Του Κώστα Γκιάστα

Υπάρχουν άνθρωποι που φωνάζουν με λόγια, μα υπάρχουν και πράξεις που κραυγάζουν για πρόσωπα. Την ίδια ώρα μάλιστα που εκείνα επιλέγουν συνειδητά το δρόμο της σιωπής και της ταπεινότητας. Ένα τέτοιο και του Λαρισαίου, για τον οποίο η Γαλλία γνωρίζει περισσότερα απ’ όσα γνωρίζει η ίδια του η πατρίδα. Όσο και να προσπαθήσει κάποιος να περιγράψει το κεφάλαιο των Νεοελληνικών Σπουδών στην Ευρώπη που λέγεται Αστέριος Αργυρίου, δεν θα τα καταφέρει επαρκώς.

Περπατώντας μπροστά από το Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας μας λέει για τα παιδικά του χρόνια στο Μεγάλο Μοναστήριο. Για τα πανεπιστημιακά χρόνια στη Θεσσαλονίκη για το διδακτορικό στο Στρασβούργο. Δεν τα λες και λίγα τα 40 χρόνια που δίδαξε εκεί νεοελληνική γλώσσα, λογοτεχνία και πολιτισμό ενώ έκανε ένα μικρό διάλειμμα για το Πανεπιστήμιο του Αλγερίου όπου δίδαξε την ιστορία του Βυζαντίου και του αραβομουσουλμανικού κόσμου.

Ήταν ένας εκ των εμπνευστών και ιδρυτών της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών της οποίας διετέλεσε πρώτος και πλέον επίτιμος πρόεδρος. Έχει γράψει πάνω από 25 βιβλία και αρκετές δεκάδες επιστημονικά άρθρα.

Είναι ο άνθρωπος που «έσπειρε» τις Νεοελληνικές Σπουδές και γενικότερα τη νεοελληνική γλώσσα στην Ευρώπη και αν αυτό σας μοιάζει υπερβολή κρατείστε ένα στοιχείο. Είχε μόλις 2 φοιτητές το 1962 οι οποίοι έγιναν 400 μετά από 30 χρόνια στο Στρασβούργο. Δεν σταμάτησε όμως μόνο εκεί καθώς ίδρυσε την πρώτη ελληνική εκκλησία και το πρώτο ελληνικό σχολείο. Όλα με προσωπικές γνωριμίες και κόπο.

Μας λέει τα παραπάνω, ένας συμπατριώτης του, που βρέθηκε για λίγα χρόνια στο Στρασβούργο, σπούδασε εκεί και το είδε με τα ίδια του τα μάτια τι επιρροή είχε στην Ευρώπη. Ο κ. Αργυρίου ωστόσο μόλις τα ακούει όλα αυτά κάνει νεύμα με το χέρι του να σταματήσει. Δεν θέλει «φουσκώματα» λέει. Απλά πράγματα. Έτσι απλά μας λέει πως η Λάρισα έχει γίνει πλέον αποπνικτική πόλη, διαφορετική από τότε που την άφησε να φύγει για τα ξένα.

Ο ΝΤΑΛΑΡΑΣ, Ο ΜΑΡΚΑΡΗΣ ΚΑΙ Η ΑΚΡΟΔΕΞΙΑ

Στην Ευρώπη μα και σε όλον τον κόσμο όταν πεις Ελλάδα, ο νους των περισσοτέρων πάει στα Αρχαία Ελληνικά. «Δύσκολο αυτό να το αλλάξουμε. Τα αρχαία διδάσκονται στο εξωτερικό, ό,τι ξέρουν για την Ελλάδα είναι η αρχαία Ελλάδα. Οι νεοελληνικές σπουδές δεν υπήρχαν. Στη Γαλλία υπήρχε μια έδρα Νέων Ελληνικών από το 1880. Από την εποχή που ο Ναπολέων που έκανε το εθνικό ινστιτούτο ανατολικών γλωσσών. Υπήρχε ένας διαχωρισμός. Βρήκαμε μεγάλη δυσκολία από τους Αρχαιοελληνιστές, όταν αρχίσαμε να αναπτυσσόμαστε. Όταν έβλεπαν πως τα Νέα Ελληνικά έπαιρναν τα πάνω τους στο Στρασβούργο άρχισαν να αναρωτιούνται. Γενικότερα ήταν αντίθετοι σε κάποια πανεπιστήμια».

Του δόθηκε η ευκαιρία να διδάξει την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας. Από την Ομηρική μέχρι και τον Ελύτη. Μέσα από αυτήν την εμπειρία είδε και διάφορα περιστατικά.

«Ένας Δομινικανός ήξερε άψογα αρχαία και του έδωσαν να μεταφράσει ένα κομμάτι από τον Μάξιμο τον ομολογητή. Δεν μπόρεσε να καταλάβει τίποτα, γιατί δεν έβλεπε δοτική» τονίζει. «Για την Ελλάδα οι Ευρωπαίοι άρχισαν να ενδιαφέρονται με τον τουρισμό. Ο ήλιος τους τραβούσε μαζί με την καλοσύνη και ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό και τη γλώσσα. Είχα μια μαθήτρια που άκουσε το τραγούδι του Νταλάρα όταν ήταν 7 ετών, έβαλε στο στόχο της να μάθει νέα ελληνικά. Όταν πήγε να σπουδάσει γαλλική φιλολογία έκανε διδακτορικό μαζί μου και τώρα εργάζεται σε ελληνικό εκδοτικό οίκο» θυμάται.

Μας μιλάει για τον ρόλο των συγγραφέων και στέκεται στον Μάρκαρη, τονίζοντας πως μπορούν να αποτελέσουν το όχημα για νέους φίλους της νεοελληνικής γλώσσας «Επί δικτατορίας η ελληνική λογοτεχνία είχε μεγάλη επιτυχία στην Γαλλία. Τότε ο κόσμος διψούσε να μάθει» υπογραμμίζει.

Μας μιλάει για την οικονομική κρίση και την άνοδο της ακροδεξιάς. Άνθρωπος στα 81 του και με μεγάλη πείρα στις επαφές με πολιτικούς λέει «Όλοι οι Ευρωπαίοι έχουν προβλήματα. Ακόμα και η Γερμανία έχει τους πιο πολλούς φτωχούς. Υπάρχουν μεγάλες αντιθέσεις και όπως στη Γαλλία. Μολαταύτα οι Γάλλοι ενδιαφέρονται για το παράδειγμα των Ελλήνων που δεν θέλουν να γίνουν υποχείρια των Γερμανών. Θέλουν η Ευρώπη να βοηθήσει την Ελλάδα. Δεν δέχονται αυτό που λένε οι Γερμανοί πως οι Έλληνες δεν δουλεύουν. Υπάρχουν και αυτοί που κοιτάνε μόνο την αυλή τους».

*Γιατί ανεβαίνει η άκρα δεξιά κ. Αργυρίου;

- Διότι όλοι δυστυχισμένοι άνθρωποι που απογοητευτήκαν από τα κλασικά κόμματα πάνε στην άκρα αριστερά ή άκρα δεξιά. Το Κ.Κ. Γαλλίας είχε φτάσει στα ύψη. Τώρα είναι στο 3%. Το πήρε όλο η ακροδεξιά.

*Μήπως τελικά η ιστορία επαναλαμβάνεται;

-Η ιστορία μπορεί να επαναλαμβάνεται αλλά μπορούμε να αλλάξουμε τη ροή. Η Ευρώπη έχει έλλειψη ηγετών που θα πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Ο λαός θα τους ακολουθήσει αρκεί να βρεθούν πρώτα αυτοί.