Η εισαγωγή και διάδοση του ακτινίδιου στη χώρα μας

Από τον Νίκο Μπρουσοβάνα

Το έτος 1987 είχα γράψει ένα βιβλίο, από 80 σελίδες, και αυτό ήταν το πρώτο βιβλίο που γράφηκε, σχετικά με το φρούτο εκείνο που εμείς σήμερα ονομάζουμε ακτινίδιο. Ήταν εκείνο το βιβλίο, με το οποίο έδωσα το ελληνικό εμπορικό όνομα σ’ αυτό ακτινίδιο, έναντι εκείνου του ονόματος, που κυκλοφορούσε στη Νέα Ζηλανδία, και είναι kiwi fruit. Προοίμια είχα κάνει τρεις σχετικές δημοσιεύσεις κατά τα έτη 1972, 1973 και 1974 , με το όνομα φραγκοστάφυλλο της Κίνας, γιατί έτσι κυκλοφορούσε τότε στην Ευρώπη, πριν πάρει το οριστικό του όνομα kiwi fruit. Σε ένα σχετικό εγχειρίδιο οδηγιών, για την καλλιέργεια του φρούτου αυτού, που το Υπουργείο Γεωργίας της Νέας Ζηλανδίας μου είχε στείλει κατόπιν αιτήσεώς μου, είδα για πρώτη φορά την ελληνοπρεπή επιστημονική ονομασία αυτού, που ήταν αctinidia chinensis και από εκεί ορμώμενος, έδωσα και εγώ, με το βιβλίο μου αυτό, την ονομασία Ακτινίδια στο φυτό αυτό και το οποίο έτσι καθιερώθηκε να ονομάζεται πλέον στη χώρα μας. Όταν έγραψα το βιβλίο αυτό, είχαν προηγηθεί τα εξής. Το έτος 1974, μετά τη δημοσίευση των τριών περί ακτινιδιάς άρθρων μου, που προανέφερα και επειδή ήμουν ο μοναδικός την περίοδο εκείνη ειδικός στη δενδροκομία γεωπόνος, που υπηρετούσα όμως στην ΑΤΕ, αποσπάσθηκα στην Επιθεώρηση Γεωργίας Λάρισας και ήταν τότε που ήρθαν ένα απόγευμα δύο εκπρόσωποι του Υπουργείου Γεωργίας της Νέας Ζηλανδίας, συνοδευόμενοι και από έναν Έλληνα φρουτέμπορο ονόματι Βαρδούλη και μου είπαν ότι αυτό που είχαν κάνει στη Γαλλία και την Ιταλία, ήθελαν να το κάνουν και στην Ελλάδα, δηλαδή ήθελαν να μας στείλουν δωρεάν έναν αριθμό έρριζων δενδρυλλίων ακτινιδιάς, τριών ποικιλιών, καθώς και να βρουν και δυο-τρεις αγρότες, που θα δέχονταν να φυτεύσουν εκεί στα χωράφια τους τα δενδρύλλια αυτά, ώστε να δοκιμαστεί, αν μπορούσε, η καλλιέργεια αυτή να ευδοκιμήσει και στην Ελλάδα. Εγώ τους είπα ότι έχω ορισμένους φίλους, που θα μπορούσα να συνεργαστώ μαζί τους και από αυτούς ο ένας ήταν ο Γιώργος ο Πέτσας, που ήταν και γεωπόνος και οι άλλοι δύο, σε μικρότερη κλίμακα δενδρυλλίων, ήταν οι Χλωρός το όνομα αυτών, που θα τα φύτευαν εκεί κοντά στο χωριό τους που ήταν η Αιγάνη. Ρώτησα, όμως, αυτούς, για ποιον λόγο αυτοί, που καλλιεργούσαν στον τόπο τους επιτυχώς το φρούτο αυτό, ήθελαν να επεκτείνουν την καλλιέργειά του και στην Ευρώπη, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ελλάδα, αφού η ίδια η Ευρώπη θα ήταν η ανταγωνίστριά τους στην αγορά κατανάλωσής του; Ναι μου είπαν, επειδή το φρούτο αυτό, το φρούτο της υγείας όπως μου το είπαν, κυκλοφορεί στην ευρωπαϊκή αγορά μόνον την καλοκαιρινή περίοδο, λόγω διαφοράς ημισφαιρίου στην παραγωγή του, θα ήθελαν η αγορά της Ευρώπης να τροφοδοτείται ολοχρονίς και αυτό θα ήταν σε όφελος της χώρας τους, αφού μάλιστα η ζήτηση του φρούτου αυτού θα αυξανόταν και θα το έβρισκε κανείς στην αγορά, χειμώνα καλοκαίρι. Συμφωνήσαμε να στείλουν, στο όνομά μου, καμιά εινοσιπενταριά από αυτά, μέσω του κ. Βαρδούλη, έρριζα δενδρύλλια, χωρίς μπάλα χώματος, όμως, γιατί κάτι τέτοιο θα απαγορευόταν, τα οποία εγώ θα διένειμα, κατά ένα μεγάλο μέρος, στον συνάδελφο γεωπόνο Γιώργο Πέτσα, τα οποία και μαζί φυτεύσαμε στο πλησίον της Λάρισας κτήμα του και σε μικρότερο αριθμό στους δύο άλλους, τους εν Αιγάνη Χλωρούς. Από τη φυτεία του Γ. Πέτσα έγινε και η διασπορά των μοσχευμάτων, για τον πολλαπλασιασμό του φυτού αυτού, πρώτα στους φυτωριούχους γεωπόνους Γιάννη Γκλαβάκη στην Αριδαία, Γιάννη Κουτσελίνη στη Ζαγορά Πηλίου και Νίκου Ψυλάκη, διευθυντή του Σταθμού Ερεύνης Υποτροπικών Φυτών και Ελέας στα Χανιά της Κρήτης και από εκεί και πέρα, δενδρύλλια πλέον ακτινιδιάς πουλήθηκαν σ’ όλη την Ελλαδα. Ο πρώτος που δοκίμασε τότε την καλλιέργεια του ακτινίδιου σε μεγάλη έκταση ήταν ο ηπειρώτης γεωπόνος Γούλας ονόματι, που ξεκίνησε με μία φυτεία δέκα στρεμμάτων, βoηθούμενος και από εμένα, τόσο τραπεζικώς όσο και τεχνικώς, ενώ τώρα όλοι τους εκεί βγάζουν τα ξινά τους και βάζουν ακτινίδια. Μετά από μερικά χρόνια ήρθε στη Λάρισα και ο σκηνοθέτης γεωπόνος εκείνος, Αλέκος Γαλανός, που μας τράβηξε μια σχετική ταινία, που την παρουσίασε στην τηλεόραση, πληροφορώντας έτσι και το κοινό, για την αξία του άγνωστου μέχρι τότε εκείνου φυτού, που ανταγωνιζόταν σε βιταμίνη C το πορτοκάλι. Ήδη σήμερα το ακτινίδιο έχει καταστεί ένα από τα δύο πρώτα εξαγόμενα φρούτα της χώρας μας και έπεται συνέχεια. Για την προσφορά μου αυτή, εισαγωγής και διάδοσης του ακτινίδιου στη χώρα μας, ειδικότερα στον χώρο της Αιγάνης Πυργετού, ο δήμαρχος αυτού, ή Κάτω Ολύμπου όπως λέγεται σήμερα, απένειμε και σε μένα χρυσή πλακέτα με εύφημη μνεία.