ο μητροπολίτης Λαρίσης Πολύκαρπος Δαρδιώτης ή Δαρδαίος (1810-1821) και η πνευματική κίνηση στη Λάρισα τη δεκαετία 1810-1820». Η ανακοίνωση είναι μία σύντομη περίληψη μελέτης που ήδη εκδίδεται στο περιοδικό της Ι. Μητροπόλεως Λαρίσης «Αχιλλίου Πόλις» σε τρεις συνέχειες (Δεκ. 2020, Μάιος 2021, Δεκ. 2021). Θέμα της είναι ένα γνωστό στο διαδίκτυο κείμενο «Ο Βίος και Πολιτεία του αμαρτωλού Πολυκάρπου», που δημοσίευσε ο Παπα-Σπύρος Ζέγκος (1927) και αφορά στον Πολύκαρπο Δαρδαίο, μητροπολίτη Λαρίσης 1810-1821. Μέσα σε 5/6 σελίδες συνοψίζεται μία ευρύτερη εργασία κειμένου 50 σελίδων, προσαρμοσμένου στις ανάγκες που θέτει το σχολείο: 1. Η δεκαετία που προηγήθηκε της επανάστασης με βάση τις λίγες, αλλά σημαντικές αρχειακές πηγές που είναι διαθέσιμες υπήρξε μία αξιόλογη περίοδος ανάπτυξης σε όλους τους τομείς, όπως στην παιδεία της περιοχής της Λάρισας. 2. Δεν μπορεί να νοηθεί πνευματική ανάπτυξη σε μία επαρχία χωρίς τον κεντρικό ρόλο της Εκκλησίας και του τοπικού επισκόπου, ο οποίος, όπως έκανε ο Πολύκαρπος Λαρίσης βάσει πηγών, συγκέντρωνε τους τοπικούς λογίους, αλλά και όλη την τοπική χριστιανική κοινωνία. 3. Η παιδεία στη Λάρισα είχε δύο τουλάχιστον σχολεία στον Τύρναβο με παλαιά σχολή, και στη Λάρισα στον Ναό του Αγίου Αχιλλίου (1794 κ.ε.) (τα Αμπελάκια ανήκαν στην Επισκοπή Λυκοστομίου και η Τσαριτσάνη στην Επισκοπή Ελασσώνος, αλλά υπήρχε επικοινωνία τους με τη Λάρισα). 4. Στην πόλη μας είχε οργανωθεί ο λεγόμενος «Κύκλος της Λάρισας» που είχε πρωτοποριακό ρόλο για όλη την Ελλάδα. Υπάρχουν διαθέσιμες πηγές που φωτίζουν την εσωτερική λειτουργία αυτής της παρέας υπό την ψιλή «ευλογία» του Πολυκάρπου. 5. Ο «Βίος και Πολιτεία του αμαρτωλού Πολυκάρπου» είναι το τελευταίο έργο αυτής της λογοτεχνικής παραγωγής τη δεκαετία 1810-1820 (Ιωάννης Βηλαράς, Ιωάννης Λογιώτατος, κ.ά.), το οποίο είναι συνέχεια της αγιολογικής παράδοσης, αλλά δεν ήταν ανάγνωσμα στην Εκκλησία, αφού χρησιμοποιείται γλώσσα αγοραία, σάτιρα.
Σταύρος Γουλούλης