συνολική δύναμη 38.000 έως 48.000 άνδρες στους οποίους περιλαμβάνονται και οι 4.000-5.000 ιππείς. Κατά τον Αρριανό, που είναι και η πιο αξιόπιστη πηγή, στην πρώτη μάχη στο πέρασμα του Γρανικού ποταμού, ο Δαρείος αντιπαρέταξε 20.000 ιππείς, τους 20.000 πεζούς μισθοφόρους του και άλλα στρατεύματα. Ο ιστορικός Διόδωρος αναβιβάζει τους πεζούς σε όχι λιγότερους από 100.000, ο δε Ιουστίνος συνολικά σε 600.000.
Ανάμεσα στους ιππείς του Μ. Αλεξάνδρου ήταν και 1.800 Θεσσαλοί ιππείς, που μαζί με άλλους 1.800 Μακεδόνες εταίρους αποτελούσαν το βαρύ ιππικό του κατά τον Αρριανό πάντοτε. Μάλιστα κατά τους ιστορικούς υπήρχε άμιλλα μεταξύ Θεσσαλών και Ελλήνων της Μακεδονίας ως προς την απόδοση κατά τη διάρκεια των μαχών.
Κατά την ιππομαχία στη διάρκεια της μάχης ήταν καθαρή η νίκη του ιππικού του Αλέξανδρου. Σύμφωνα δε με τον Διόδωρο, στην ιππομαχία αυτή ο Αλέξανδρος «της ανδρείας το πρωτείον επηνέγκατο» και ύστερα από αυτόν διακρίθηκαν ιδιαίτερα οι Θεσσαλοί ιππείς, που πολέμησαν με εξαιρετική ανδρεία και άριστη τακτική». Ιππάρχης των θεσμών ήταν ο Κάλας, ο γιος του Άρπαλου.
Ο Αλέξανδρος είχε την πεποίθηση ότι οι ισχυρότερες μονάδες του στρατού του ήταν οι Μακεδόνες εταίροι ιππείς και οι Θεσσαλοί. Και μ’ αυτή την πεποίθηση κατά τη μάχη τοποθέτησε τους Θεσσαλούς στο άκρο αριστερό της πτέρυγάς του και εκείνος τοποθετήθηκε στο δεξιό. Και όταν οι Πέρσες τον είδαν ενίσχυσαν την απέναντί τους πτέρυγα για να τον αντικρούσουν, ο δε Αλέξανδρος όταν είδε τις σχετικές μετακινήσεις τους, διέταξε τους Θεσσαλούς να έλθουν στην πτέρυγά του και έτσι αντιμετώπισαν νικηφόρα τους πολύ περισσότερους αντιπάλους τους.
Είναι γενικότερα γνωστό ότι για τη νίκη του αυτήν έστειλε στην Ελλάδα 300 περσικές πανοπλίες «ανάθημα είναι τη Αθήνα εν τη πόλει» και ότι χαράχθηκε στην αναθηματική επιγραφή ότι τις αφιερώνει «Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες, πλην Λακεδαιμονίων» και αυτή η διάκριση οφειλόταν στο ότι οι Λακεδαιμόνιοι αρνήθηκαν να μετάσχουν στην εκστρατεία κατά των Περσών.
Η δεύτερη μεγάλη μάχη ήταν εκείνη της Ισσού. Ο στρατός του Δαρείου ήταν κατά τον Αρριανό 600.000, κατά δε τον Διόδωρο και τον Ιουστίνο 500.000. Και από αυτούς οι ιππείς του κατά τον Αρριανό και τον Καλλισθένη ήταν 30.000, κατά τους άλλους δε δύο 100.000. Οι δυνάμεις του Αλέξανδρου σ’ αυτή τη μάχη ήταν 24.000 πεζοί και 5.000 ιππείς. Ο Δαρείος ήταν αισιόδοξος για την έκβαση υπέρ αυτού της μάχης. Ο Αρριανός μάλιστα γράφει ότι οι κόλακές του έλεγαν ότι «καταπατήσειν τε των ίππω των Μακεδόνων την στρατιά»! Ολόκληρο σχεδόν το ιππικό του τοποθετήθηκε στο δεξιό της όλης πτέρυγας απέναντι από τον Αλέξανδρο, που προώθησε τις κύριες μονάδες του ιππικού του, τους Μακεδόνες εταίρους, τους Θεσσαλούς και τους σαρισσοφόρους Μακεδόνες στη δική του πλευρά, ενώ τους Πελοποννησίους και τους άλλους ιππείς από τη Νότια Ελλάδα, τους έστειλε στο αριστερό της πτέρυγάς τους. Ανάμεσα στους αντιπάλους στρατούς έρρεε ο ποταμός Πίναρος.
Ο Αλέξανδρος άρχισε την επίθεση με αργό ρυθμό, «βάδην», όπως γράφουν οι ιστορικοί και όταν το ιππικό του πλησίασε σε απόσταση βέλους τους Πέρσες, εξόρμησε απότομα, «δρόμω», δηλαδή με μεγάλη ταχύτητα περνώντας τον ποταμό, ώστε «εκπλήξαι τους Πέρσες», που κατά τον Διόδωρο το πλήθος από τα βέλη τους δεν αποτέλεσε σοβαρό εμπόδιο για τους Έλληνες, που έπεσαν με ορμή εναντίον τους.
Πρόβλημα υπήρξε στην αριστερή πτέρυγα. Εκεί ο αγώνας ήταν άνισος γιατί ήταν λίγοι οι ιππείς (περίπου 2.500) του Αλεξάνδρου. Τότε διέταξε τους Θεσσαλούς να μετακινηθούν προς τα εκεί και η κίνησή τους να γίνει πίσω από τις άλλες μονάδες για να μην την αντιληφθεί ο εχθρός. Και η διαταγή εκτελέσθηκε.
Εκεί, όπως γράφει η ιστορικός και αρχαιολόγος κ. Αθηνά Καλογεροπούλου, «το ιππικό των Περσών πέρασε τον ποταμό και επιτέθηκε εναντίον του αντιπάλου ιππικού και «ξυνέστη ιππομαχία κρατερά». Ο αγώνας ήταν σφοδρός και άνισος. Οι 2.500 ιππείς του Αλεξάνδρου αντιμετώπιζαν 30.000 ιππείς των Περσών. Ανάμεσα στο ιππικό του Αλεξάνδρου ήταν και το επίλεκτο τμήμα του, «οι των Θεσσαλών ιππείς, πολύ των άλλων διαφέροντες ταις ανδραγαθίαις και ταις εμπειρίας», όπως γράφει ο Διόδωρος. Έτσι οι άριστοι αυτοί ιππείς, που είχαν και το κύριο βάρος του αγώνα, στο σημείο εκείνο, κατόρθωναν να συγκρατούν την επίθεση... Αλλά η πίεση που ασκούσαν οι Πέρσες ολοένα και εντεινόταν, καθώς με την συντριπτική τους αριθμητική υπεροχή, μπορούσαν να ρίχνουν νέες δυνάμεις στην επίθεση. Οι Θεσσαλοί όμως, παρά τις βαρείες απώλειες που είχαν, γνωρίζοντας πόσο κρίσιμη ήταν η αποστολή που είχαν, πολεμούσαν με αυταπάρνηση και εξακολουθούσαν να κρατούν τις θέσεις τους, εμποδίζοντας τους Πέρσες να επιτύχουν το επιδιωκόμενο ρήγμα, ώσπου οι εξελίξεις στα άλλα σημεία του μετώπου ανέτρεπαν την κατάσταση και στον δικό του τομέα».
Και συνεχίζει η κ. Καλογεροπούλου, σύμφωνα πάντοτε με τον Αρριανό και τους άλλους αρχαίους ιστορικούς, «οι Πέρσες ιππείς όταν έμαθαν... και τη φυγήτου Δαρείου από το πεδίο της μάχης, σταμάτησαν τον αγώνα και έφυγαν για να σωθούν», «τότε δη λαμπρά τε και εκ πάντων η φυγή εγένετο»... ενώ τους καταδίωκαν «ευρώστως» οι Θεσσαλοί. Οι νεκροί Πέρσες σ’ όλο το μέτωπο ήταν 100.000 πεζοί και 10.000 ιππείς, ενώ των Ελλήνων ήταν περίπου 300 πεζοί και 150 ιππείς κατά τον Διόδωρο. Μεταξύ των νεκρών ήταν και ο διοικητής της τάξεως της φάλαγγας Πτολεμαίος ο Σελεύκου. Ο Κούρτιος αναφέρει ότι υπήρχαν και 4.500 τραυματίες Έλληνες, μεταξύ των οποίων και ο Αλέξανδρος από ένα ξίφος στον μηρό.
Και καταλήγει η κ. Καλογεροπούλου: «Η τιμή νίκης ανήκει σε όλα τα τμήματα του στρατού... Και στους Θεσσαλούς ιππείς, που πολεμώντας με τέχνη και καρτερία και χάνοντας 150 πολεμιστές κατόρθωσαν να συγκρατήσουν τη φοβερή επίθεση του περσικού ιππικού, να μην επιτρέψουν στους εχθρούς να δημιουργήσουν ρήγμα... και στον Αλέξανδρο... που ήταν ο πρωταγωνιστής της νίκης».
Άλλες ενέργειες στις οποίες πρωτοστάτησε το Θεσσαλικό ιππικό:
- Με επικεφαλής τον Παρμενίωνα έγιναν κύριοι της Δαμασκού και των βασιλικών θησαυρών. Στη Δαμασκό είχε συγκεντρώσει ο Δαρείος μεγάλο μέρος του θησαυρού του, ενώ στην Ίσσο βρήκαν οι Έλληνες μόνο 3.00 τάλαντα.
- Έλαβαν μέρος με αρχηγό τον Φίλιππο του Μενέλαου στη μάχη των Γαυγαμήλων με κύρια αποστολή μαζί με άλλους ιππείς να αντιμετωπίσουν τα δρεπανοφόρα άρματα Δαρείου ... Ο Παρμενίων είχε κατορθώσει «ταις των Θεσσαλών είλαις χρώμενος εμπειρότατα» να απωθήσει τους εχθρούς, που είχαν εν τω μεταξύ αποθαρρυνθεί μαθαίνοντας τη φυγή του Δαρείου... γράφει η κ. Καλογεροπούλου και συμπληρώνει «η τιμή της νίκης.... ανήκει σ’ όλο τον στρατό... στους Θεσσαλούς ιππείς και σε όλα τα τμήματα του Παρμενίωνος...»
- Προ της εκστρατείας του Αλέξανδρου για την κατάκτηση της Ινδικής Χερσονήσου πολλοί από τους πολεμιστές του, όπως και οι Θεσσαλοί ιππείς επέστρεψαν στην Ελλάδα.
Είναι περιττό κάποιο σχόλιο για την συμβολή των Θεσσαλών ιππέων στην κατάκτηση του προς την Ανατολή γνωστού τότε κόσμου από τον Μέγα Αλέξανδρο.
Προκύπτει καθαρά και ξάστερα από όσα γράφονται γι’ αυτή από τους αρχαίους ιστορικούς και τη σύμφωνη με αυτούς παρουσίασή τους από την κ. Καλογεροπούλου. Δεν απομένει σε μένα να προσθέσω κάτι περαιτέρω.
Επομένως οι 1.600 Θεσσαλοί ιππείς συνέβαλαν αποφασιστικά στις δύο πρώτες μεγάλες νίκες του Αλέξανδρου, στο Γρανικό και στην Ισσό και ήταν μεγάλη η προσφορά τους στην επιτυχία της όλης εκστρατείας και στην κατάλυση του Περσικού υπερκράτους. Ανταποκρίνονται δε πλήρως προς την πραγματικότητα για τον φοβερό αγώνα τους κατά τις μάχες τα εγκωμιαστικά λόγια γι’ αυτούς που χρησιμοποιούν όλοι όσοι έγραψαν για τον θρίαμβο του Αλέξανδρου.
*Και μία πρόταση προς τη Δημοτική μας Αρχή:
Σε ανάμνηση αυτής της ηρωικής προσφοράς των Θεσσαλών Ιππέων στο μεγαλούργημα του Μεγαλέξανδρου θα ήταν πολύ δίκαιη η αναγνώριση της αξίας εκείνων και πολύ τιμητική για μας τους απογόνους τους η κατασκευή και η τοποθέτηση σε ένα κεντρικό σημείο της Λάρισας, της πρωτεύουσας της Θεσσαλίας αγάλματος ενός του Θεσσαλού ιππέα, ή έστω η ονομασία μίας από τις κεντρικές οδούς της πόλης ως «οδός Θεσσαλών ιππέων»!
Από τον Νικόλαο Κατσαρό, πρ. αντιπρόεδρο Βουλής
